martes, setembro 29, 2009

Daredevil: Condenados



O proceso de transformación a que Frank Miller someteu a Daredevil desde que se fixo cargo da súa cabeceira atopa unha primeira culminación no número 182 da serie orixinal que recupera Panini no seu quinto volume BoME adicado ao personaxe baixo o título Condenados (Panini, 2009). Nese punto finaliza a liña argumental que, coa relación entre Daredevil e Elektra no cerne, termina de redefinir a estatus de Kingpin e Bullseye, o primeiro como antagonista principal do personaxe e o segundo como xemelgo rival. O número 181, coa morte de Elektra a mans de Bullseye (penso que non estrago nada revelando un dato de hai máis de 25 anos e devorado xa pola continuidade) reincide na dimensión tráxica que se lle quere dar ao superheroe cego e pode considerarse un auténtico clásico do xénero. É certo que o capítulo se dirixe a un lector moi distinto do actual, máis inxenuo ou, se cadra, menos maleado polo abuso do asasinato/resurrección de personaxes coma fórmula comercial, mais conserva aínda a forza que lle outorga non só a súa perfecta execución gráfica (máis outra vez, Miller está soberbio na narración) senón a súa indiscutible congruencia coa liña argumental precedente. E non só iso, a ambigua caracterización de Elektra fai que a súa morte conculque o esquema clásico segundo o cal o heroe morre nun sacrificio a prol dun ben maior. Elektra, difícilmente clasificable como heroína, e Bullseye son dous asasinos a pelexar por intereses, sen fins altruistas á vista, o que non impide que a morte da primeira achegue un paso máis a Daredevil ao abismo e toque emocionalmente ao lector.

A partir do número 183, Miller desenvolve unha historia sobre o tráfico de drogas co Castigador coma antagonista. O xiro argumental válelle ao autor para relaxar o ton dramático da cabeceira e recuperar en boa medida un certo convencionalismo superheroico que, casualmente ou non, se ve acompañado dunha proposta formal menos coidada.

Entradas relacionadas
Daredevil: Marcado pola morte - Elektra

Entradas relacionadas – Frank Miller

xoves, setembro 17, 2009

Tres sombras



Se había algo que facía sobrancear unha cabeceira tan discreta como Ring Circus era o marabilloso debuxo de Cyril Pedrosa, artista moi influenciado polo Disney máis recente, especialmente na feitura dos personaxes. Tres sombras (Norma, 2008), unha fábula escrita por el mesmo e premiada en Angoulême no 2008, amosa unha faciana ben distinta do debuxante francés. A cor, recurso que o autor manexaba con exuberancia nos seus traballos previos, deixa paso a un branco e negro menos espectacular pero que lle dá pe a empregar unha variedade de recursos maior. Aínda que perde en preciosismo e inmediatez, Pedrosa adopta unha diversidade de rexistros que enriquecen o seu traballo, amosando un catálogo de solucións amplo e imaxinativo. Doutra banda, a mellor proba de que a súa narrativa segue a ser magnífica é a velocidade con que se poden ler as case 300 páxinas que compoñen un álbum que se reivindica así como accesible tamén para rapaces novos.

Mais se cadra é na definición do ton da historia onde Tres sombras resulta máis obxectable. Pedrosa incorpora compoñentes habituais da narrativa xuvenil, dende o protagonista infantil a elementos fantásticos pasando polo pulo aventureiro que preside a viaxe dos personaxes principais. Mais de súpeto, o fantástico torna en alegórico ao tempo que se mantén unha molesta vocación moralizante. Ademáis, o ritmo narrativo e a estrutura do relato semellan descompensados, cun contraste entre os lances que se presentan delongadamente e os que se sustancian de xeito apresurado. Analizada no seu conxunto, a obra invita a seguir a traxectoria dun Pedrosa que engade á súa condición de debuxante magnífico a de escritor prometedor.

Entradas relacionadas
Ring Circus: Os revolucionarios
Ring Circus: Os amantes

mércores, setembro 16, 2009

Maus



A concesión en 1992 do premio Pulitzer ao Maus de Art Spiegelman marcou un fito na historia do cómic e supuxo a consagración definitiva dunha obra que xa colleitara excelentes críticas e importantes premios dentro do medio: un en Angoulême, un Max & Moritz e dous Eisner entre outros. Mais a obra foi tamén, en certo sentido, vítima do seu éxito, ao acadar un pouco favorecedor estatus de intanxibilidade. Recoñezámolo, os afeccionados ao cómic empregamos a Maus como ariete na loita pola dignificación do medio. A maioría das veces que mencionamos a obra facémolo exhibindo o seu premio Pulitzer coma certificación obxectiva da súa calidade e confirmación da validez do medio. Esta totemización, ademáis de demostrar que precisamos do recoñecemento externo para fornecer as nosas conviccións e revelar, xa que logo, unha actitude acomplexada pola nosa banda, impide de feito unha correcta valoración crítica da obra, baseada na súa estricta valía antes que na súa utilidade simbólica.

É máis, no canto de amosar tanto agradecemento á Universidade de Columbia e ao Padroado do Premio Pulitzer, ben poderiamos preguntármonos non xa por que non existe unha categoría dos mesmos adicada con carácter xeral á BD, senón como mínimo por que este é o único cómic que ten recibido o galardón nos máis de 90 anos da súa historia. Dito doutro xeito, non se ten publicado entre 1992 e hoxe ningún outro cómic merecente dun Pulitzer? Tan irrepetible, tan único na súa especie é Maus?

E aínda máis, non me sorprende que fose precisamente unha obra sobre o holocausto a primeira e única BD en romper esta barreira e ser acollida no selecto club dos premiados Pulitzer, confirmando a tendencia a modular a valoración das producións culturais en función da solemnidade do asunto do que se ocupan. Por poñer un exemplo, dubido que un clásico tan inexpugnable como o Príncipe Valente de Foster, en tanto que intrascendente incursión no imaxinario artúrico, tivese a menor oportunidade de obter un Pulitzer.

Co anterior non pretendo devaluar a obra de Spiegelman senón precisamente o contrario: soster que a súa reivindicación pode sosterse en criterios estrictamente artísticos. Veño de rematar a versión en galego (Inrevés, 2008) da obra coa impresión de que amosa unha exemplar resistencia ao paso do tempo. Spiegelman acerta coa renuncia a presentarnos ao seu pai Vladek coma heroe supervivente e engrandecido pola súa xesta persoal, deixando constancia do complexo e contraditorio da súa personalidade (o seu carácter irascible, cicateiro, maniático, voluble…) e da difícil relación entre ambos. O debuxo de Spiegelman, co seu trazo expresionista e a súa economía de medios, mantén tamén unha peculiar modernidade. A día de hoxe o relato no seu conxunto conserva aínda unha forza conmovedora que deriva da perfecta (anque sinxela e prácticamente lineal) narración dos feitos antes que da súa cacarexada veracidade.

Cómpre destacar tanto a moi correcta tradución de Diego García e Olga Amado dun texto nada doado, coma o conxunto da edición de Inrevés. Que fose unha editorial mallorquina a que tomase a iniciativa de publicar en galego unha obra tan significada (e que o fixese ben) debería ser materia para a reflexión.

mércores, setembro 02, 2009

Londres, literatura en pedra



Para imaxinar Londres, Edgar P. Jacobs empregou o hemisferio cerebral dereito; Alan Moore e Eddie Campbell valéronse do esquerdo. Londres, literatura en pedra, primeira Paisaxe de papel posvacacional.