xoves, febreiro 28, 2013

O raio mortal

























Andy, o protagonista de O raio mortal (Random House, 2013), descobre un día que na súa infancia foi sometido a experimentación xenética por parte do seu pai e que cando entra en contacto cunha determinada substancia adquire unha forza fóra do común. Poderiamos estar perante unha orixe superheroica perfectamente canónica de non ser porque a substancia en cuestión é a nicotina, é dicir, Andy vólvese superforte cando fuma. As intencións desmitificadoras de Daniel Clowes parecen obvias, malia o cal sería un erro reducir o conxunto da obra a unha simple parodia dos tebeos de superheroes.

Publicada en 2004 na revista Eightball, O raio mortal asume parte dos tópicos propios do xénero  superheroico ao tempo que elude ou terxiversa outros. O interesante é que os desvíos que toma Clowes veñen dados pola fidelidade do autor ás claves que explican a súa propia obra. O exemplo máis evidente sería o debuxo, tan coherente coa restante produción do autor coma afastado dos canons do tebeo de heroes enmascarados. O Andy uniformado que atopamos nas páxinas de O raio mortal é unha versión devaluada e bizarra dos maxestosos heroes enmascarados de Marvel e DC, e o mesmo acontece cos restantes deseños de personaxes e escenarios, tan típicos do universo clowesiano como alleos ás epopeas superheroicas. No que atinxe ao desenvolvemento narrativo, Clowes emprega recursos ben coñecidos polos seus lectores, coma a descomposición do relato en microepisodios baixo título propio, os cambios de rexistro formal ou a alternancia de composicións tradicionais e simplemente funcionais con plantillas uniformes máis propicias para o xogo narrativo.

Pola súa banda, a idea central do argumento tamén se afasta dos tópicos do tebeo superheroico, segundo os cales a adquisición de superpoderes e a conseguinte adopción dunha personalidade enmascarada conduce sempre a unha intervención na esfera pública, xa sexa para facer o ben (os superheores) ou o mal (os superviláns). En O raio mortal a utilización dos poderes por parte de Andy afecta sempre a persoas do seu contorno inmediato, subvertindo así un dos lugares comúns máis artificiosos do xénero, o de que os heroes non utilizan o seu talento en función de intereses persoais senón de acordo cuns ideais de xustiza que apenas varían dun personaxe a outro. Os superpoderes non fan de Andy un heroe e, sobre todo, non lle son de axuda nas súas relacións persoais. E probablemente aí é onde quería chegar Clowes, xa que a obra, no seu miolo, ocúpase dos temas centrais da súa produción: a soidade, a incomunicación, a falta de habelencia afectiva, a imposibilidade da relación co "outro". Hai, xa que logo, tantos tópicos clowesianos coma superheroicos en O raio mortal, aínda que cunha diferenza: mentres que os primeiros determinan o contido esencial da obra, os segundos son reducidos a simples estruturas formais, un xiro intelixente e irónico que permite presentarlle ao lector baixo formas novidosas as coñecidas teimas do autor.

Entradas relacionadas
Wilson
Ice heaven
Como luva de seda forxada en ferro

mércores, febreiro 27, 2013

San Petersburgo, vestixios da Rusia imperial















Se a anterior Paisaxe estaba adicada a Moscova, a máis recente céntrase na outra grande urbe rusa, San Petersburgo, antiga capital do Imperio e escenario de relatos tan célebres coma Anna Karenina ou Crime e castigo. Autores como Luis Doyague, que adaptou ao cómic dous relatos de Nikolái Gogól, Cyril Pedrosa, Jean-Pierre Gibrat ou Philippe Adamov teñen retratado nas súas obras a cidade, deixando constancia da súa grandiosa beleza. Atoparán algunhas mostras en San Petersburgo, vestixios da Rusia imperial.

venres, febreiro 22, 2013

Qadriños: Marcinelle en galego, Bieito Fendeferro













O de Peyo é un caso paradigmático de autor devorado polo seu éxito. A imparable popularidade dos Pitufos dende a súa primeira aparición como secundarios na serie de Johan e Pirlouit non só foi absorbéndoo ata non poder traballar nas súas outras creacións, senón que ademais relegou a un segundo plano o resto da súa produción, moito menos coñecida, difundida e editada. Na miña entrada máis recente no blog Qadriños refírome a Benoît Brisefer, personaxe creado por Peyo que viviu unha curta experiencia editorial en galego baixo o acertado nome de Bieito Fendeferro.

mércores, febreiro 06, 2013

Saga 1

























Tras uns anos traballando para outros medios, Brian K. Vaughan retorna ao  mundo do cómic con Saga, proxecto que vén desenvolvendo en colaboración coa debuxante Fiona Staples, conservando ambos a titularidade da creación e publicándoa baixo o selo de Image Comics. A obra chéganos tras unha boa acollida nos Estados Unidos, tanto entre a crítica coma por parte do público.

