Nemo, corazón de hielo

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Alan Moore e Kevin O’Neil seguen a estricar o universo da Liga dos Cabaleiros Extraordinarios, desta volta cunha aventura protagonizada por Janni Dakkar, filla do capitán Nemo que ata o de agora gozara só dunha breve aparición en Century 1910. Canda ela, personaxes literarios coñecidos, coma a haggardiana raíña Ayesha ou o mariñeiro Ishmael de Moby Dick, mais tamén referentes moito menos coñecidos fóra dos países anglosaxóns. É o caso de Frank Reade Jr e Broad Arrow Jack, personaxes que teñen a súa orixe nos Penny dreadfuls e Dime novels, literatura popular do XIX apenas coñecida entre nós. Supoñemos que o personaxe aludido como Swyfte será un Tom Swift que non pode ser mencionado explicitamente por motivos legais.

 

Se hai algo que chama a atención deste álbum é o rudimentario da súa arquitectura, algo pouco frecuente non xa na obra do autor, senón mesmo nunha cabeceira deliberadamente menor coma esta. Moore parte dunha premisa argumental gratuíta, un macguffin moi evidente que desenvolve de forma inusualmente lineal, sen artificios narrativos nin apenas delirios esotéricos, recuperando o espírito aventureiro que presidira as primeiras entregas da saga e pasara a un segundo plano na máis recente triloxía Century. Polo camiño vai debullando unha secuencia de citas e referencias, na mellor tradición do título, ata desembocar nun festín lovecraftiano con pingas do Gordon Pym de Edgar Allan Poe. Todo cociñado e servido con eficacia e inmediatez, mais tamén sen pingas de xenio. Nada indica que Moore conciba esta obra como algo máis que un puro divertimento. As súas pretensións parecen limitarse a xogar cun legado cultural que comezou sendo a novela de fantasía decimonónica e que en entregas posteriores foi ampliando as súas marxes ata abranguer practicamente calquera manifestación literaria que encaixe no persoal imaxinario do escritor inglés.

Entradas relacionadas
The League of Extraordinary Gentlemen: Century 1910
The League of Extraordinary Gentlemen: Century 1969
The League of Extraordinary Gentlemen: Century 2009

Qadriños: Por que ler Oink!?

There's no point in reading comics, they're stupid! 

They treat the kids is if they were... well, as if they were, you know, kids!

Rik – The Young Ones (Os Novos)

Hai uns días coñeciamos a decisión de Agalip de non enviar a impresión o quinto número da revista Oink! por falta de liquidez para asumir o seu custe. Na nova entrada do blogue Qadriños tento apuntar un argumento polo que esta publicación merece seguir existindo, algo tan simple como a calidade da banda deseñada que nela se publica. As series creadas por Miguel Robledo, Jacobo Fernández Serrano, Miguel Porto, Kohell, Kiko Da Silva e os restantes artistas da cabeceira demostran que se pode facer cómic infantil máis aló dos estándares comerciais, sen caer en tópicos nin resultar aséptico. Cómics capaces de perdurar, que tratan os rapaces coma persoas intelixentes e cos que tamén gozamos os pais. Os nosos mellores desexos para un proxecto tan valente e necesario coma este.

El sabor de la tierra

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Con El sabor de la tierra (Astiberri, 2013), Baudoin e Troubs continúan o camiño que abriron con Viva la vida. Los sueños de Ciudad Juárez (Astiberri, 2011), obra na que ambos autores intercambiaban retratos por soños na tristemente famosa cidade mexicana. Desta volta, a parella de artistas franceses trasládase a Colombia, onde emprenden unha viaxe que os levará dende a capital Bogotá ata Caquetá, rexión próxima ao Amazonas e zona de influenza das FARC. O pretexto é apenas unha variación sobre o da obra precedente: pedirlle aos seus habitantes que lles relaten os seus recordos máis intensos mentres os debuxan. O país e o seu ferinte conflito retratados a través das lembranzas dos seus habitantes.

Son poucas as imaxes que Baudoin e Troubs ofrecen de Bogotá tras a súa chegada, mais todas elas amosan unha cidade en cuxa superficie pode rastrexarse o rastro dunha guerra con demasiados actores implicados: o Estado, as FARC, os paramilitares, os narcotraficantes, os cidadáns. Todo semella responder á función de activar o recordo: as paredes tatuadas de carteis, slogans e graffiti, os lugares indeleblemente asociados a sucesos tráxicos. A cidade deixa paso a un rural que vai tornando en selva a medida que  Baudoin e Troubs se internan no país. No camiño atopan xentes de todo tipo: homes e mulleres, persoas cultivadas e xente humilde, novos e vellos. Uns evocan os traumas da súa vida mentres outros se refuxian nos intres de felicidade. Hainos que prefiren non recordar e falan do presente ou do futuro. A violencia sempre está presente, aínda que sexa por omisión consciente. Nas lembranzas dos retratados o conflito revela a súa dobre faciana: dunha banda, a dimensión pública na que os grandes acontecementos condicionan o devir da guerra; doutra, unha sucesión de pequenos dramas persoais, todos moi semellantes, que marcan as vidas dos cidadáns.

