luns, agosto 18, 2014

El prisionero de las estrellas


 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Aínda que con antecedentes nos anos previos, foi na década dos 80 cando o cómic español tentou dar o primeiro gran salto cualitativo cara a posta en valor do medio. Ata ese intre, o cómic que se producía en España estaba encadeado ao circuíto de edición comercial e rara vez aspiraba a algo máis que ofrecerlle entretemento ao lector, un entretemento en ocasións moi digno, pero que non deixaba espazo para obras con outras pretensións. A aparición dunha xeración de autores convencidos da necesidade de mudar esta situación, a existencia dun contexto editorial propicio, o das revistas de cómics, e tamén o labor dunha primeira crítica especializada que asumiu a tarefa de elaborar un discurso coherente con este movemento, fixeron posible que comezaran a producirse obras dun perfil novo, nas que tiñan cabida a experimentación formal, a transformación das estruturas de xénero ou a incorporación de influencias doutros medios. Os resultados foron desiguais, dando lugar a algúns títulos perdurables e outros moitos esquecibles, mais o esforzo si deixou os seus froitos a medio e longo prazo.

Unha figura central deste movemento foi o catalán Alfonso Font, autor cunha extensa produción entre os 70 e mediados dos 90, inicialmente como ilustrador de guións alleos (colaborou con Patrick Cothias, Jean Michel Charlier ou Víctor Mora entre outros) e máis adiante como autor completo. Debuxante versátil e moi prolífico, traballou durante anos para axencias internacionais antes de involucrarse en proxectos de perfil máis autorial, tanto en España coma en Francia. Tras debutar como autor dos seus propios guións en Historias negras (1980) e Cuentos de un futuro imperfecto (1980), comezaría a publicar o serial El prisionero de las estrellas (Norma, 1985) na revista Cimoc entre 1983 e 1984. Concibido coma un relato de ciencia ficción post-apocalíptica, o lector afeccionado ao xénero será quen de rastrexar nel influenzas dos clásicos literarios, dende un título que é case unha cita directa a Jack London ata detalles argumentais que remiten a escritores coma Dick ou Clarke. Tamén hai referencias cinematográficas, sendo moi obvias as semellanzas do capítulo Servicio público con Soylent green (1973).

Mais non nos enganemos, El prisionero de las estrellas é en esencia a historia dun preso que foxe e, como tal, ofrece ante todo acción e aventura, algo potenciado pola orixe serial do título, que se traduciu nunha división en capítulos de 8 páxinas que debían conter ineludiblemente algo de intriga e algo de acción. Para dotar de sentido o inmediato entorpeceuse o desenvolvemento de fondo, algo que resulta especialmente evidente nunha lectura lineal e completa da obra. A trama, os personaxes, os dilemas de fondo, todo podería estar mellor definido, pero aínda así o autor foi quen de dotar o seu relato dun carisma que sobrevive mesmo tres décadas máis tarde. E por riba de todo, Font confírmase coma un debuxante extraordinario, áxil e detallista, capaz de responder a un ritmo de publicación periódico sen que o seu debuxo perda forza. En El prisionero de las estrellas, Font foi quen de crear un universo ficticio sen o preciosismo dos grandes mestres da ciencia ficción europea (Moebius, Bourgeon) mais cos seus propios contornos: áspero, poeirento e inhóspito.

A obra concluiría cun final aberto, se cadra demasiado, e sería continuada uns anos máis tarde en El paraiso flotante, que aparecería serializada en Cimoc ao longo de 1986 e que posteriormente sería tamén recollida en álbum (Norma, 1988). Font cambia o escenario, trasladando a acción a un contexto aparentemente utópico que axiña se revelaría como o contrario. Pese a incluír detalles relevantes, coma a revelación da identidade do protagonista, non consegue aportar nada realmente substancial ao conxunto e podemos considerala como prescindible.

Houbo un tempo no que Alfonso Font parecía case unha figura omnipresente no cómic español. Hoxe está case esquecido, a maior parte da súa produción está descatalogada e, exceptuando a recente recuperación de Jon Rohner, marino a cargo de Planeta, só Joan Navarro en Glènat amosou un interese claro por reeditar a súa obra. Unha mágoa, xa que algúns dos seus títulos, coma este, resultan de grande axuda para comprender a evolución do cómic en España entre os 70 e os 90.

Ningún comentario: