Pyongyang

Tiven ocasión de asistir á interesante charla que Guy Delisle e outros notables autores (Frederik Peeters e Manu Larcenet) deron na Coruña o pasado verán co gallo da IX Edición das Viñetas desde o Atlántico. O carácter serio e adusto do quebequés contrasta co sutil sentido do humor que preside a que é probablemente a súa obra máis popular, Pyongyang.

A obra narra a experiencia do autor na capital de Corea do Norte, onde pasou uns meses traballando nun estudio de animación. É a suma de capitalismo e globalización a que conduce a Delisle, vía subcontrata, a traballar temporalmente nun país comunista, paradoxo que constitúe un interesante punto de partida e que ven a modular unha premisa que, de seu, non resulta excesivamente novidosa: o contraste entre Oriente e Occidente, entre comunismo e capitalismo. A ollada do autor non é (non pode ser) neutral, pero si resulta abondo intelixente como para non caer na mofa ou no paternalismo. Pola contra, Delisle amosa unha inequívoca intención de traspasar a capa de oficialidade e chegar a comprender na súa complexidade a realidade que ten diante de si. A ironía e un sano sentido do humor resúltanlle útiles para tomar distancia sen que a súa perspectiva se transforme en ollada por riba do ombreiro. Porén, son moitos os xuízos que deixa en suspenso, ó demostrarse tanto a parcialidade da súa experiencia (o seu tránsito limítase ós espazos que a autoridade lle permite visitar) como a imposibilidade de saber se as conviccións dos norcoreanos coinciden realmente coas súas manifestacións externas.

Unha obra tan peculiar como Pyongyang resulta difícilmente clasificable: non é propiamente un documental (xa hai quen empeza a falar dun xénero chamado “docucómic”) e calificala de obra autobiográfica probablemente resulte enganoso. É probable que o máis axeitado sexa aproximarse a ela deixando de lado etiquetas e prexuízos

Catwoman: Viaxe salvaxe

O labor de Ed Brubaker e Darwyn Cooke na colección de Catwoman pode calificarse de exemplar. O primeiro levou a cabo unha renovación do personaxe en perfecta coherencia coa súa traxectoria previa, pasando a un primeiro plano a fuguras ata entón secundarias como Holly ou Slam Bradley e sen abusar da predecible presencia de Batman na serie. A nova Selina Kyle é agora un personaxe complexo e ambiguo, cun papel de seu nun Gotham que xa conta con heroes abondo.

Algo semellante pode dicirse do traballo de Cooke, que non só dotou á muller gato dun uniforme máis contemporáneo (sen privala, sen embargo, do seu prezado látigo), senón que imprimiu á serie un estilo gráfico peculiar, simple, próximo ó cartoon, enganosamente infantil e con Alex Toth e Bruce Timm como referencias inevitables.

O resultado é unha das series de referencia do DC actual, cun tono noir no que Brubaker se desenvolve con especial comodidade e no que o traballo dos distintos artistas que teñen participado ata o momento, sobranceiramente Cameron Stewart, se axeita á liña gráfica inicialmente deseñada por Cooke.

Planeta retoma a publicación da serie onde a deixara Norma, tendo saído ó mercado o primeiro de cinco tomos que precederán ó (eventual) paso da colección ó formato grapa. Este primeiro volume recolle os números 20 a 24 da serie orixinal americana (máis o Catwoman: Secret Files & Origins #1), nos que Selina e Holly se alonxan de Gotham e emprenden unha caste de road movie por algunhas das cidades con máis sona do Universo DC: Keystone City, Opal City, St Roch… O argumento, xa que logo, arrédase do tono de serie negra que presidía a serie ata o momento, e tece unha serie de historias sinxelas nas que o interese se centra na definición dos personaxes (maxistral o diálogo entre Bradley e Batman) e na interacción de Catwoman con Wildcat, o Capitán Frío, ou Hawkman e Hawkgirl. O apartado gráfico corre a cargo dun Cameron Stewart en perfecta sintonía coa liña gráfica da colección.

Entradas relacionadas:

Catwoman: se vas a Roma

Martha Washington goes to war

É tan certo que o final de Give me liberty podía entenderse como un interesante punto de partida para unha posible secuela, como que a historia de Martha Washington ben podía terse dado por pechada daquela. Polo motivo que fose, Miller e Gibbons decidiron continuar a saga cunha segunda miniserie, a que nos ocupa, que ainda se vería seguida por unha terceira e derradeira, Martha Washington saves the World.

