domingo, decembro 30, 2007

Ex Machina: Malos fumes


Xa o teño comentado respecto cada un dos volumen anteriores da serie Ex Machina, pero non podo deixar de insitir no incomprensible que me resulta a opción gráfica dun debuxante de talento como Tony Harris para esta cabeceira. Na miña opinión, a teimosía de Harris en construir as páxinas de Ex Machina a partir de referencias fotográficas tomadas con persoas reais que representan as escenas do cómic, o único que consegue é transmitir ós seus debuxos unha incómoda sensación de estatismo. Aquelas esquecibles fotonovelas, que non eran máis que cómics feitos a base de fotografías, daban sempre unha impresión lamentablemente forzada e estática, ó apareceren os personaxes conxelados nun escorzo hiperexpresivo e antinatural. Fronte a fotografía, a banda deseñada ten desenvolvido as súas proprias normas e recursos que conqueriron fixar, a través de convencións (certas posicións, perspectivas ou recursos como as liñas cinéticas), a sensación de movemento e acción. No caso que nos ocupa, a narrativa propria da banda deseñada vese entorpecida por xestos forzados, posicións esaxeradas e unha permanente sensación de imaxe artificialmente conxelada, sen que, na miña opinión, se perciba algún efecto positivo que compense a balanza.

Dito isto, Brian K. Vaughan segue adentrándose no mundo da política local de Nova York dende unha óptica moderadamente superheroica. Os cinco capítulos que integran este tomo desenvolven unha trama descomposta en ata tres narracións coas contradiccións proprias de certas sociedades (políticos, medios de comunicación e, finalmente, opinión pública) fronte ó consumo de marihuana coma fío conductor. A historia funciona correctamente e permite o avance dalgunhas subtramas (sobranceiramente, a introducción da nova becaria, January, irmá da anterior) que presumiblemente serán obxecto de tratamento polo miúdo máis adiante. A serie mantén, xa que logo, o tono e o nivel de entregas anteriores.

Entradas relacionadas – Ex Machina
Ex Machina: En pe de guerra

mércores, decembro 26, 2007

Smoke City


Hai productos que entran polos ollos. Non tiña nengunha referencia do Smoke City de Benjamin Carre e Mathieu Mariolle, pero a súa atractiva portada primeiro e unha breve ollada ás súas páxinas interiores despois funcionaron coma unha convicente invitación á lectura.

Un fato de ex-convictos, co seu perdedor, o seu xenio informático, a consabida muller fatal e mesmo un par de ninjas, reúnense de novo para executaren un grande roubo cunha cidade feita de fume e escuridade como telón de fondo. A trama constrúese, como se pode intuir, coma apelación a unha vizosa tradición de obras de xénero negro, sen apenas pretensións de orixinalidade. Xa que logo, o xuízo que merece a historia é probablemente o único que permiten os seus propósitos, isto é, resulta unha lectura agradable e áxil, o cal é de seu bastante, pero a súa falta de ambición non deixa de ser un tanto decepcionante. É certo que estamos ante o episodio inicial dunha trama que promete ser máis longa e no que, consecuentemente, se presentan os personaxes, se sentan as bases da narración e se abandona ésta nun punto que remite directamente á súa continuación, de xeito que os plantexamentos iniciais poden verse mellorados no seu desenvolvemento. E porén, déixase sentir unha certa actitude conservadora dende a mesma concepción da obra, ó facer descansar sobre clixés de xénero parte esencial da definición dos personaxes e a trama.

En consonancia coa construcción argumental, o labor gráfico de Carre resulta máis evocador polo que promete que polo que ofrece. A ambientación, elemento esencial nunha trama destas características, é máis que correcta, con especial relevancia da cidade que da nome ó álbum. Noutros aspectos, como as expresións faciais dos personaxes ou o dinamismo das súas accións, amósase algo máis limitado. En calquera caso, todo indica que se trata dun autor que pode mellorar e convertirse nunha referencia a seguir dentro da BD. Por outra banda, o grande formato da obra na edición de Norma favorece en boa medida o seu traballo.

En definitiva, estamos ante unha obra correcta, de escasas pretensións e merecente dun xuízo meramente provisional, xa que a súa continuación pode levala a cotas máis altas ou reconducila á condición de prescindible.

venres, decembro 21, 2007

Queen & Country Confidencial 2



Norma retoma a publicación da serie de Greg Rucka para OniPress Queen & Country e faino co segundo volume do spin off subtitulado Confidencial, consagrado á indagación no pasado dos personaxes protagonistas da serie matriz. Neste caso, asistimos ó reclutamento para o MI6 e primeira misión de Tom Wallace.

Ambientados en Hong Kong nos prolegómenos da devolución da cidade á soberanía chinesa, os tres capítulos que compoñen este volume recollen unha trama de espionaxe sinxela, con abundantes tópicos de xénero, ben levada e correctamente resolta, ainda que claramente supeditada ó que semella ser o obxectivo principal de Rucka, a definición do personaxe de Wallace cun grao de detalle que se cadra non pode permitirse na serie matriz.

No aspecto gráfico, Rick Burchett leva a cabo un traballo irregular, un tanto indefinido ó achegarse sen abrazar definitivamente o estilo cartoon, capaz de amosarse eficaz nas expresións faciais e na planificación de páxina, mentres os seus fondos carecen de profundidade e presenta problemas na definición dos espazos ou mesmo nas proporcións anatómicas.

Entradas relacionadas

mércores, decembro 19, 2007

Promethea 2



O máis inmediato e evidente que se pode salientar da serie Promethea é o seu magnífico acabado gráfico. Cada unha das páxinas que compoñen a serie agocha un coidadísimo traballo de planificación que se traduce nunhas planchas repletas de detalles e simetrías que merecen unha contemplación máis extensa que a estrictamente precisa para levar a cabo a lectura. Anque parece obvio que parte do mérito lle corresponde a un Alan Moore cuxos guións non adoitan deixar aspectos como éste ó azar, non é menos certo que a execución de J.H. Williams III resulta pouco menos que perfecta.

E así atopamos que cada capítulo dos que integran este segundo volume da serie, ó igual que acontecía cos seis primeiros, compón unha unidade temática e formal con sustantividade de seu, dende a portada ata a última páxina, algo que se fai especialmente evidente nos dous capítulos finais do tomo. O primeiro, cunha estructura que invirte o sentido da páxina, recolle unha homenaxe ás produccións catastróficas de serie B. O segundo, unha viaxe psicodélica (en verso) polo concepto máxico do universo e a historia que mantén unha estructura repetitiva a partir das cartas do tarot, o scrabble e Aleister Crowley. Afeitos como estamos a cómics mensuais de escaso contido por teren sido concebidos como un eslabón molesto pero necesario, previo á recopilación, a fórmula de Moore en Promethea demostra que o tebeo de 24 páxinas pode ser un recurso válido se se lle sabe dar un uso axeitado e que unha división en capítulos perfectamente visibles non ten por que entorpecer a lectura continuada do conxunto da serie.

Polo demáis, nos capítulos deste tomo prosegue o discurso sobre a imaxinación, a arte e a historia pero outorgando predominio ó que, en boa medida e dende o punto de vista de Moore da unidade ó conxunto, a maxia, lugar común da súa obra. E ainda tratándose en boa medida da divulgación dunha concepción máxica da realidade, Moore consegue traducir a términos amenos a farragosidade inintelixible de Serpes e escaleiras, ó tempo que evita caer en delirios new age.

Dous motivos máis a prol desta magnífica reedición: a honrosísima traducción de Raul Sastre, doblemente salientable na época de vacas fracas que vive o cómic en España; a favorable relación calidade-prezo do producto, que Norma se permite dende que imprime, como diría Carod, na China Popular.

Entradas relacionadas – Promethea
Promethea 1

Entradas relacionadas – Alan Moore
Top 10
Cousa do Pantano: No pantano

mércores, decembro 12, 2007

A Cruzada dos Nenos



Os anos 90 foron especialmente convulsos para o cómic norteamericano. Un dos sucesos capitais daquel tempo foi a eclosión da liña Vertigo de DC, alternativa semiadulta ó tebeo superheroico que daquela pasaba o seu sarampión post-Watchmen. O éxito de Vertigo naqueles anos foi consecuencia da feliz converxencia de dúas liñas creativas: por unha banda, Neil Gaiman estaba a ofrecer o mellor de si en Sandman, obra que creou escola e foi desenvolvida (en numerosos spin-offs) e imitada a partes iguais, sendo a serie Os libros da maxia, con ese ineludible precursor de Harry Potter que é Tim Hunter, filla desta tendencia; por outra, series e personaxes clásicos de DC como A cousa do pantano, Animal Man, Orquídea Negra ou a Doom Patrol estaban a ser revisitados con singular orixinalidade, dende a ollada vitriólica e desmitificadora de escritores (británicos, non o esquezamos) coma Alan Moore, Jamie Delano ou Grant Morrison. A liña Vertigo converteuse, é probable que involuntariamente, no refugium pecatorum ó que acudían os lectores escaldados polo reduccionismo infantiloide que, dende a escola Image dos primeiros anos, impregnaba o cómic de superheroes.

