xoves, outubro 26, 2006

Y o último home: moza con moza



Os primeiros números desta serie constataban algo que todos sabemos: que os rasgos proprios da ciencia ficción crean un terreo propicio para cavilar sobre asuntos de natureza política ou social. Así o teñen demostrado ducias de clásicos do xénero e tamén esta particular serie, cuia premisa inicial (a morte de todos os varóns do planeta agás un) constituiu a excusa perfecta para a reflexión sobre certas cuestións de xénero, dende a pura constatación da absoluta maioría masculina nos postos de poder de calquera natureza, ata a elucubración acerca de como seria un mundo rexido por mulleres (respecto a esta última cuestión, un concorda coa visión pesimista do autor que, lonxe de dar unha resposta inocente e idílica, prefire manter que certos vicios forman parte da natureza humana e non só do xénero masculino).

O certo é que esta compoñente, tan presente nos primeiros números de Y, o último home, vai perdendo forza a medida que a serie avanza, de xeito que á altura do tomo que nos ocupa (que contén os números 32 a 36 da edición orixinal) pode considerarse como residual ou simplemente desaparecida. Y... é agora unha serie de acción e aventura, por outra parte, perfectamente levada polo seu autor e creador, Brian K. Vaughan, que segue a administrar eficazmente o grao de sorpresa e axilidade que reclama unha historia desta natureza. Os seus principais puntos de apoio veñen constituidos por uns personaxes sólidamente definidos (Yorick, a doutora Mann e 355), así como pola sensación de que o conxunto da trama conduce cara algún punto (final) definido. Con todo, un agradecería que o tono da serie experimentase un retorno ás orixes no sentido sinalado.

No apartado gráfico, Goran Sudzuka cumple con eficacia nos catro primeiros números, mantendo a coherencia formal da serie ata a chegada da debuxante habitual, Pia Guerra, no último capítulo do volume.

venres, outubro 20, 2006

Manhattan Transfer



Un querería ser quen de aproximarse a esta obra aportando algo máis que tópicos e lugares comúns. Porén, coido que os escasos recursos con que a natureza tivo a ben dotarme darán para apuntar algunhas escasas obviedades e puoco máis.

Manhattan Transfer narra a entrada do século XX na cidade de Nova York. Xa que logo, a cidade, como reza o tópico, deixa de ser o simple escenario diante do cal se desenvolve a vida dos protagonistas para devir tamén en personaxe, probablemente o principal. De feito, o protagonista é colectivo: un enxame de personaxes cuias traxectorias vitais se desenvolven debuxando itinerarios aparentemente caóticos: paralelos, contrapostos, tanxentes; personaxes que fan o mesmo traxecto pero en sentidos contrarios, veciños que non se coñecen, estraños que converxen... Trazos minúsculos que só adquiren sentido na medida en que o lector se alonxa. É así, abrindo a perspectiva, cando aparece o retrato da cidade en plena crise, isto é, sometida ás convulsións propias e específicas do arranque do século XX.

Obvio é salientar a fonda ambición da novela. Dos Passos non só se propón plasmar a chegada dun século novo, senón que decide facelo aportando unha ollada igualmente anovadora. A pluralidade de personaxes, a fragmentación da información, os saltos temporais, a estructura da novela no seu conxunto supoñen a renuncia a transitar polo camiño doado e o establecemento dende a primeira liña dun notable nivel de esixencia ó lector. Pasaron os anos, mudamos de século e chegou, coa nova centuria, unha realidade que pouco ten que ver cia descrita en Manhattan Transfer. En nembargantes, a lectura da novela resulta ainda fresca e agradecida hoxe.

Denantes de rematar, salientar a correctísima edición de Sotelo Blanco e, particularmente, a sensacional traducción ó galego de Mercedes Pacheco. Que obras como esta estén verquidas ó galego é unha auténtica necesidade, polo que este tipo de iniciativas editoriais deben ser agradecidas.