venres, marzo 25, 2011

Tóxico



Tóxico
(Random House, 2011) demostra o que de certo hai no tópico de que os opostos se atraen. E non só porque un artista de ollada doente e en branco e negro como Charles Burns deixe constancia da súa admiración polo colorismo amable de Hergé, senón tamén porque a improbable unión de ambos resulta ser máis fértil do que se podería agoirar.

O medio forma parte esencial da mensaxe desta obra que se acolle ao formato álbum europeo, pero que toma distancia na mesma medida en que se achega ao seu referente. Aínda que poida parecer un paradoxo, a procura de semellanzas coas formas proprias da BD europea enfatiza as diferencias entre o traballo de Burns e o paradigma que poderían representar Hergé e o seu Tintín. E iso porque o norteamericano non busca unha identificación absoluta e intercala pasaxes nas que imita o trazo de Hergé con outras nas que mantén o seu proprio grafismo. A obra, xa que logo, desenvólvese en dous planos que se corresponden coas dúas personalidades gráficas en xogo: o primeiro sería o mundo que poderíamos alcumar de "real", rexido polas normas proprias da narrativa de Burns: adolescentes inseguros, boy meets girl, contracultura, enigma, morbo e sustancias ilegais; o outro sería un mundo de pesadelo reconstruído a partir dos parámetros gráficos de Hergé. Coma se dunha Alicia alucinada se tratase, o protagonista pasa dun mundo ao outro perseguindo un gato, atravesando un burato nunha parede de tixolos que lembra aos sotos de Moulinsart tal e como aparecían no díptico O segredo do Alicornio-O tesouro de Rackham o Roxo. Dacabalo dun e outro lado do espello transcorre esta historia que, fóra do aspecto gráfico, repite moitas das claves habituais na obra do seu autor.

Estamos perante o primeiro dunha serie de álbums (xa saben, á europea), o que impide un xuízo definitivo sobre o total, mais si podemos celebrar a fascinante aposta visual de Burns e a súa capacidade para deixar ao lector devecendo pola pronta edición da seguinte entrega.

Entradas relacionadas
Burato negro

martes, marzo 22, 2011

A Cousa do Pantano 1



Alan Moore non sempre foi o escritor recoñecido pola crítica e adorado polo público que é hoxe. Parte do interese da súa etapa en A Cousa do Pantano, o seu primeiro traballo para a industria americana, reside en averiguar canto había do Moore que hoxe coñecemos naquel guionista que chegaba a DC cómics avalado pola súa traxectoria nalgunhas das cabeceiras máis significadas do cómic británico.

Tras a lectura deste primeiro tomo (Planeta, 2010), chama a atención a acusada personalidade dun guionista que, sendo un novato na compañía e un recén chegado á cabeceira, adopta coma primeira decisión (e consegue que o editor a acepte) a de mudar a orixe do personaxe protagonista. Se cadra tivo carta branca por tratarse dunha serie menor, mais talvez puido ser tamén porque, como se demostraría, o paso de home-pranta a pranta-home non só non borraba nin perxudicaba a traxectoria previa da serie, senón que ademáis abría un abano de posibilidades que o propio Moore exploraría de aí en adiante. Iso sen esquecer a magnífica factura de "Lección de anatomía", o relato no que se introducía o cambio, un clásico instantáneo que conxuga o respeto pola tradición do relato terrorífico coa pulsión renovadora que traería o autor de Watchmen.

Nos dezaséis capítulos que compoñen este primeiro volume atopamos algúns dos que posteriormente se consolidarían coma lugares comúns da obra do de Northampton: densas cosmogonías, viaxes psicodélicas, experimentación formal, revisión de tópicos de xénero... Moore mantén algúns dos elementos, principalmente formais, que durante anos presidiran a serie e a caracterizaran como vehículo para narracións de terror. Pero de igual xeito que John Totleben e Stephen Bissette representan unha caste de versión actualizada dos grandes debuxantes do xénero terrorífico (entre eles, Berni Wrighston, creador gráfico do personaxe), Moore actualiza o ton da cabeceira outorgándolle unha voz distinta, máis próxima ao relato fantástico. A aparición doutros personaxes da compañía evidencia a condición marxinal desta cabeceira. No capítulo 24 ("Raíces") aparecen os superheroes da Liga da Xustiza, pero a súa interacción coa criatura do pantano é mínima; xusto o contrario do que acontece cos personaxes místicos do universo DC que aparecen noutros capítulos (o Demo Etrigan, a Pantasma Errante, o Espectro) e atopan un entorno máis axeitado que o das clásicas mitoloxías superheroicas.

Capítulo a capítulo, Moore expreme ao máximo as posibilidades do formato comic-book, con números autoconclusivos (brillante a homenaxe ao Pogo de Walt Kelly no capítulo 32, "Pog"; magnífica a viaxe psicodélico-sexual entre muller e pranta do capítulo 34, "O rito da primaveira") ou ciclos de dous episodios que, case inadvertidamente, reorientan unha cabeceira cuxas coordenadas orixinais esvaeceran co tempo. Onde outros atoparían límites, Alan Moore foi quen de ver oportunidades. Velaí unha boa definición do seu talento.