A derradeira década do século XX foi tamén un tempo no que a utilización de cruces entre coleccións, macroeventos editoriais e, en definitiva, crossovers, como estratexia comercial alcanzou o paroxismo primeiro e o colapso despois. As grandes editoriais aprenderon tarde e polas malas que os éxitos de vendas resultan ermos (ou contraproducentes) se non van acompañados duns mínimos artísticos.

Neste escenario adquire perfecta lóxica un proxecto coma A Cruzada dos Nenos, unha historia que enlazaba as series Vertigo mencionadas (agás Sandman) a través dos seus Anuais ós que se engadían dous especiais. As bases do evento quedaban sentadas no primeiro dos especiais que lle dan título: inspirándose na seudo-histórica Cruzada dos nenos, alicerce mítico do conto do Flautista de Hamelin, tecíase unha trama na que os personaxes infantís do Universo Vertigo eran levados a unha outra dimensión chamada o País Libre. O fío conductor era unha parella de nenos mortos que se autoproclamaban detectives e se embarcaban na procura dos rapaces desaparecidos.

A premisa ten o seu aquel e este primeiro volume contén probablemente os mellores momentos de todo o proxecto, centrados en Charles e Edwin, os nenos detectives, dous personaxes entrañables moi proprios do Gaiman daqueles anos. Os problemas xurden cando o desenvolvemento da historia se vai trasladando ás sucesivas series, poñéndose de manifesto a esquizofrenia propria deste tipo do proxectos, que teñen que cumplir simultáneamente coas servidumes do crossover e da cabeceira principal. E así, acontece que cada Anual resulta insatisfactorio tanto no contexto do proprio título (cuxo decurso altera inevitablemente) coma no do macroevento que se superpón (ó duplicárense explicacións, repetírense esquemas, entrecortarse o ritmo narrativo, etc). É certo que o segundo especial, co que conclúe o proxecto, recupera un chisco o tono inicial e, ó confluir nel as distintas liñas narrativas, aporta unha certa coherencia ó relato. Pero non é menos certo que, atendendo á nómina de escritores implicados e considerando o seu excelente momento artístico naqueles anos, o resultado é plenamente decepcionante.

No apartado gráfico, destacan sobremaneira o labor dun Chris Bachalo cuxa personalidade estaba aínda en boa medida por desenvolver, e tamén, en menor medida, o de Peter Snejbjerg. O resto de debuxantes, malia seren representativos do mediocre nivel dos debuxantes Vertigo daquel tempo (ou se cadra por iso), desenvolven un traballo perfectamente esquecible.

domingo, novembro 25, 2007

Billy Abelás



Billy Abelás preséntase coma unha caste de fábula para adultos, ríspeta nas formas anque aparentemente inocente no fondo. O ritmo narrativo imposto por Tony Millionaire, sustentándose en cadriños amplios e texto escaso, catapulta ó lector de páxina en páxina, amosando o seu indiscutible talento para o relato absorbente.

Agora ben, se un se para a pensar, algo que o vertixinoso ritmo de lectura non facilita, decatarase de que detrás das engranaxes do que semella ser un conto infantil cun toque sinistro hai un intenso labor de reciclaxe de mitos. Reducida ás súas claves esenciais, a historia de Billy Abelás non deixa de ser outra recreación do mito do golem que cobra vida, primeiro como espírito de vinganza, despois froito do amor e da compaixón, embarcado nunha viaxe que ten como destino a súa propria redención. E porén, o autor é quen de dotar á obra dunha factura que permite disimular ese sustrato e presentalo coma un traballo orixinal e intelixente. Excelente a edición de La Cúpula.

sábado, novembro 24, 2007

Sandman Mystery Theatre: A pantasma da Feira – O Falcón Negro



Como acontecía con algún episodio de As asombrosas aventuras de Kavalier e Klay, o presente arco argumental de Sandman Mistery Theatre, A pantasma da Feira, transcurre coa Exposición Universal de Nova York de 1939 como fondo. É probable que a utilización como escenario literario deste tipo de eventos (vénseme á memoria a ambientación de A cidade dos prodixios de Eduardo Mendoza na Exposición Universal de Barcelona de 1888) esté relacionada coa arrogancia inocente e, dende unha óptica actual, trasnoitada dos seus propósitos, coa súa condición de cidades de xoguete e polo tanto fantasmagóricas, ou se cadra cunha combinación dos dous factores.

En calquera caso, A pantasma da Feira revélase coma un dos mellores arcos da serie ata o momento. Inspirada máis remotamente do que podería parecer en A pantasma da ópera, a historia concede un notable protagonismo, sobranceiramente nos capítulos iniciais, ó tenente Burke, o axente de policía que actúa en paralelo a Sandman e polo tanto aliado irreconciliable daquel; consagra ademáis o cambio de estatus de Dian Belmont, que pasa de interese romántico a sidekick; e introduce tanxencialmente a outros personaxes da Idade de Ouro, Jim Corrigan e o Vingador Carmesí. A trama ofrece un tratamento equilibrado da cuestión homosexual, da que non renuncia a dar unha visión en clave actual sen caer na corrección política nen resultar incongruente coa época na que transcurren os feitos.

Os seguintes catro capítulos introducen a outro personaxe clásico de DC, o Falcón Negro, aviador polaco dos anos 40 que foi obxecto varias revisitacións a cargo de autores como Howard Chaykin. A trama urdida por Steven T. Seagle, algo máis convencional que a anterior, ten como interese principal a asunción por parte de Dian da personalidade enmascarada de Sandy, o sidekick clásico de Sandman, nunha revisión tan apócrifa como lóxica da historia do personaxe. Déixase sentir a ausencia de Guy Davis nos lápices, especialmente porque o seu sustituto, Matthew Smith, amosa carencias notables, o que non impide que a lectura sexa en conxunto tan agradable como adoita.

Entradas relacionadas
Sandman Mystery Theatre: A néboa
Sandman Mystery Theatre: Pitón

domingo, novembro 18, 2007

Albion



Nos meus primeiros anos como lector consciente de cómics caeron nas miñas mans varios exemplares de series como Mytek, Pouta de aceiro, O home de bronce, Kelly ollo máxico ou A araña (chamado tamén O home araña), errática e desleixadamente publicados por Vértice. A súa lectura supuña para min un claro contraste co máis semellante que eu lía daquela, os cómics superheroicos convencionais. Fronte á vistosidade formal e a planicie moral dos personaxes de Marvel e DC, éstes tiñan un aspecto estrafalario, acentuado polo acabado en branco e negro, mentres que as conviccións polas que se movían non estaban totalmente claras. Intúo que a calidade daqueles cómics non era excesiva, anque o seu poderío iconográfico parece pouco discutible. Agora ben, ó pertenceren o territorio da miña infancia adquiren un valor engadido que trascende calquera análise razonable que se poida facer ó respecto.

De aí que sentise un belisco de emoción ó chegarme a noticia de que se estaba a preparar un proxecto que recuperaría a boa parte destes personaxes, emanados de enfermizas mentes británicas que influirían notablemente sobre auntores que hoxe consideramos primeiras figuras do medio: Alan Moore, Neil Gaiman, Warren Ellis, Jamie Delano, Garth Ennis… As expectativas alcanzaban a condición de inmellorables cando o nome de Moore se vencellaba ó proxecto. E despois do auxe a caída: a mosca acubillábase tras a orella ó saberse que Alan Moore era no mellor dos casos o inspirador e valedor deste Albion, pero a guionista serían Leah Moore, a súa filla, e John Reppion, o marido desta.

Sendo esto así e vendo a ostentosidade con que os nomes de Alan Moore (remoto tecedor de fíos) e Neil Gaiman (¡autor do prólogo!) presiden a portada deste especial que recopila os seis primeiros números da edición orixinal, podo dicir que as malas expectativas poden darse por cumpridas. A historia de Moore (Leah) e Reppion resulta moderadamente amena, pero carece de calquera encanto. En nengún momento, por máis que ese sexa o eixo fundamental da trama, os personaxes deixan constancia de posuiren un pasado (coa posible excepción da Araña) vista a simplicidade con que as súas personalidades son definidas. O percorrido que leva a cabo o axente norteamericano polas instalacións nas que estas rarezas superpoderosas se atopan recluidas parece ser un acertado resumo do resultado final da narración, un simple paseo, unha roda policial na que se presentan personaxes para unha escasa identificación visual. Pola súa banda, o traballo do debuxante Shane Oakley pode considerarse correcto, suplindo algúns momentos de confusión narrativa con planos imaxinativos e un tono escuro que lle acae ben á serie.

Carece de moito sentido elucubrar sobre o que este Albion podería ter sido e xa non será. Se cadra por iso, entre esta restauración defectuosa e un pasado engrandecido polas brétemas da infancia, prefiro o segundo.

sábado, novembro 17, 2007

Palomar (Vol. I)



Comparar a obra de Beto Hernández coa do seu irmán Jaime non deixa de ser arbitrario. Sen embargo, resulta interesante comprobar ata que punto nos atopamos ante dúas versións dun imaxinario compartido, tan próximas en certos aspectos como lonxanas noutros. Sendo a mesma a realidade retratada, a versión de Jaime Hernández en Locas parte dun cóctel excesivo e estrafalario (enxeñería prosolar, dinosauros, loita libre, música de garaxe) para ir derivando progresivamente cara un costumismo punk, menos extravagante nas formas pero máis intenso no emocional. Curiosamente, o punto de destino de Jaime achégase ó punto de partida de Beto en Palomar, no que esa mesma realidade fronteiriza se presenta na súa versión máis rural, espida e realista.