Ainda que existe unha coherencia argumental indubidable entre Martha Washington goes to war e a miniserie que a precedeu, a lóxica habitual das segundas partes ven a atenuar a audacia dos plantexamentos iniciais. Así, se a serie inicial xiraba en torno á idea da supervivencia individual no contexto dunha sociedade que se colapsa, a súa continuación recupera un tema menos orixinal, o da restauración das liberdades colectivas fronte ó totalitarismo. Miller tenta arredarse dos clixés propios do futurismo distópico mediante unha ollada distorsionante próxima á parodia. O resultado é unha obra correctamente plantexada, que mantén o interese, administra ritmos e alcanza unha conclusión congruente. Agora ben, malia todo o anterior esta segunda miniserie resulta menos audaz, áxil e orixinal que a precedente, sen que un atope un motivo consistente que xustifique a súa existencia. Podería apuntarse, anque disto non se pode culpar ós autores, que mesmo chegan a prefigurarse algúns dos excesos belicosos do cómic norteamericano dos 90, como pode intuirse vendo a portada deste tomo recopilatorio.

Dave Gibbons, pola súa banda, fai gala da súa coñecida precisión gráfica. É probable que algún dos seus deseños (uniformes, maquinaria…) parezan anticuados, pero unha pulcritude narrativa como a súa non pasa de moda nunca.

Entradas relacionadas

Give me liberty

Os Combates Cotiáns: o que de verdade conta

Xa deixei claro que non me gustaron as dúas entregas anteriores de Os Combates Cotiáns, probablemente a obra mellor considerada de Manu Larcenet. Se a pesares diso recunco agora con este terceiro volume non é por masoquismo nen por un revanchismo narcisista, senón porque grande parte da crítica o sinala como o mellor capítulo da serie ata agora, feito que me invita a comprobar se efectivamente existe algún cambio sensible ou se, pola contra, o fenómeno que rodea a esta obra continúa a ser inaccesible para min.

A conclusión, lido o tomo, é máis ben a segunda. O que de verdade conta mantén tanto o espíritu das entregas previas como as que, dende o meu punto de vista, constitúen as súas pexas principais. Afrontar unha narración de tono tan intimista e sentimental como a obra de Larcenet non é tarefa doada. Cómpre marcar ben as distancias, eludir os tópicos e os excesos dramáticos e, de querelo así, aportar conclusións que doten dalgún contido ó que, de non ser así, ficará como mero exercicio de estilo sentimental. Ó meu entender, este terceiro volume presenta, como os anteriores, unha notable variedade de clixés (a resistencia a ser pai como sinal de inmadurez, os desastres da guerra) e unha afectación excesiva, inmersas nun mar de pomposidade verbal. Frases como “cuando uno no se muere está obligado a seguir viviendo” demostran tanto unha decidida vontade de resultar profundo como unha escandalosa incapacidade para selo realmente. Textos como o que reproduzo a seguir (a traducción ó castelán é de Enrique S. Abulí) constitúen, na miña opinión, un exemplo dos excesos de vacuidade e petulancia en que Larcenet incurre repetidamente:

“Mi padre ha muerto. Creo que todavía no me he percatado de la extensión del cataclismo. Cuando no esté anestesiado por la brutalidad de su desaparición entreveré, acaso, la íntima extensión del duelo. Para conjurar al miedo, ya desde muy niño, imaginaba ese momento con todo detalle. Fantaseé tanto con él que cuando llegó... me sentí aliviado. Es como si me hubiera dicho: “Ya está, ya ha ocurrido. Un horror menos que vivir, algo es algo”. Pero en todas esas fantasías mórbidas, en aquellas escenificaciones, en aquella preparación ritual, hay algo que no podía saber... Nada te prepara para la permanencia de la abominación”.

En definitiva, non quero caer no exceso de afirmar que este álbum é peor que os anteriores, senón simplemente reafirmarme no meu xuízo sobre o global da obra á que, con sinceridade, non sei se concederei máis oportunidades.

Entradas relacionadas:

Os combates cotiáns
Os combates cotiáns: tantas cousas pequenas