Entradas relacionadas
Promethea 2
Promethea 3
Promethea 4
Promethea 5
The League of Extraordinary Gentlemen: Century 1910
Tom Strong 2
Tom Strong 3
Tomorrow Stories 2
Tomorrow Stories 3
Top 10
Top 10: The Forty Niners
Terra Obscura 1
Terra Obscura 2
Lost Girls
O día do xuízo
Watchmen
WildC.A.T.S.
Wild Worlds

xoves, marzo 10, 2011

Astonishing X-Men: Imparable



Joss Whedon tentou en Astonishing X-Men manterse fiel á traxectoria da franquicia mutante, mais fíxoo preferindo a caracterización á mención de acontecementos previos, o que lle permitiu presentar ao lector neófito unha serie de argumentos limpos de referencias históricas ao tempo que ofrecía aos afeccionados de toda a vida un catálogo de personaxes perfectamente definidos. Probablemente ese foi o seu grande acerto á fronte da cabeceira, o de ser quen de conxugar dúas tendencias aparentemente contraditorias e satisfacer a lectores de perfís ben diferenciados. Alén diso, Whedon contou cos sempre espectaculares lapis dun John Cassaday que invertiu na caracterización física dos protagonistas todo o que aforrou en narrativa e composición.

Imparable (Panini, 2011) confirma outra característica destes X-Men de Whedon: o paso ao primeiro plano de personaxes tradicionalmente secundarios e a conseguinte postergación dos que adoitaban ser protagonistas. O argumento céntrase en Kitty Pryde e Coloso, recuperando unha dialéctica entre ambos personaxes inédita dende a lonxana etapa Claremont-Smith. O escritor e director nunca agochou a súa preferencia pola mutante intanxible, nin a influenza que exerceu sobre as súas proprias creacións, polo que a ninguén debe estrañar o épico tratamento que lle depara nesta aventura. O resto de personaxes interactúan tamén por parellas e con elementos emocionais como principio reitor, Cíclope e Emma Frost, a Besta e a axente Brand e Lobezno, de novo nun sorprendente último plano, a reformular con Armadura a relación sensei-sidekick que xa tivera con Xúbilo.

Lonxe de marcar un antes e un despois no medio ou mesmo na franquicia, a etapa de Whedon cobra sentido coma solución posibilística, a demostración de que se poden recuperar as esencias de períodos pasados sen renunciar á simplicidade propria da aventura superheroica, a reivindicación da forza dalgúns personaxes secundarios e do saudable que pode resultar a inversión dos papeis tradicionalmente reservados a cadaquén, a constatación, en definitiva, de que aínda resulta posible prolongar os interminables ciclos dos heroes en pixama mantendo niveis de calidade máis que aceptables.

Entradas relacionadas
Astonishing X-Men: O don
Astonishing X-Men: Perigoso
Astonishing X-Men: Esgazada

venres, marzo 04, 2011

Burato negro



Unha das primeiras consecuencias de que Marvel comezara a elaborar, hai uns anos, os seus comic-books pensando na súa posterior reedición en formato de tomo foi a eliminación dos elementos formais proprios da secuenciación episódica, algúns deles absolutamente consolidados como marcas distintivas "da casa" e, por extensión, do formato: as viñetas que relataban o acontecido en números previos ou a inclusión nas primeiras páxinas dunha splash co título do capítulo e a identificación dos autores, por exemplo. Coma se dunha sorprendente mala conciencia se tratara, Marvel pretendía que a publicación previa por entregas resultase invisible para quen se achegase ao texto nunha lectura unitaria posterior. Vén todo isto a conto porque obras como Burato negro (La Cúpula, 2010) de Charles Burns son a demostración palpable de que non hai contradición algunha entre a unicidade dun relato e a súa secuenciación en capítulos.

Charles Burns publicou entre 1995 e 2005 as doce entregas que compoñen o que probablemente sexa, ata a data, o seu traballo máis coñecido, Burato negro. A posterior edición unitaria da obra non borra o rastro da súa secuenciación, senón que a mantén intacta, o que non perxudica en absoluto a lectura conxunta. Pola contra, o marcado carácter episódico do texto únese á alternancia de protagonistas, a polifonía de voces e mesmo as variacións no grafismo, conformando un texto complexo pero integrado e coherente, rexido por un pulso narrativo constante que Burns foi quen de manter malia ter prolongado durante máis de dez anos a elaboración da obra.

Burns consegue que a súa visión mórbida e doente da sexualidade adolescente resulte perturbadora, mais dun xeito sutil, en boa medida grazas a un debuxo que superpón o feísmo proprio do underground norteamericano a un imaxinario moito máis amable, o da ilustración publicitaria dos anos 50. O autor retrata un mundo sen adultos, unha antiutopía xuvenil na que a praga que contamina a sexualidade dos mozos substitúe a unha autoridade paterna tan ausente coma os seus titulares. O ton onírico e un final aberto impiden que o relato caia nun nihilismo excesivo.

La Cúpula acaba de poñer no mercado a cuarta edición da obra na súa versión en tomo, aspecto especialmente salientable se consideramos que xa a publicara previamente por entregas. Que un traballo de autor tan sólido e de características tan aparentemente afastadas do cómic maioritario demostre ter unha vida comercial tan longa permite derrubar algúns tópicos sobre o comportamento dos lectores, dato que debería interesar ás editoriais.