Ainda que a maior parte das historias que compoñen este primeiro volume recopilatorio editado por La Cúpula xiran en torno ó personaxe de Luba, parece clara a intención de Beto de darlle á obra un protagonista colectivo. As historias funcionan por acumulación, a medida que se avanza os personaxes van adquirindo corpo, moldeados pola ollada do autor, capaz de ser afectiva, humorística e comprensiva sen caer na compaixón, no folclorismo ou nun paternalismo moralizante.

Tamén no aspecto gráfico o traballo de Beto resulta incuestionable. O seu debuxo é directo e intuitivo, a metade imprescindible dun relato que pode considerarse hoxe, vinte anos despois da súa publicación orixinal, un clásico.

Entradas relacionadas – Beto Hernández
Preguiza

Entradas relacionadas – Jaime Hernández
Locas 1
Locas 2
Locas 3

luns, novembro 05, 2007

GØdland: Ola cósmico



Hai xa bastantes anos que Jack Kirby goza merecidamente da condición de mestre e figura fundacional imprescindible do mundo do cómic, en recoñecemento a unha longa e fecunda carreira que ainda hoxe segue a dar froitos. Este feito, xunto a outros factores como a cada vez máis elevada media de idade dos lectores de tebeos ou a definitiva implantación do revisionismo posmoderno tamén no mundo da historieta, permiten comprender fenómenos como a proliferación dos revival, a recuperación de clásicos do cómic ou o xurdimento dun subxénero consagrado á imitación do estilo das obras do grande mestre Kirby.

GØdland, a serie creada para Image Comics por Joe Casey e Tom Scioli, insírese sen complexos nesa tendencia. Concebida coma unha obra de ciencia ficción e superheroes case ó cincuenta por cento, vocacionalmente intrascendente e divertida, a serie válese do recurso á síntese gráfica de Kirby para apelar directamente a un xeito de narrar proprio doutra época. Non deixa de ser un paradoxo que sexa en boa medida a mesma ollada desmitificadora que lle roubou a inocencia ó tebeo popular norteamericano a que agora dé lugar a unha obra como ésta, que postula unha desprexuizada volta ás orixes. Non sabería dicir se a facilidade con que se dixire esta caste de pastiche se debe á vixencia de Kirby, á fonda interiorización persoal da súa obra ou a pervivencia da mesma coma sustrato de grande parte do que dende a súa retirada e posterior pasamento se ten publicado. Pero o certo é que a opción gráfica funciona como unha perfecta declaración de intencións por parte dos autores respecto do tono que lle pretenden imprimir á serie.

Polo demáis, o mellor que se pode dicir destes primeiros seis números de GØdland, recopilados nunha correcta edición en tomo por Saturno Edicións baixo o título Ola cósmico, é que dan o que prometen: aventuras grandilocuentes, personaxes básicos e cun punto estrafalario, epopea cósmica, colorismo pop, acción, algo de humor e a inocencia consciente de quen se nega a medrar. A trama engade un acabado superheroico a unha premisa que non se pode desvencellar de 2001, odisea no espacio, película que Kirby adaptou ó cómic no seu día e que deu lugar a unha serie ó seu cargo libremente baseada nela. Agora ben, agradécese que o festival revisionista se limite ó tono e ambientación do relato, sen apenas incorporar referencias concretas a personaxes e historias clásicas, o cal non deixa de ser un rasgo diferencial deste proxecto respecto doutros da mesma tendencia. Nen os debuxos de Tom Scioli acadan a elegancia de Steve Rude ou José Omar Ladronn (artistas que en distintos momentos teñen xogado a imitar a Kirby), nen o guión de Joe Casey destaca pola súa perspicacia, o que non impide que o resultado final sexa congruente coas súas pretensións.

sábado, novembro 03, 2007

S



S pertence a esa estirpe de historias na que a biografía individual participa da biografía colectiva, de xeito que un testemuño familiar, neste caso anecdótico e apenas relevante alén da familia implicada, convírtese en reflexo de como afectan os grandes acontecementos históricos á xente normal. S é tamén unha historia de historias, a exposición de feitos que foron previamente narrados e cuias contradiccións poñen de manifesto a ineludible interposición do narrador e os seus propósitos. S é un relato sinxelo, capaz de sobrepoñerse á linealidade que impera noutros campos sen facer do súa propria estructura o cerne da narración. Non busca provocar nen facer alarde dunha complexidade vacua, simplemente respeta ó lector ata o punto de esperar del unha correcta interpretación dos seus recursos. Tampouco se recrea na gravedade nen pretende deixar constancia da súa trascendencia. Pola contra, acada unha complicada síntese entre o cotián e o excepcional.

É difícil expresar a sensación que provoca a lectura desta obra. Un simple folleo das súas páxinas permite advertir que o seu autor, Gipi, ten unha indiscutible capacidade para crear beleza cos seus pinceis, beleza que, por máis que se subordina á narración dunha historia, termina por ser un factor esencial daquela. Xa que logo, a ledicia sensorial que transmiten as imaxes supón o éxito de Gipi non só como ilustrador, senón como narrador ou simplemente autor. E, en definitiva, o que un pode dicir ó respecto resulta válido sempre que se poida interpretar por quen o lea como unha invitación a achegarse a esta obra e desfrutar todo o que de fermoso hai nela.

venres, novembro 02, 2007

O Escapista



Rematado o libro de Kavalier e Clay, parecíame lóxico achegarme ás aventuras do personaxe creado por aqueles nos anos 40, O Escapista, por máis que a súa estrea real non se producise ata o século XXI de mans de Dark Horse. O Escapista constitúe de seu unha homenaxe non a unha época, senón a varias, da historia do cómic. Autores do prestixio de Jim Starlin, Howard Chaykin ou Kyle Baker poñen a súa peculiar ollada ó servizo da recuperación dun personaxe que, de feito, nunca existiu, con historias breves que se poderían ubicar en distintas épocas da súa tamén imaxinaria evolución.

O capítulo inaugural é, como non podería ser doutro xeito, a adaptación case literal da orixe do Escapista tal e como se recolle en As asombrosas aventuras de Kavalier e Clay. Michael Chabon consta como guionista, anque descoñezo se escribiu un guión específico ou se o debuxante Eric Wright se serviu directamente da información que proporciona a novela. Ségueno varias aventuras do superheroe en tonos diversos, supostamente característicos de distintas formas históricas de aproximación ó personaxe e ó imaxinario superheroico en xeral, con textos intercalados que fan referencia a un pasado creado ex novo para o personaxe.

O resultado final é no seu conxunto bastante irregular. O mencionado Eric Wright, debuxante que eu non coñecía, amósase como un artista certamente limitado e cunha narrativa que entorpece ás veces a correcta lectura dos acontecementos. O capítulo de Jim Starlin é unha historia muda sobre outro personaxe da factoría Kavalier & Clay, Polilla Luna, lineal e sinxela, simplemente correcta. Algo semellante pode dicirse da escrita e debuxada por Howard Chaykin, mentres que a debida a Kyle Baker se beneficia do peculiar sentido do humor do autor, sen chegar a destacar abertamente sobre o resto. Kevin McCarthy escribe as historias restantes sen dar mostras dunha excesiva inspiración. Pódese dicir que o resultado, ainda sendo unha lectura agradable, está por debaixo do que se podería agardar, tanto en canto o enfoque pulp que se lle pretende dar á obra, como respecto duns autores cuio coñecido talento anima a esixir máis.

xoves, novembro 01, 2007

As asombrosas aventuras de Kavalier e Clay



Reparemos no caso de Siegel e Shuster, uns mozos xudeus de orixe humilde que crearon un personaxe, Superman, que a día de hoxe é un icono coñecido case universalmente. Lembremos como a industria editorial daqueles anos se aproveitou do seu talento sen recoñecer nen case retribuir a súa autoría. E pensemos que esa industria tivo que enfrontarse anos máis tarde á súa propria caza de bruxas, mercede á célebre Seducción dos inocentes do doutor Fredric Wertham. A historia do cómic norteamericano e a súa industria nos anos 40 e seguintes ofrece, sen apenas necesidade de licencias artísticas, un escenario perfectamente novelable, probablemente sorprendente para quen non o coñeza, ó que parecen acomodarse fácilmente as estructuras dramáticas de auxe e caída.

O novelista Michael Chabon, que pasa por ser un dos autores máis interesantes da narrativa estadounidense contemporánea, foi quen de intuir as posibilidades deste contexto e darlles forma de novela. As asombrosas aventuras de Kavalier e Clay é a historia de dous rapaces que fan carreira no mundo do cómic norteamericano durante a Idade de Ouro, seguindo o ronsel de Siegel e Shuster. Inspirándose na popularidade de Houdini e os artistas do escapismo, crean unha figura superheroica, o Escapista, rodeado da cofradía característica dos personaxes da época (axudantes, mentores, intereses románticos), cuia popularidade lles permite facerse un sitio e mesmo un nome na industria do tebeo. Engadindo a inevitable dose de ficción ós feitos e figuras reais (polas páxinas da novela desfilan personaxes como Jack Kirby, Will Eisner, Gil Kane ou Salvador Dali), o autor deixa extensa constancia (a novela ten 600 páxinas) da peripecia vital dos seus protagonistas ó tempo que demostra a súa devoción polas orixes do tebeo popular e os seus autores.