A entrevista dos autores cunha guerrilleira das FARC sinala o que probablemente sexa o punto culminante da obra, ao ser a primeira e única declaración recollida no libro que non é dun simple cidadán, senón de alguén con condición de parte no conflito. É difícil resistirse á forza do seu testemuño, que os autores presentan sen contrapesos. E non só polo profundo idealismo que revelan as súas palabras, que poderiamos considerar un simple envoltorio autoxustificativo, senón tamén e especialmente pola lexitimidade que lle concede a súa condición de muller que se resiste a someterse a un rol subsidiario mesmo nunha sociedade en paz. Os autores non agochan as súas simpatías, preferindo ser honestos a ser obxectivos.

Resulta evidente singularidade desta obra e a dificultade do seu encaixe en categorías preconcibidas. Entre o relato persoal, a crónica de viaxe e o documento xornalístico, a obra parte dun propósito mínimo e se desenvolve con aparente improvisación. Non é ningunha novidade a autoría compartida, mais si como a interpretan Baudoin e Troubs, xustapoñendo o deu debuxo con total liberdade. A discreta acollida deste título fálanos do momento que se está a vivir na banda deseñada, no que unha obra das características sinaladas non supón de seu acontecemento algún e pode permitirse o caro capricho de pasar desapercibido.

Next Men 2

Diciamos ao falarmos do primeiro tomo de Next Men que o título creado por John Byrne podía non ser un tebeo de superheroes en sentido convencional, pero estaba construído tomando como referencia constante o xénero dos heroes enmascarados. A segunda recompilación da serie (Norma, 2013) confirma aínda máis esta idea. Persiste a estrutura grupal xenuinamente superheroica, cuns personaxes que, con pretextos de diversa caste, son dotados agora de nome clave e uniforme, ao tempo que se lles suma unha figura de líder-mentor externa ao equipo (un Control que fai as veces de Profesor X). A idea central do argumento xira en torno a un tópico aínda non moi explotado nos 90, pero que tampouco era absolutamente novidoso: o impacto causado pola aparición de seres superpoderosos nun mundo no que os superheroes non existen. As referencias ao mundo do cómic, lonxe de funcionar coma un recurso metahistorietístico (ao xeito do Supreme de Alan Moore, por exemplo), válenlle a Byrne tanto para establecer unha complicidade co lector como para deslizar críticas (non demasiado ferintes) sobre as grandes editoras norteamericanas.

No canto dunha confrontación directa entre heroes e superviláns, probablemente o único elemento xenuinamente superheroico ausente da trama, atopamos un argumento conspirativo que Byrne adobía poñendo énfase nos dramas persoais dos personaxes protagonistas. Este último aspecto resulta claramente debedor dos X-Men de Chris Claremont, que el mesmo axudou a construír nunha etapa memorable, e tan só se permite ir algo máis aló das convencións do seu tempo coa introdución duns elementos sexuais non excesivamente frecuentes no mainstream superheroico dos 90. Byrne non chega a ser brillante nin audaz, mais si é quen de contribuír con certa eficacia á construción dunha alternativa ao tebeo comercial norteamericano a partir de principios creativos moi semellantes e dirixidos a un mesmo perfil de lector.

E sen embargo, contemplando a produción posterior do canadense, podemos tamén concluír que Next Men anticipa xa algunhas claves da súa futura decadencia. Comezan a aparecer as eivas do seu debuxo, a tendencia a ampliar as viñetas, a descoidar os fondos, a repetir planos, a adoptar perspectivas enganosamente dinámicas. O acabado un tanto desleixado das súas propias tintas confirma unha idea ben coñecida: que o seu debuxo gaña moito co labor dun bo profesional do entintado. No narrativo, Byrne comeza a abusar dun recurso que se convertería en tic repetitivo, abrir unha escena coa derradeira frase da escena anterior. Pero sobre todo e especialmente, atopamos nesta obra moitas das ideas argumentais que o autor iría repetindo despois en versións cada vez máis devaluadas, dende obras menores coma X-Men: The hidden years ata xenuínos fiascos coma Lab Rats. Neste senso, podemos concluír que Next Men expresa en boa medida ata onde foi quen de chegar creativamente o seu autor voando só.

Entradas relacionadas
Next Men 1