Se tanto Y, o último home coma Ex Machina, os anteriores traballos de creación propia de Vaughan, partían dunhas premisas suxestivas e cheas de posibilidades, en Saga acontece xusto o contrario: se por algo destacan tanto o primeiro bosquexo da trama coma o escenario no que se desenvolve é pola súa escasa orixinalidade. Alana e Marko, personaxes procedentes de dúas civilizacións enfrontadas secularmente, e Hazel, a filla recentemente nada de ambos, foxen das autoridades de cadanseus lugares de orixe. Trátase, xa que logo, da enésima revisión do amor perseguido pola diferente orixe social dos protagonistas, tópico sobreexplotado dende o canónico Romeo e Xulieta; polo demais, a imaxe de parella con fillo fuxindo da autoridades ten coma referencia ineludible outro célebre long-seller, o Novo Testamento; e finalmente, cantas ficcións futuristas parten dunha paisaxe con dúas civilizacións en guerra perpetua? Poñan vostedes os nomes.

Mais o problema agrávase, ao meu entender, se á falta de orixinalidade da premisa engadimos a absoluta previsibilidade do seu desenvolvemento. A primeira recompilación da serie (Planeta, 2012) limítase a engadir á introdución dos personaxes principais unha convencional peripecia de fuxida. Nin sequera atopamos nas súas páxinas o talento para o diálogo e o sentido do humor sarcástico que caracterizara a escrita previa de Vaughan, quedando reservada a escasa singularidade do produto a certas denominacións extravagantes (os mercenarios son aludidos coma "autónomos"; algúns personaxes teñen nomes como "a Vontade" ou "o Tallo") e ao deseño gráfico dalgúns personaxes (é o caso de "o Tallo" ou a demediada Izabel), aínda que neste último caso entendemos que o mérito é compartido coa ilustradora Fiona Staples. E no tocante ao labor desta, é unha mágoa que a súa correcta caracterización dos personaxes non se vexa acompañada por unha contextualización gráfica aceptable. Non sei se é unha decisión estética deliberada ou un recurso para cumprir datas de entrega, pero o uso repetitivo de fondos esvaídos fai que as imaxes carezan de profundidade, dando a sensación de que as figuras flotan diante dunha pantalla de cores.

Confeso, xa que logo, a miña decepción neste primeiro achegamento á serie e tamén a miña incomprensión cara as gabanzas, polo xeral sen apenas matices, que vén recibindo nas dúas beiras do Atlántico.

Entradas relacionadas
Ex Machina
Y, o último home
Os leóns de Bagdad

sábado, febreiro 02, 2013

Deus e ciencia, o retorno das Ti-Girls

























As mulleres da portada de Deus e ciencia, o retorno das Ti-Girls (La Cúpula, 2012) ollan cara o horizonte enfundadas en uniformes coloristas. A indumentaria, a pose, o espazo (unha cornixa), a variedade na tipoloxía (os personaxes no fondo matizan o estándar da que ocupa o primeiro plano: unha vella, unha moza baixiña e unha muller verde con aparencia monstruosa), o aire que fai voar as súas capas, mesmo o ceo turbulento: todos os elementos da imaxe toman como referente os tópicos da representación superheroica. Se malia iso, a portada non chega a encaixar dentro dos estándares do xénero é porque Jaime Hernández mantén o seu propio estilo gráfico, persoal e recoñecible, no que pode rastrexarse a pegada doutras moitas influenzas ademais da do tebeo de heroes enmascarados. Isto constitúe unha boa pista do que podemos atopar no interior do libro: unha historia que retoma  moitos dos lugares comúns das historias de superheroes pero que Hernández reconduce ao seu peculiar universo creativo.

A comedia teen, a ciencia ficción, o costumismo pop, mesmo certo realismo máxico, a serie B... Hernández leva xogando á mestura de xéneros dende as súas primeiras historias para Love and Rockets. Non sorprende, xa que logo, que propoña agora este novo xiro (inxustificado, coma os anteriores) para xogar aos superheroes, menos aínda se consideramos que xa levara a cabo algunha aproximación previa. Coma en practicamente toda a súa obra, Hernández mantén o protagonismo coral e feminino, e teima en ensanchar as marxes do seu particular universo concedendo o seu momento de gloria a personaxes que ata o momento ocuparan un plano secundario. E así, malia apareceren Penny Century e Maggie Chascarrillo, as auténticas protagonistas da historia son personaxes coma Angel, Xochitl e outros de nova creación, aos que Hernández é quen de dotar da forza suficiente para levar o peso do relato.

O argumento é unha versión exacerbada e delirante das aventuras de superheroes. Sen embargo, a ollada amable de Hernández, o seu sentido do humor, punzante e irónico mais nunca destrutivo, fai que o resultado se aproxime máis a un tributo que a unha parodia. É probable que non sexa a un dos mellores traballos do seu autor; é mesmo probable que nin sequera estea á altura das entregas máis recentes. E sen embargo, coma nova ampliación do inclasificable universo creativo do seu autor, resulta unha lectura tan obrigada coma agradable.

Entradas relacionadas
Penny Century
A educación de Hopey Glass
Locas 3
Locas 2
Locas 1