É sabido que o que determina a condición superheroica dun personaxe, polo menos ata Watchmen, non son os seus superpoderes (que tamén posúen os villanos) senón a súa supermoral, isto é, o seu inquebrantable compromiso de facer sempre un uso correcto do seu talento. Nese senso, Kavalier e Clay son, sen dúbida, superheroes. Chabon delimítaos como personaxes moralmente inmaculados que deben enfrontarse a problemas que nunca derivan da súa conducta, sempre irreprochable, senón da maldade allea, da hipocresía social ou da voracidade dos homes de negocios. A súa camaradería viril convérteos en heroe e sidekick, ós que se incorpora un interese romántico (incapaz de dividilos), unha garida secreta e mesmo unha figura antagónica, un desdebuxado supervillano. Coma unha caste de Forrest Gumps da historieta, o autor fainos desfilar por diante dos principais acontecementos da historia do medio: o auxe dos superheroes; a súa posterior perda de popularidade en favor do tebeo romántico, de vaqueiros ou de terror; as denuncias entre editoriais; as queimas de cómics; a concepción da novela gráfica…

A obra é, xa que logo, unha epopea, de feito unha epopea norteamericana, coa súa historia de superación persoal, de profunda moralidade e de éxito se non material, si ético e vital. Non é de estrañar, xa que logo, que lle fora concedido o premio Pulitzer, se cadra recompensando a exemplaridade duns personaxes que, de correctos que son, chegan a resultar desagradables.

martes, outubro 30, 2007

Y o último home: Dragóns no kimono




Un dos problemas principais do mainstream norteamericano é o ter incorporado as esixencias de rentabilidade inmediata ó seu proceso creativo, so pena de relevo (eufemismo para despido) para os equipos artísticos que non cumpran as expectativas. Dende o punto de vista da calidade do producto, a experiencia ten demostrado abondo que é o caso contrario, a longa permanencia á fronte dunha cabeceira, a que garante os mellores resultados. Y o último home é unha serie que foi plantexada como de duración limitada pero a longo prazo. O seu creador, Brian K. Vaughan, sinalou en múltiples ocasións que narraría a historia de Yorick nun mundo sen homes ó longo duns 60 números, prazo que está a piques de cumplirse en USA (por certo, que os informes que chegan de aló verbo dos acontecementos finais son óptimos). É certo que, de non ter sido unha serie moderadamente exitosa, non podería ver cumprida a súa pretensión, pero resulta indiscutible que ter a posibilidade de desenvolver unha idea a longo prazo permite o despregue de estratexias narrativas ás que cada día estamos menos afeitos.

O presente volume, Dragóns no kimono, relata a estadía de Yorick e a súa cofradía en Xapón, anque o interese principal da trama radica na indagación das orixes de dúas das secundarias máis importantes da serie: a doutora Mann e a némese de Yorick, Alter. Apenas uns capítulos atrás fixérase o proprio co outro personaxe esencial da serie, 355. Todo isto acontece cando a cabeceira alcanza o seu número 40, o cal indica que esta información non era absolutamente imprescindible para o seu curso. Sen embargo, tendo a oportunidade de facelo, confíreselle ós personaxes unha profundidade da que carecerían de non ser así.

Algo semellante podemos dicir do labor de Pía Guerra. Ó longo destes capítulos temos asistido prácticamente ó seu cociñado como artista, dende uns principios onde se deixaba sentir a súa inexperiencia, ata o momento actual, no que dá mostras dunha seguridade incuestionable. Xa teño sinalado en máis dunha ocasión que a evolución da artista no decurso da serie era máis que evidente. Probablemente, éste sexa o primeiro tomo no que os seus debuxos pasan de ser correctos a plenamente disfrutables, ata o punto de que se lle bota en falta cando a sustitúe un Goran Sudzuka ó que, por outra banda, tampouco se lle poden poñer moitas obxeccións. A nocturnidade da trama e os numerosos flashbacks conceden importancia á coloración, correctamente executada por Zylonol (?).

¿Cando sairá o próximo volume? Sexa cando sexa, chegarame tarde.

Entradas relacionadas - Y o último home
Entradas relacionadas - Brian K. Vaughan
Ex Machina: Realidade contra ficción
Ex Machina: A marca
Ex Machina: Estado de emerxencia



luns, outubro 22, 2007

Preguiza



Preguiza semella ser unha historia sobre o desaxuste que se produce ó vivir o vértixe da adolescencia nun contexto inaxeitado. Situada nunha pequena localidade estadounidense na que a vida transcurre lentamente, os mozos protagonistas ven como un contaxioso estado de coma dificulta o normal exercicio das inquedanzas proprias da súa idade (o sexo oposto, a música, a arela de superar o seu contorno inmediato), reducíndoos a un antinatural estado de preguiza.

A historia non só introduce deliberadamente elementos fantásticos ou esotéricos, fundamentalmente cun campo de limoeiros coma espazo fantasmagórico, senón que xoga ó cambio de personalidade entre os personaxes cuns xiros narrativos que lembran ó cinema de David Lynch. A obra non é, xa que logo, perfectamente explícita, anque si pon ó alcance do lector a información precisa para encher os ocos da trama.

A simplicidade do trazo de Gilbert “Beto” Hernández semella máis un imperativo do seu estilo gráfico que unha opción libremente escollida. Sen embargo, posúe a experiencia e o oficio precisos para encauzar e deixar fluir debidamente a historia. O resultado é unha obra de lectura agradable sempre que se esté disposto a aceptar a existencia dalgunha sombra de dúbida sobre os feitos narrados.

xoves, outubro 11, 2007

Midnight Nation



Norma reedita nun volume único esta serie limitada escrita por J.M. Straczinsky e debuxada por Gary Frank. Comezando por este último, debo dicir que é un artista que, con todas as súas limitacións, me gusta. Os seus cómics sempre resultan de lectura fluida, o que nos conduce a un factor que en moitas ocasións pasa inadvertido, a correcta planificación de páxina e o dominio da técnica narrativa. Tamén é notable a súa mellora na definición e expresividade facial dos personaxes, aspecto este que explota considerablemente na obra que nos ocupa. Todo o anterior, canda unha evidente evolución se comparamos os seus traballos actuais coas súas obras primeirizas, superan con moito, ó meu entender, os seus puntos febles: un certo estatismo das figuras e algunhas desproporcións anatómicas.

Será por ter en mente o pasado de Straczinsky como guionista para televisión, pero Midnight Nation ten toda a apariencia de ser un proxecto de teleserie reconvertido en cómic. A idea, a estructura e desenvolvemento da historia semellan acomodarse mellor ós caracteres da serialidade televisiva que ós proprios da banda deseñada. Concebida coa estructura clásica dun road trip, a obra parece beneficiarse do seu formato unitario, en boa medida porque a trama avanza cunha lentitude excesiva. Tratándose dunha viaxe que dura un ano, os acontecementos narrados resultan exiguos, o cal ven a traducirse nun problema de ritmo que en cadencia mensual debería resultar ainda peor. O seu punto forte é probablemente a coherencia da trama, que na súa resolución elude eficazmente as trampas na que adoitan caer esta caste de narracións. Agora ben, tratándose dunha viaxe interior e, digamos, de tipo espiritual, o que menos me agradou foi ese verniz new age que ven a compoñer a xustificación de fondo da peripecia. Xa que logo, a obra resultoume en conxunto unha lectura irregular anque con algunhas virtudes.

Salientar que a recopilación incorpora un decimoterceiro capítulo a inserir nalgún punto intermedio da singladura dos protagonistas e que, se cadra, só pode interpretarse coma unha homenaxe ó Sandman de Neil Gaiman, ó recuperar invariado o concepto (por outra banda típicamente borgiano) da Biblioteca de Lucien. O feito de ser Michael Zulli o ilustrador acrecenta o efecto e dota de interese a este capítulo perdido, polo demáis, prescindible.

domingo, outubro 07, 2007

A maldición do paraugas



Anecdotario persoal. Hai dous anos, de visita en Montreal, comprobei con certa sorpresa que se estaba a celebrar alí unha Feira do Cómic; apenas entrei na carpa atopei a un tipo só, sentado nunha mesa tras un carteliño no que podía lerse Lewis Trondheim. Saudeino, falei con el uns intres (foi moi amable comigo) e despois marchei sentíndome algo marciano: atravesar o Atlántico para atoparme “casualmente” cun autor francés en Canadá...

Coñecía entón a Trondheim principalmente por A mazmorra, serie na que a súa ollada humorística interaccionaba coa de Joann Sfar. Sendo dous autores con tanta personalidade o resultado era certamente peculiar e difería de As miñas circunstancias, obra autobiográfica que poderiamos considerar antecedente deste A maldición do paraguas. Naquela, Trondheim amosaba un sentido do humor cáustico e corrosivo, permanentemente inconformista anque sutil e brillante. A maldición... supón unha evolución cara un tono máis optimista anque conserve o seu alento irónico. Menos lineal na narración, a obra céntrase no anecdótico e ás veces nen sequera pretende resultar divertido, senón simplemente reflectir algún suceso cotián.

