mércores, marzo 12, 2014

El gato perdido

 
Se comparamos os primeiros traballos de Jason, que chegaron a nós en torno ao ano 2000, cos máis recentes, podemos chegar a conclusión de que o artista noruegués apenas evolucionou neste tempo. Chama a atención que un grafismo tan persoal como o seu estivese xa notablemente definido nas súas primeiras obras e que o seu debuxo actual non sexa máis que unha versión algo máis precisa do de títulos como Chhht! (Astiberri, 2002) ou Espera... (Astiberri, 2004). Neste tempo temos asistido a pequenas variacións en aspectos como o uso ou non de cores ou o recurso a estruturas de páxina repetitivas, mais os elementos esenciais (o uso de animais antropomórficos, un catálogo de figuras limitado e recorrente, a frialdade dos rostros, o trazo sintético, as cores planas, a ausencia de sombras, etc.) manteñen unha presenza constante. Algo semellante acontece coas claves narrativas e temáticas que explican a súa obra. O acento sentimental e melancólico do que participan todos os seus títulos comezou a presentarse axiña baixo formas propias de xéneros populares (espadachíns, atracos, nazis, robots...), mais sempre marcando distancias, sen asumilas por completo. O xogo coas expectativas do lector, o gusto polo desvío, polo contraste e a mestura (moitas veces atolada) de convencións narrativas conforman outros tópicos que o autor vén cultivando dende os seus inicios. Xa que logo, Jason si evolucionou neste tempo, mais sempre dentro das marxes que el mesmo estableceu nos seus primeiros títulos. Cada novo traballo afonda nas mesmas claves autoriais para ofrecer unha nova versión, cada vez máis precisa e ensimesmada, do seu persoal imaxinario.

En consecuencia, nada do que atopamos en El gato perdido (Astiberri, 2014) debería sorprender en exceso a un lector medianamente coñecedor da obra do seu autor. Desta volta, a premisa argumental toma como punto de partida os códigos do xénero negro na súa versión máis canónica, cun protagonista que é un detective de gabardina e chapeu, e unha trama que xira arredor das súas investigacións. Mais as mencións explícitas (e irónicas) a Chandler, así coma outras citas literarias (Carver, Auster...), convidan axiña a tomar certa distancia e prever un desenvolvemento afastado de tópicos. Unha vez máis, todo o anterior resulta ser o decorado no que se desenvolve a historia dun namoramento súbito, un relato emocionalmente frío na superficie, mais cun poderoso caudal sentimental a discorrer soterradamente. O lector que se deixe levar asistirá a un estridente twist final, unha estrondosa colisión de xéneros coidadosamente anticipada por pistas que non debería sorprender a quen coñeza os antecedentes do autor. El gato perdido é, xa que logo, un artefacto xenuinamente jasoniano, unha nova volta de rosca ao imaxinario do autor noruegués que recolle os lugares comúns do seu traballo previo e consegue transformalos en algo sutilmente novo.

Ningún comentario: