xoves, marzo 26, 2015

Next Men 4

























Xa coñecemos a traxectoria editorial dos Next Men de John Byrne. O primeiro volume da serie pechouse de forma abrupta en 1995 e o título quedou en suspenso ata 2010, cando seu creador o recuperou en forma de miniserie de nove números coa que chegou á súa conclusión definitiva. Esta etapa final, publicada no seo da editorial IDW e aínda inédita entre nós, é a que recolle o cuarto en derradeiro tomo da edición de Norma (2014), unha recompilación necesaria que ademais de pechar o ciclo da cabeceira permitiu que unha nova xeración de lectores se achegase ao material orixinal.

Descoñezo se o peche que Byrne lle deu á serie coincide no substancial ou non co que concibira inicialmente. Teño a impresión de que non, xa que nestes números finais a trama deriva cara temas que non foran tratados antes (viaxes no tempo, dimensións alternativas, alteracións da Historia...), aparecen personaxes novos e mesmo Satanás, o antagonista que aportaba á serie un horizonte final, fica relegado a un segundo plano. É probable que isto se deba a que os elementos que deron sentido á serie na súa orixe (a mestura de tópicos superheroicos con elementos de ciencia ficción) resultaban na segunda década do século XXI moito menos estimulantes que cando foron concibidos inicialmente, a mediados dos noventa. En calquera caso, fronte ao desleixado e repetitivo de boa parte da produción recente de Byrne, neste caso semella que o canadense si quixo dar o mellor de si mesmo, algo que resulta especialmente perceptible no debuxo, máis coidado e detallista do que é habitual nos seus últimos traballos. En canto ao argumental, sen ser brillante, podemos dicir que a conclusión resulta correcta.

Coido que tras unha lectura global da obra, os Next Men amosan máis as feblezas creativas que a súa grandeza. En todo o seu percorrido, o título acadou bos momentos e achegou algunhas propostas interesantes, as máis delas nos seus primeiros números e no contexto no que viron a luz, mais o conxunto resulta irregular e as sucesivas reorientacións do título, substituíndo uns propósitos por outros, fixeron que chegara a resultar errática por momentos. Cos seus Next Men, Byrne contribuíu ao nacemento dun cómic comercial nos contidos e autorial no legal que leva dados excelentes froitos, mais a relevancia da súa aportación deriva máis da súa popularidade nos noventa que da calidade do serial que produciu. Coido que non resulta inxusto nin pexorativo concluír que o máis valioso do traballo do canadense atópase na súa interpretación de personaxes alleos (os X-Men, os 4 Fantásticos, Superman) e que, da súa faceta como creador, o máis destacado foi a súa etapa en Alpha Flight, por máis que paradoxalmente nin eses personaxes nin esas historias lle pertenzan legalmente.

Entradas relacionadas
Next Men 1
Next Men 2
Next Men 3

xoves, marzo 19, 2015

Elipses e sombras: Retrato da desprezable natureza humana

Las cosas de la vida - Integral
 
A editorial Fulgencio Pimentel recupera en versión integral Las cosas de la vida de Gérard Lauzier, un cómic que retrata sen misericordia as convulsións políticas e sociais que se viviron en Francia entre os anos setenta e oitenta do pasado século. Unha obra fundamental dun artista que non merece caer no esquecemento.
 
A chegada de Gérard Lauzier á banda deseñada foi serodia. Contaba xa corenta anos cando, en 1974, comezou a colaborar de forma habitual coa revista Pilote, unha das cabeceiras históricas do cómic francófono. A súa carreira como historietista foi breve pero intensa, cunha produción considerable e sobre todo influínte. A principios dos oitenta Lauzier era un artista popular entre os lectores, celebrado pola crítica e cunha notable proxección internacional. Case toda a súa obra foi publicada en España de forma practicamente inmediata, en revistas coma Blue Jeans, Bésame Mucho e Totem ou compilada en formato álbum. Sen embargo, nos anos noventa, Lauzier afastaríase do medio para probar sorte coma dramaturgo, guionista e director de cine, e só de forma esporádica volvería facer cómic antes de morrer no ano 2008. Malia a popularidade de que gozou no seu tempo, Lauzier levaba anos practicamente esquecido. De aí o valor da recente recuperación de Tranches de vie, un dos seus títulos máis senlleiros, a cargo da editorial rioxana Fulgencio Pimentel, que trae de novo á actualidade unha figura esencial da BD europea do século pasado e achega unha das súas obras máis representativas a unha nova xeración de lectores.
 
Compoñen o integral Las cosas de la vida unha longa serie de relatos breves e sen protagonistas fixos nos que Lauzier deixa testemuño do tempo que lle tocou vivir. A partires de mediados dos setenta a Guerra Fría entraba na súa fase final, o bloque soviético revelábase coma un xigante de cartón mentres o movemento hippie e a contracultura esmorecían e, con eles, o sistema de vida alternativo que propuñan. O capitalismo comezaba a reinar sen contrapesos, Reagan e Thatcher estaban á volta da esquina, mentres en Francia as clases adiñeiradas contemplaban con desconfianza o ascenso da popularidade de Mitterrand. Lauzier ofreceu un retrato desapiadado deste mundo e fíxoo sen espaventos nin excesos formais. Ao contrario, a súa técnica foi sempre máis sutil e, se cadra por iso, máis destrutiva. Abondáballe con concederlle a palabra a uns e outros, deixalos falar e facer que foran eles mesmos os que se puxesen a soga no pescozo.
 