Dende o punto de vista gráfico, tanto a acertadísima utilización das cores coma a estructura de páxina (unha anécdota por páxina coas imaxes sen encadrar en viñetas) contrarrestan o estilo desleixado proprio do autor. O conxunto é unha obra de lectura agradecida, con momentos especialmente lúcidos e que se disfruta máis na medida en que o lector se vai afacendo ó orixinal sentido do humor do autor.

sábado, outubro 06, 2007

Ex Machina: En pe de guerra



A pesares da súa orixinalidade e consistencia, a serie Ex Machina de Vaughan e Harris non deixa de plantexar algún problema. A súa vocación é a de ter un pe no contexto superheroico e outro fóra del, o cal abre certas posibilidades e limita outras. Así, cando os guións de Brian K. Vaughan se centran en aspectos políticos, o sustrato pixameiro funciona coma unha anclaxe que lle impide sumerxirse alén dunha certa profundidade. Pola contra, os anacos de historia que retoman o pasado superheroico do protagonista non deben abandonarse ós tópicos do xénero, so pena de desnaturalizar a cabeceira. É por iso que a serie é ás veces víctima da súa propria condición híbrida.

O cuarto tomo da serie que ven de publicar Norma pode constituir un bo exemplo do anterior. Na primeira das historias, En pe de guerra, prima a compoñente política, plantexando a cuestión, clásica e actual a un tempo, do equilibrio entre seguridade e liberdade. A segunda, Vida e morte, ainda que tendo como trasfondo a pena de morte, supón a maior achega, no que ata agora se viu publicado, a unha historia clásica de superheroes. En conxunto, non deixa de parecerme que os dilemas políticos plantexados resultan tópicos, en boa medida previsibles e, por tanto, superficiais, e o que é peor, entorpecen o desenvolvemento argumental. Pola contra, a trama superheroica resulta a priori agradecida: a Grande Máquina atopa a súa némese, dotada tamén de superpoderes. Sen embargo, supeditándoa a un debate tan estereotipado coma o da pena de morte, a sensación final é de insatisfacción.

No que atinxe ó labor gráfico de Tony Harris, pouco que engadir ó dito respecto de entregas anteriores. Sucede que neste volume, os dous últimos capítulos están debuxados polo xenial Chris Sprouse, que aquí disimula o seu estilo de xeito que apenas se alonxa do do seu predecesor. De feito, o que máis claramente sinala as diferencias é a desaparición da hiperexpresividade facial e das posturas excesivamente forzadas proprias de Harris, o cal resulta moi de agradecer e marca un camiño que o debuxante habitual da serie debería considerar.

Entradas relacionadas – Ex Machina
Ex Machina: Realidade contra ficción
Ex Machina: A marca
Ex Machina: Estado de emerxencia

Entradas relacionadas – Brian K. Vaughan
Y o último home: Bonecas de papel
Y o último home: Moza con moza
Y o último home: O anel da verdade
Y o último home: Palabra clave

sábado, setembro 29, 2007

¿Por que matei a Pierre?



Coido que non estrago nada se adianto que ¿Por que matei a Pierre? é unha historia sobre o abuso a menores. Vaia por diante que non adoito gostar deste tipo de historias, básicamente porque os dilemas que plantexan déixanlle ó lector pouca capacidade de elección. ¿Que actitude se pode manter fronte un caso de pederastia que non sexa a de noxo e rexeitamento? ¿Que retrato dun maltratador se pode levar a cabo que explique unha atrocidade tan inxustificable? É por iso que a miña achega a esta obra contaba con certas reservas.

Debo dicir que a vontade de Alfred e Olivier Ka de alonxarse do camiño doado é patente dende o inicio da historia, plantexada máis coma reconstrucción psicolóxica que coma narración pura. Os autores eluden con eficacia tanto a tentación dun dramatismo excesivo coma a descripción maniquea dos feitos, sen caer nunha equidistancia que tampouco semella posible ou desexable. Por outra banda, a figura da víctima preséntase como tal, pero o suficientemente enteira e complexa para non reclamar para si unha compaixón ou paternalismo excesivos. O equilibrio resultante semella complicado e, por tanto, meritorio.

Resulta especialmente salientable a constante procura de solucións gráficas orixinais, próximas á experimentación, como vehículo que permite a exteriorización da traxectoria interior do autor/protagonista. É precisamente esa busca de expresividade, traducida nunha utilización sensata e planificada de recursos narrativos, o que máis me fixo disfrutar da lectura desta obra.

martes, setembro 25, 2007

Tintín e o segredo da literatura



Plantéxase Tom McCarthy en Tintín e o segredo da literatura se a obra de Hergé pode considerarse ou non literatura. O mero plantexamento non deixa de ser retórico xa que o feito de levalo a cabo (e non propoñer, por exemplo, se pode considerarse cinema ou pintura) denota que o autor pensa que si o é. E mal porvir para a lectura cando o lector, neste caso eu, se nega mesmo a entrar no debate mantendo a postura contraria.

É obvio que Tintín, agromando todas as influenzas literaria que se queiran, non é literatura. É cómic, tebeo, historieta, bd, chámese como se queira. Éo debido á conxunción de recursos literarios e gráficos con fins narrativos. Só mantendo un concepto desmesuradamente difuso do que é literatura pode ésta comprender a un cómic. E iso é o que fai McCarthy, apelando arbitrariamente a unha definición de literatura extraída do S/Z de Roland Barthes que, descontextualizada (Barthes non fai mención á cuestión formal porque a da por suposta: o que se propón é desentranar por que as instruccións dun aspirador non poden considerarse literatura), semella definir máis ben “narración” ou “relato”, de xeito que caben nela cómics, películas e mesmo videoxogos. Primeira trampa.

Segunda trampa, McCarthy ábrelle a porta literaria a Tintín e péchaa unha vez que éste pasa. Recoñece que outras moitas obras e autores reúnen características equivalentes ás das aventuras do reporteiro do mechón (de cara á súa inclusión nese magma literario que el mesmo desparramaou) pero mantén (sen explicarse) que a obra de Hergé “non foi ainda superada” o que, nos seus vaporosos parámetros, abonda para excluir a calquera outra bd (ou película, ou serie de TV, ou...) da condición magmático-literaria.

E como dirían Hernández e Fernández, eu ainda diría máis: a tese de McCarthy pretende dignificar a obra de Hergé, liberala dunha categoría que o autor considera infantil e menor (así se deduce de certos comentarios que o autor deixa aquí e acolá) e elevala a unha instancia que el contempla como superior. ¿Complexo, ignorancia, as dúas cousas?

O reduccionismo do autor faise especialmente palmario cando comprobamos que, en toda a extensión da súa obra, resulta imposible atopar un só comentario relativo ó labor de Hergé como ilustrador, unha soa referencia ó aspecto gráfico da serie. Lóxico, só cunha venda nos ollos pode manter a súa tese.

O peor é que a cuestión literaria de Tintín ocupa apenas as 40 primeiras páxinas do texto. De aí en adiante McCarthy emprégase nunha orxía deconstruccionista repleta de citas a Derrida e Freud que lle vale para extraer interpretacións pintorescas do universo de Tintín: ó capitán Haddock, descendente ilexítimo de Luis XIV (?), como o propio Hergé que podería tamén descender da realeza (??), gústalle realmente como canta Bianca Castafiore (???), muller que adoita deitarse cos seus admiradores a cambio de xoias (????) e cuia esmeralda representa o seu clítoris (?????). O delirio remata cunha descripción autocompracente dun proxecto de ópera baseado n’As xoias da Castafiore. Bravo.

Unha mágoa que a agradable edición de El tercer nombre se desperdicie nun libro tan escaso de rigor como abondoso en verborrea valeira.

luns, setembro 24, 2007

Crise Infinita



Resulta evidente que, falando da construcción coherente (non digamos xa interesante) dun crossover, a dificultade é maior cantos máis series e personaxes se vexan involucrados nel. De igual xeito, que o evento se ordene a unha finalidade que vai alén da propia historia (por exemplo, redefinir ou, cando menos, remodelar un universo) supón igualmenmte una dificultade engadida. É por iso que o, dende o meu punto de vista, incontestable fracaso creativo de Crise Infinita pode xustificarse en boa medida nas súas propias características.

Agora ben, é probable que o meirande erro deste crossover radique na súa apelación constante ás Crises en Terras Infinitas de Wolfman e Pérez. E é que aquela maxiserie dos 80 afrontaba unhas limitacións semellantes e conseguía sair triunfante das mesmas, dando lugar a unha serie que, nas súas características, non foi superada ata hoxe. A explicación deste resultado é tan simple como o talento dos seus creadores, un Marv Wolfman nos seus mellores anos e un George Pérez en estado de gracia. Pode engadirse un factor que falta na serie que agora nos ocupa, o espacio: Wolfman e Pérez tiveron todo un ano, doce números, para definir a súa historia, fronte os escasos seis capítulos da actual.

O feito de ser a conclusión daquelas “Crises” a premisa inicial desta nova “Crise” da lugar a unha comparación constante e inevitable, acentuada por certos paralelismos deliberadamente establecidos polo escritor desta caste de secuela, Geoff Johns, (anque pode tratarse dunha imposición editorial) e mesmo pola elección como artífice gráfico da mesma a Phil Jiménez, debuxante cuio trazo resulta debedor de George Pérez.

Xa que logo, a Crise Infinita reclama constantemente unha comparación que o único que fai é poñer de relevo as súas eivas. A mutación dos caracteres dos personaxes que inician a crise (Alexander Luthor, o Superman de Terra 1 e o Superboy de Terra Prima) é evidente; xurde de aí unha trama que repite os puntos clave da crise referente pero sen chegar a desenvolvelos, descansándose nos acontecementos das series regulares e, por tanto, descapitalizando a serie matriz; o desenvolvemento é confuso e, sobre todo, aburrido; a conclusión carece de dramatismo e case de interese. Nen sequera se puido manter a unidade no apartado gráfico, no que houbo que recurrir a varios debuxantes ademáis de Jiménez, algúns deles, por certo, cunha calidade inferior ás pretensións deste evento.

Por se fose pouco, a edición de Planeta intercala en cada número un capítulo dalgunha serie que non é a da cabeceira principal, no que supón unha palmaria falta de confianza no propio producto, ademáis dunha falta de respecto cara os lectores.

Entradas relacionadas
Crise de identidade

venres, setembro 14, 2007

Sleeper: O longo camiño a casa




Conclúe neste cuarto tomo a serie Sleeper, que Ed Brubaker e Sean Phillips conduciron con pulso firme ó longo de 24 números, e o mellor que se pode dicir é que o punto final sinala un dos puntos álxidos dunha cabeceira que mantivo un índice de calidade envexable durante a práctica totalidade da súa traxectoria.

Apunta Brubaker no epílogo que dende a súa concepción, a historia de Sleeper non estaba pensada para durar indefinidamente. Explica a seguir que o segundo ano da mesma permitiulle explorar máis detidamente aspectos que quedaran sen desenvolver nos 12 primeiros números. E ese é, con toda probabilidade, un dos acertos da serie, que a súa extensión resultou ser o suficientemente longa para tirarlle todo o partido a un núcleo de personaxes perfectamente definidos sen chegar a prolongar en exceso as tramas.

O longo camiño a casa retoma o tono inicial da serie, logo do cambio de orientación co que comezara o segundo ano da mesma. Voltamos á indefinición do axente doble, incapaz de escoller entre o malo e o peor, envolto nun novelo de intereses, sentimentos e ideais contradictorios do que non é posible sair indemne. Só que agora a trama se precipita cara a súa conclusión, situando ó autor no compromiso de desfacer congruentemente o que se ensarillou concienzudamente. E aí é onde, máis outra vez, Brubaker demostra non só que é un dos mellores escritores do momento, senón ademáis que o xénero negro non ten segredos para el. O desenlace resulta plenamente coherente coa liña descrita pola serie, tanto no argumental coma nas intencións, situándose nunha irónica equidistancia entre o final feliz e o seu oposto. Ademáis, e malia terse manifestado noutro sentido, Brubaker deixa os xoguetes no armario perfectamente accesibles por se algún día quere volver xogar con eles. Brillante.

Non podo deixar de gabar, como fixen nos tomos anteriores, o traballo de Sean Phillips, cuia imprescindible cooperación no apartado gráfico fai posible que todo, tamén o visual, encaixe á perfección.

Entradas relacionadas – Sleeper
Sleeper: Todo é mentira – Unha liña borrosa
Sleeper: Á súa sorte

Entradas relacionadas – Ed Brubaker
Gotham Central: Corrigan II
Gotham Central: Robin morto
Gotham Central: O alquimista
Gotham Central: Corrigan
Gotham Central: Caso sen resolver
Gotham Central: A vida está chea de decepcións
The Fall

luns, setembro 10, 2007

O bulevar dos soños rotos



Curiosísima e altamente recomendable esta obra de Kim Deitch que ven de publicar La Cúpula. O bulevar dos soños rotos achégase ó mundo da animación infantil, tan inocente e políticamente correcto a día de hoxe, cunha óptica distorsionante e vitriólica que pode entenderse como crítica pero que despide igualmente unha indiscutible tenrura. A presenza fantasmal dun gato falcatruán, unha caste de reverso maligno do Gato Félix e demáis felinos animados da época, constitúe o fío conductor dunha trama na que se analiza a evolución dos estudios de animación de Norteamérica dende as orixes da animación infantil ata os anos 90.

Un primeiro argumento a prol desta obra é o seu espléndido debuxo. Deitch parte da síntese propria da animación da época, aqueles debuxos en branco e negro nos que Mickey se chamaba ainda Mortimer, e engádelle un acabado próximo ó underground americano de Crumb ou Clowes. O resultado consegue ser duro e tenro a un tempo, un escenario repleto de achádegos visuais sutilmente desacougantes, no que as figuras fantasmagóricas exceden os límites das viñetas e invaden a realidade dos personaxes mentres éstes semellan facer o propio respecto do lector.

Así funciona esta obra, coma metáfora da súa propria tese e demostración de que, como plantexa a trama, a animación hoxe hexemónica é continxente, resultado dun proceso histórico no que se desbotaron outras opcións. Deitch personifica no gato Waldo a súa alternativa, alternativa que resulta ser suicida, ó conducir ó fracaso e mesmo á neurose a aqueles nos que se deixa sentir a súa influenza.

Acerto indiscutible de La Cúpula coa publicación desta obra, máxime se consideramos a correcta calidade da edición. Agardemos que non sexa a derradeiro traballo deste autor que vexamos publicado.

sábado, agosto 25, 2007

Eu son lexión: O fauno danzante - Vlad



¿Cantas historias se teñen contado a propósito da busca por parte dos nazis da arma definitiva no seu propósito de conquista de Europa? ¿De cantas actualizacións e revisións ten sido obxecto a figura do vampiro? Da combinación destes dous temas (¿os vampiros como arma definitiva dos nazis? ben, tampouco é tan doado) xurde Eu son lexión, miniserie escrita por Fabien Nury e debuxada por John Cassaday. Este proxecto foi promovido, xunto con outros varios, por DC comics e Les Humanoids conxuntamente, na procura dunha caste de media aritmética entre os comic-books norteamericanos e os álbumes europeos.

Para combatir os tópicos que están no cerne do seu relato, Nury emprega recursos diversos: unha narración fragmentaria, a correcta dosificación da información, un grande número de personaxes... En conxunto, a trama revélase como máis requintada do que podería parecer nun primeiro intre, o cal non deixa de agradecerse. É posible que se fose máis directa e non requerise unha atención considerable por parte do lector, a narración perdería grande parte do seu interese.

Pola súa banda, Cassaday confírmase sen dúbida como un dos mellores debuxantes do mercado americano actual. O seu estilo realista (que non chega a caer no burdo foto-realismo que practican outros autores), a coidada planificación de páxina ou os seus audaces encadres vense claramente favorecidos polo formato dos álbumes, de maior tamaño que o propio do mercado estadounidense. Mención aparte merece o labor de Laura Dupuy coas cores, autora que xa dera mostra dos seu talento xunto a Cassaday en Planetary.

Xa que logo, sen tratarse dunha obra imprescindible, si mantén o interese argumental ó tempo que articula un despregue gráfico de beleza indiscutible. O seguinte tomo será decisivo tanto no peche da trama coma no aproveitamento da potencialidade da serie.

mércores, agosto 22, 2007

Gotham Central: Josie Mac



Rematada a serie regular de Gotham Central, Planeta aproveita ainda o seu tirón (de telo) publicando este volume que recolle unha historia protagonizada por Josie Mac antes da súa incorporación ó departamento de homicidios da central de policía de Gotham City e que aparecera publicada orixinalmente como complemento na colección Detective Comics.

Pese a que o uso da cabeceira de Gotham Central non deixa de ser un engado, o certo é que a historia encaixa con considerable facilidade no tono da serie, o cal é probablemente a maior gabanza que se pode facer a este volume. A trama proposta por Judd Winnick, centrada no secuestro e procura do neto dun capo da mafia gothamita, desenvólvese correctamente e resulta unha lectura agradable, malia que a súa resolución sexa un tanto forzada e a aparición de Batman semelle, máis outra vez, rutinaria. Pola súa banda, o debuxo de Cliff Chiang, ainda que lonxano do dos principales artífices de Gotham Central (Michael Lark e Kano), garda con aqueles unha certa identidade de estilo (o seu Batman semella directamente inspirado no do Ano I de Mazzuchelli), efecto potenciado polas cores de Lee Loughridge.

Xa que logo, o conxunto resulta digno e unha lectura amena, afeitos como estamos a que este tipo de manobras impliquen a materiais de calidade moi inferior.

Entradas relacionadas

xoves, agosto 16, 2007

Coloso: Estirpe



Coa distancia dos anos, non estou seguro de cal foi o motivo polo que de neno desenvolvín unha afinidade cara o personaxe de Coloso. Se cadra foi simplemente que me gustou a súa apariencia metálica; ou se cadra o seu carácter inocente supuña para min un contraste agradable fronte a chulería testosterónica dun Lobezno co que nunca simpaticei. En calquera caso e malia ter tomado parte nas mellores etapas da franquicia mutante e ter sido fonda e agarimosamente definido por Chris Claremont, sempre tiven a sensación de que foi un personaxe relegado a un segundo plano dentro do contexto da Patrulla X. Para colmo, as súas escasas andainas en solitario nunca pasaron de mediocres, en boa medida polas propias características dos proxectos en cuestión. Así, o miniserial integrado no Marvel Comics Presents que protagonizou non podía dar moito de si por unha cuestión de formato, pese o voluntarismo de Ann Nocenti e Rick Leonardi. Por outra, o one-shot que se lle dedicou ó personaxe (coprotagonizado por Meggan, a súa compañeira en Excalibur) tivo como atracción principal, dada a mediocridade do guionista escollido, Ben Raab, os debuxos dun principiante Bryan Hitch.