Lauzier moquéase das clases acomodadas, os burgueses e triunfadores do sistema capitalista, que presenta coma seres embrutecidos e insensibles que non teñen problema en valerse das súas vantaxes e impoñerse aos desfavorecidos. Raro é o relato do que non saen finalmente vencedores e cando non é así é por seren vítimas só da súa propia hipocrisía. Canda eles, Lauzier cébase tamén con aqueles que manteñen unha oposición finxida ao statu quo, personaxes que proclaman unha disidencia que se demostra falsa a pouco que se ven comprometidos.
 
Mais estes son obxectivos fáciles. É probable que un dos aspectos máis destacables da obra de Lauzier sexa a súa vontade de escarnecer tamén a aqueles que se opuxeron ao réxime capitalista con convicción e sen imposturas, persoas que loitaron de forma auténtica por erguer un modelo de sociedade máis xusta e cuxo fracaso resultaba patente xa daquela. É fácil simpatizar con estes personaxes e por iso a burla de que son obxecto resulta dobremente ferinte. Lauzier obvia as súas boas intencións e ridiculiza a súa inxenuidade, o seu idealismo e falta de sentido pragmático, cando non se limita a constatar o seu fracaso. “A burguesía está totalmente inmunizada”, di un dos seus personaxes. “Hai veces que me pregunto se nós, os punks, os roxos, os ecoloxistas non seremos unha especie de virus que coas nosas agresións obrigamos á sociedade capitalista a fabricar anticorpos e se finalmente non a estaremos fortalecendo”. Esta visión derrotista, próxima ao nihilismo, explica que o autor gozara de poucas simpatías entre moitos intelectuais de esquerda do seu tempo. Xunto a crítica política, o autor revela tamén a súa persoal visión sobre as relacións familiares e de parella, o sexo, o multiculturalismo, a antipsiquiatría ou a arte moderna. Nada escapa do cruel escrutinio dun Lauzier que fai gala dunha incorrección política avant la lettre, sutil nas formas mais demoledora no fondo.
 
Un ten a tentación de afirmar que unha obra como Las cosas de la vida segue a gozar de plena actualidade hoxe, máis de trinta anos despois da súa publicación orixinal. Non é certo. O título contén unha lúcida visión do mundo tal e como era hai tres décadas e constitúe un testemuño privilexiado para coñecer aquel contexto histórico dende a persoal perspectiva do seu autor. O que si segue vixente é a agudeza no ollar de Lauzier, a intelixencia da súa crítica e a súa vontade de non facer distincións entre aqueles que son obxecto do seu escarnio. A reedición deste título e a recuperación da súa figura son boas novas que cómpre celebrar.

[Publicado en Galicia Confidencial Tendencias o 18 de marzo de 2015]

luns, marzo 16, 2015

Qadriños: The Fiction, o novo proxecto de David Rubín para o mercado norteamericano


















David Rubín vén de desvelar o que será o seu segundo proxecto para o mercado estadounidense despois de The rise of Aurora West. Trátase de The Fiction, unha miniserie de catro números escrita por Curt Pires e editada por Boom Studios. Confeso que non coñezo o guionista e o pouco que transcendeu sobre o argumento non permite emitir un xuízo todavía, pero non deixa de ser unha boa nova que Rubín comece a abrirse camiño na industria norteamericana, sobre todo se, como semella, iso non lle impide seguir traballando en proxectos máis próximos coma o anunciado Gran Hotel Abismo. Máis detalles, en Qadriños.

martes, marzo 03, 2015

Nemo, las rosas de Berlín

























Hai xa moitos anos que os cómics de Alan Moore revelan só conformismo e falta de ambición, malia o cal a súa figura segue a gozar dun prestixio único dentro do medio. Situado por méritos propios máis aló do ben e do mal, Moore pode facer o que lle pete sen ter que dar explicacións a ninguén. Por exemplo, en Nemo, las rosas de Berlín (Planeta, 2014) son varias as páxinas integramente escritas en alemán, sen tradución, nin nota ao pe, nin apéndice final, deliberadamente inintelixible para unha grande porcentaxe de lectores. Unha simple excentricidade sen maiores consecuencias (a trama pode entenderse perfectamente sen necesidade de comprender esas pasaxes), pero que si revela unha actitude esnob por parte do autor, que semella xogar a poñer a proba a resistencia do lector.

Se, como diciamos, a obra resulta comprensible sen entender varias páxinas de diálogo é porque estamos ante unha das aventuras máis simples e lineais da cabeceira en toda a súa extensa historia. Moore optou por substituír o festín referencial da serie 1900 por unha narrativa máis sinxela na serie Nemo. No canto de trenzar referencias nun bucle inintelixible, o escritor prefire agora explotar localizacións e imaxinarios, a Antártida e Lovecraft, na entrega precedente; Berlín e o cinema expresionista agora. E por máis que se trate dun collage, que interpón certa distancia irónica e demanda do lector o coñecemento suficiente para captar as citas, as súas intencións semellan ser as máis lúdicas dende que o título comezara a súa andaina en 1999. A oportunidade de recrear un Berlín inspirado nas fitas máis senlleiras de Fritz Lang e Robert Wiene semella pouco menos que un agasallo para un artista tan dotado para a ambientación arquitectónica coma Kevin O'Neill. É a súa versión da capital alemá (grandilocuente, xeométrica, escura), xunto coa aparición dos personaxes máis célebres do cinema expresionista alemán (Mabuse, o doutor Caligari, a muller-máquina de Metrópolis) o que lle confire un plus de interese a un relato que, polo demais, se limita fabular expansivamente sobre a dinastía Nemo. Un Moore de perfil baixo pero lexible.

Entradas relacionadas
Nemo, corazón de hielo