Estirpe, a presente miniserie de cinco números, editada por Panini nun único tomo, non mellora os antecedentes. A historia tecida por David Hine parte dunha premisa discutible de seu (¿emparentar a Peter Rasputin a.k.a. Coloso co célebre Rasputín da Rusia zarista? ¿pode alguén buscar unha idea máis burda e comodona?) e é desenvolvida de xeito rutinario e indiferente cara a unha conclusión que non aporta nada ó personaxe. O debuxo de Jorge Lucas acusa unha excesiva rixidez e unha certa desorde na composición, mentres a utilización (gratuita, nos máis dos casos) de fondos fotográficos deixa un resultado confuso. A utilización de certos recursos de claroscuro lembran a Mike Mignola, debuxante con que Lucas debería evitar calquera comparación.

En conclusión, dado que a miña achega a este producto carecía do menor entusiasmo, constatar que existían motivos fundados para a miña prudencia resulta doblemente decepcionante.

luns, agosto 13, 2007

Metralla



Son incapaz de enfrontarme a un cómic como Metralla de Rutu Modan sen contemplar o seu estilo gráfico como un handicap. É certo que a autora semella ser consciente das súas limitacións e, consecuentemente, tenta sacarlle o máximo partido ás súas habilidades, potenciando as cores e prescindindo das sombras, sen ir máis aló do que é capaz. Sen embargo, o seu trazo simplista en exceso resta expresividade ós seus personaxes ó tempo que os problemas de composición, de perspectiva e mesmo as desproporcións anatómicas dificultan a fluidez narrativa e fan que a lectura resulte abrupta en máis dunha ocasión.

Xa que logo, a forza desta obra reside no seu argumento. Entendo que construir unha historia que aborde, ainda que sexa como escenario, os frecuentes atentados que teñen lugar en Israel, pode ser un arma de doble filo. Por unha banda, ó interese que pode suscitarlle ó lector este asunto engádeselle a posibilidade de apelar á súa emotividade para facilitar a súa identificación cos feitos narrados. Por outra, unha aproximación pouco coidadosa conleva o risco de caer en maniqueísmos ou sensiblerías baratas. É nese terreo, na construcción da historia, onde os acertos de Modan son máis evidentes. A súa contención permítelle compoñer un relato envolvente, humano e sentimental que en nengún momento resulta artificioso ou afectado e que, por certo, culmina cun imaxinativo final.

Nen a autora de Metralla (pouco coñecida), nen o seu estilo gráfico, nen mesmo o contido da obra a configuran como un producto de viabilidade garantida. É por iso que a agradable edición de Sins Entido cobra un valor especialmente digno de mención.

mércores, agosto 08, 2007

Morreu un home



Kris e Étienne Davodeau relatan en Morreu un home a historia de René Vautier, documentalista francés que en 1950 deixou efémera constancia das reivindicacións obreiras en Brest. A súa historia é a dun mundo que non só non existe xa, senón que parece máis lonxano do que realmente está, e apela cunha franqueza que se estila pouco hoxe ó compromiso social do ser humano en todas as súas facetas.

Así, a exhibición da solidariedade obreira ou da forte, anque ás veces puramente intuitiva, ideoloxización dos traballadores faise estraña nunha época como a actual, na que os idearios políticos optan por diluir os seus contidos e a conciencia de clase dura, en palabras de Vicente Verdú e no mellor dos casos, o que dura a manifestación. A reivindicación da capacidade do cinema para ser vehículo de ideas, da forza da imaxe, da súa inmediatez e o seu alcance contrasta co estado actual do medio, no que a ficción audiovisual destila conservadurismo creativo e mesmo os documentais optan pola estética do video-clip, a distancia irónica ou por fórmulas proprias da telerrealidade. A intromisión da poesía no discurso social contemplaríase hoxe con desconfianza cando non con displicencia.

Nese senso, Morreu un home é unha obra tan directa que pode parecer tosca. Mesmo a súa factura narrativa e gráfica incide nesta idea: linealidade, austeridade formal, ausencia total de efectismo, composicións de páxina tan clásicas que lembran á liña clara… A forza do álbum reside, paradóxicamente, no recurso a contidos e formas que se dan xa por liquidados e que, postos ó servizo dunha historia humana e real, demostran seren ainda hoxe merecedores atención.

Pode obxectárselle á obra que o seu idealismo se achega á inxenuidade ou o risco de que, dado o seu distanciamento coa realidade contemporánea, só poida ser interpretada como testemuño dunha época lonxana e superada. Sen embargo, nengunha das súas eivas ten entidade abondo para entorpecer a forza que desprenden as suas páxinas. Mención especial para a sensacional edición de Ponent Mon.

xoves, agosto 02, 2007

Señor Jean: Hora de facer balance



Botando unha ollada atrás, un decátase ata que punto a evolución da serie do señor Jean viu determinada pola evolución do propio personaxe. Nos primeiros álbumes o protagonista era un escritor novo, con querencia por unha bohemia chic e aburguesada e non exactamente reacio, senón máis ben alleo, á idea de compromiso sentimental. Nestas primeiras historias, especialmente nas que compoñen o primeiro volume, o tono da serie estaba ainda, en boa medida, por definir. De aí en adiante foron perfilándose os rasgos que terminarían por caracterizar á serie, o proceso de maduración do personaxe e as resistencias e inseguridades deste, representadas habitualmente mediante imaxes oníricas, a imaxe distorsionada del mesmo que ven a ser o seu amigo Félix, a vida en parella, a paternidade…

Hora de facer balance é cronolóxicamente o sétimo volume da serie, o sexto que publica Norma. Dupuy e Berberian avanzan na liña marcada en entregas anteriores sen excesiva orixinalidade nos seus plantexamentos, pero sen desmerecer tampouco a amenidade á que nos teñen afeitos. É probable que os autores se concentren en buscar a identificación dos lectores de trinta anos e se absteñan de enfiar unha historia algo máis elaborada, como a viaxe de Jean a Portugal no tomo Noites en vela. De igual xeito, é indiscutible o grao de mestría gráfica que demostran ambos, tanto neste volume como nos anteriores. En definitiva, non sei se será unha debilidade persoal ou simplemente que encaixo no perfil de lector ó que se dirixen os autores, pero o feito é que nunca ata agora me decepcionou a lectura dun novo capítulo desta serie.

venres, xullo 20, 2007

Profesor Bell: Os bonecos de Xerusalén



Á miña confesa predilección por Joann Sfar debo engadir a debilidade que sinto, dentro das súas creacións, polo Profesor Bell. Son tantos os arquetipos ós que apela este personaxe que a súa ascendencia se dilúe nunca multitude que participa no esencial da narrativa fantástica e policial do XIX, pero tamén dos pulp do século pasado ou da máis recente reconstrucción (ou deconstrucción) posmoderna daqueles mitos.


Os bonecos de Xerusalén, segunda entrega da serie, reúne os elementos que sostiñan o episodio anterior, O mexicano de dúas cabezas, isto é, unha intriga entre policial e esotérica conducida cun alento un tanto irracional e con mostras dun sentido do humor caústico e penetrante. Ó anterior engádese, neste capítulo, un dos temas recurrintes na obra de Sfar e que, tratándose dun relato cuia acción se traslada a Jerusalén, non podía permanecer ausente: a relixión. O conxunto é unha obra animosa e desmitificadora, na que a solemnidade de figuras fantasmais e demoníacas se ve corroída pola distancia irónica e cuio espíritu lembra por intres a outra obra esencial do mesmo autor, A mazmorra.


No aspecto gráfico, o traballo de Sfar presenta unha factura algo máis coidada do que adoita. O trazo inacabado e un tanto desleixado propio das súas creacións máis recentes contrasta coa liña precisa, estructurada e ben definida desta obra, máis convencional se se quere, pero tamén de lectura máis doada.

sábado, xullo 14, 2007

Top 10



A invasión dun apartamento por unha colonia de super-ratos é combatida mandando unha manada de super-gatos ó contraataque. Da colisión entre ambas especies xurde un crossover de crises e guerras segredas que termina por afectar ó tecido temporal, mudando a continuidade e facendo que a familia afectada non queira pagarlle ó exterminador, por non lembrar nada do acontecido. Un exemplo do sentido do humor que destila o Top 10 de Alan Moore, irónico e intelixente, xenuinamente británico, un tanto distante e, en calquera caso, só apto para lectores cunha bagaxe previa.

Moore eleva a norma o extraordinario creando un universo no que todo o mundo é un superheroe con pixama. A partires de aí, os policías dotados de superpoderes da comisaría de Top 10 non deixan de ser xente normal que debe afrontar casos policiais comúns. Todo indica, nun principio, que non hai mensaxe alén do paródico: un mundo estrafalario e excesivo, un mosaico no que o lector pode empregarse a fondo na pescuda de referencias e homenaxes, e unhas aventuras sinxelas, tan enxeñosas como aparentemente intrascendentes.

Sen embargo, as distancias longas benefician á serie. Cando un chega á altura do décimo capítulo as tramas que parecían inocuas comezan a tomar forma ó servizo de fins superiores. Personaxes que resultaban case grotescos amosan agora un perfil ben definido e o lector, este lector cando menos, sorpréndese de se identificar con eles. O que parecía un mero xogo paródico adquire un tono máis serio sen necesidade de renunciar ós seus sinais de identidade.

Anque Moore traballou en productos de xénero (ciencia ficción, superheroes, terror), a súa tendencia natural parece ser a de interpoñer unha certa distancia e xogar coas convencións dos mesmos. Un xogo como éste, consistente en facerlle explícitas ó lector as costuras do medio, non resulta doado. De feito, á intelixencia e capacidade analítica imprescindibles para levar a cabo proxectos deste tipo hai que engadirlle unha considerable dose de talento para non caer nunha certa asepsia. Sen abandonarmos a producción de Moore, unha obra tan indicutible como Watchmen trunfa no terreo emocional sen perder forza como disección (¿autopsia?) do xénero superheroico; pola contra, un traballo tan apreciable como Supreme funciona só como exercicio de estilo, sumamente elegante e mesmo revelador, pero virtualmente incapaz de implicar emocionalmente ó lector.

Top 10, non estando á altura das obras mestras de Moore, consegue sobrepoñerse á súa vocación meramente lúdica e ofrecer momentos brillantes non só no enxeño devaluador propio da ironía, senón tamén na defensa duns personaxes e tramas cos que, en última instancia, o británico semella amosar un indiscutible cariño polo xénero superheroico. O resultado é unha pequena marabilla, unha obra que require paciencia e unha certa madurez para poder ser disfrutada ó máximo.

A definición gráfica da serie corre a cargo dun Gene Ha prometedor pero, daquela, con defectos evidentes. Poucas obxeccións se lle poden facer ó seu labor no deseño de personaxes, sendo quen de dotar de dignidade ó que noutras mans podería non pasar de simplemente extravagante. Sen embargo e malia a mellora que evidenciaron traballos posteriores, resultan frecuentes nesta obra problemas coas perspectivas e coa definición espacial que veñen a dificultar a súa lectura en momentos concretos.

xoves, xullo 05, 2007

Solo: Darwyn Cooke



Encomiable iniciativa a de DC comics coa súa serie Solo, na que se poñen 48 páxinas a disposición dun artista para que desenvolva con total liberdade creativa (poñéndolle os debidos matices ó adxectivo “total”) as historias que desexen, con ou sen personaxes da editorial. Pola súa banda, Darwyn Cooke é un valor en alza dende a súa volta ó medio, tras un tempo traballando en animación. Á súa indiscutible excelencia gráfica hai que engadir un considerable talento como escritor, ben representado en obras como O grande golpe de Selina ou especialmente DC: A nova fronteira.

Dito isto, non podo ocultar unha certa decepción co traballo de Cooke en Solo, dada a evidente asimetría entre a calidade gráfica e a argumental. No que ó debuxo se refire, o traballo de Cooke pode calificarse de auténtico alarde. A variedade de estilos, a perfecta composición, a mestría narrativa, o uso da cor, do claroscuro, etc, compoñen case un manual de recursos para debuxantes. As súas planchas invitan a unha contemplación demorada e recurrinte, atenta ós detalles, ós cambios de rexistro.

Sen embargo, a irregularidade das historias ven a estragar considerablemente o resultado final. A narración titulada Deja vu, protagonizada por Batman, na miña opinión a mellor do caderno, constitúe un bo exemplo do pouco que se precisa para aproveitar ó máximo o talento do autor. Trátase dunha historia lineal e simple, sen apenas contido literario, que o bo facer narrativo de Cooke troca nunha pequena xoia de precisión e coñecemento das entranas do medio. Sen embargo, nengún dos restantes capítulos chega a este grao de perfección. A historia A xanela do mundo, de contido aparentemente autobiográfico, non pasa de tenra e agradable, de igual xeito que Tolemia cotiá ou as Tiras cómicas se quedan en simplemente simpáticas; pola contra, O Rei de América (narración protagonizada por King Faraday e integrada na realidade de A nova fronteira) e The question (protagonizada por... The Question, claro) resultan abertamente decepcionantes. Por todo isto, o que se cadra cómpre para un mellor disfrute deste traballo é unha rebaixa das expectativas, especialmente no que atinxe ó contido argumental.

Entradas relacionadas
DC: A nova fronteira

martes, xullo 03, 2007

Sleeper: Todo é mentira - Unha liña borrosa



A pesares de tratarse de dous tomos consecutivos hai unha grande diferencia entre o segundo e o terceiro arco argumental da serie Sleeper. O primeiro deles, Todo é mentira, desenvolve o plantexamento inicial da serie e o leva á sua conclusión parcial co peche do primeiro volume e un sutil cambio de estatus do protagonista. Grande parte do interese da serie pivota en torno á súa suxerente premisa: Holden Carver, axente infiltrado nunha organización criminal queda á súa sorte cando a única persoa que sabe da súa condición de axente doble cae en coma. O instinto de conservación, o coñecemento íntimo do inimigo e o rancor cara quen o puxo nunha posición tan complicada lévano a cuestionarse as súas lealdades, nun proceso contradictorio que se complica a medida que na organización criminal medran as sospeitas de contaren cun infiltrado nas súas filas.

Ed Brubaker desenvolve con pulso firme a potencialidade deste escenario e faino co bo criterio de non prolongar as situacións máis do debido. As dúbidas de Carver e a súa posición ambivalente resólvense no número 12 da serie orixinal, capítulo final deste primeiro tomo e punto de partida para a segunda etapa da serie. Malia a dar por finalizada unha premisa que funcionaba correctamente, paréceme atinada a idea de non prolongala en exceso e, pola contra, someter á serie a unha evolución proveitosa.

Unha liña borrosa é o primeiro arco desta segunda etapa no que, co escenario, muda considerablemente o tono da serie. Perde forza o enfoque de xénero negro ó tempo que se lle da entrada a elementos ata entón prácticamente ausentes, como algún concepto de ciencia ficción. O resultado é, como a liña do título, un tanto difuso, perdendo a serie boa parte dos seus rasgos de identidade e caendo nunha certa indefinición. Conserva, iso si, a ollada cáustica e socarrona sobre as convencións superheroicas, explicitada nesas orixes dos personaxes narradas en terceira persoa.

O que se mantén inalterado dun a outro volume é o labor de Sean Phillips no debuxo, inconmensurable na tarefa de responder gráficamente ás esixencias do guión. Unha ollada ós traballos anteriores deste artista pon de manifesto ata que punto altera o seu estilo, especialmente no deseño de páxina, para dotar á serie dunha imaxe de seu.

Entradas anteriores
Sleeper: Á súa sorte

venres, xuño 29, 2007

Gotham Central: Corrigan II



Unha consideración preliminar. A primacía dos propósitos comerciais fronte ós creativos nos grandes crossovers fai que, en moitos casos, os resultados deixen moito que desexar. Cando, por riba, estamos ante “eventos mensuais” que non trascurren en colección aparte senón que afectan a todas as series dun universo, o normal é que a acción principal se concentre nunhas poucas cabeceiras mentres o resto cumplen con historias forzadas, que interrumpen o normal transcurso da serie e, nos máis dos casos, resultan perfectamente prescindibles.

Iso é o que lle acontece ó primeiro capítulo dos catro que compoñen este derradeiro tomo da serie regular de Gotham Central, no que os protagonistas deambulan sen un propósito definido por un escenario no que non se nos explica suficientemente o que acontece. Tratándose dunha serie considerablemente arredada do universo superheroico tradicional (anque formalmente integrada nel) o resultado é ainda máis insatisfactorio.

Cumplido este trámite, Greg Rucka e Kano afrontan o que será o arco final da serie, no que se resolverá unha subtrama que ven desenvolvéndose ó longo dos últimos números, o caso do axente corrupto Corrigan. O protagonismo céntrase, como non podía ser doutro xeito, na parella de policías que no transcurso dos capítulos previos se revelou como a máis carismática da comisaría de Gotham, Crispus Allen e Renee Montoya. Rucka articula un final aberto (de feito, ten tanto de final como de principio) que non termina de resultar satisfactorio. Guiada por unha evidente vontade de fuxir de tópicos, a conclusión consegue non resultar previsible, ainda que non se pode dicir o mesmo dos excesos dramáticos que a preceden.

En calquera caso, unha das mellores series dos últimos tempos atopa un final digno, algo que non resultaba doado dada a ausencia de dous dos seus tres (con Rucka) artífices principais: Ed Brubaker e Michael Lark. Se o traballo do guionista é correcto, non menos o é o de Kano cos lápices, ben secundado por Stefano Gaudiano e Lee Loughridge. A conclusión consegue ser, ademáis, respetuosa cos personaxes de Allen e Montoya. Chamados polas altas esferas de DC comics a ocuparen un lugar máis visible no seu universo superheroico, ambos se verán sometidos nun futuro próximo a unha inevitable desnaturalización devaluadora.

Entradas relacionadas
Gotham Central: Robin morto
Gotham Central: O alquimista
Gotham Central: Corrigan
Gotham Central: Caso sen resolver
Gotham Central: A vida está chea de decepcións