domingo, novembro 25, 2007

Billy Abelás



Billy Abelás preséntase coma unha caste de fábula para adultos, ríspeta nas formas anque aparentemente inocente no fondo. O ritmo narrativo imposto por Tony Millionaire, sustentándose en cadriños amplios e texto escaso, catapulta ó lector de páxina en páxina, amosando o seu indiscutible talento para o relato absorbente.

Agora ben, se un se para a pensar, algo que o vertixinoso ritmo de lectura non facilita, decatarase de que detrás das engranaxes do que semella ser un conto infantil cun toque sinistro hai un intenso labor de reciclaxe de mitos. Reducida ás súas claves esenciais, a historia de Billy Abelás non deixa de ser outra recreación do mito do golem que cobra vida, primeiro como espírito de vinganza, despois froito do amor e da compaixón, embarcado nunha viaxe que ten como destino a súa propria redención. E porén, o autor é quen de dotar á obra dunha factura que permite disimular ese sustrato e presentalo coma un traballo orixinal e intelixente. Excelente a edición de La Cúpula.

sábado, novembro 24, 2007

Sandman Mystery Theatre: A pantasma da Feira – O Falcón Negro



Como acontecía con algún episodio de As asombrosas aventuras de Kavalier e Klay, o presente arco argumental de Sandman Mistery Theatre, A pantasma da Feira, transcurre coa Exposición Universal de Nova York de 1939 como fondo. É probable que a utilización como escenario literario deste tipo de eventos (vénseme á memoria a ambientación de A cidade dos prodixios de Eduardo Mendoza na Exposición Universal de Barcelona de 1888) esté relacionada coa arrogancia inocente e, dende unha óptica actual, trasnoitada dos seus propósitos, coa súa condición de cidades de xoguete e polo tanto fantasmagóricas, ou se cadra cunha combinación dos dous factores.

En calquera caso, A pantasma da Feira revélase coma un dos mellores arcos da serie ata o momento. Inspirada máis remotamente do que podería parecer en A pantasma da ópera, a historia concede un notable protagonismo, sobranceiramente nos capítulos iniciais, ó tenente Burke, o axente de policía que actúa en paralelo a Sandman e polo tanto aliado irreconciliable daquel; consagra ademáis o cambio de estatus de Dian Belmont, que pasa de interese romántico a sidekick; e introduce tanxencialmente a outros personaxes da Idade de Ouro, Jim Corrigan e o Vingador Carmesí. A trama ofrece un tratamento equilibrado da cuestión homosexual, da que non renuncia a dar unha visión en clave actual sen caer na corrección política nen resultar incongruente coa época na que transcurren os feitos.

Os seguintes catro capítulos introducen a outro personaxe clásico de DC, o Falcón Negro, aviador polaco dos anos 40 que foi obxecto varias revisitacións a cargo de autores como Howard Chaykin. A trama urdida por Steven T. Seagle, algo máis convencional que a anterior, ten como interese principal a asunción por parte de Dian da personalidade enmascarada de Sandy, o sidekick clásico de Sandman, nunha revisión tan apócrifa como lóxica da historia do personaxe. Déixase sentir a ausencia de Guy Davis nos lápices, especialmente porque o seu sustituto, Matthew Smith, amosa carencias notables, o que non impide que a lectura sexa en conxunto tan agradable como adoita.

Entradas relacionadas
Sandman Mystery Theatre: A néboa
Sandman Mystery Theatre: Pitón

domingo, novembro 18, 2007

Albion



Nos meus primeiros anos como lector consciente de cómics caeron nas miñas mans varios exemplares de series como Mytek, Pouta de aceiro, O home de bronce, Kelly ollo máxico ou A araña (chamado tamén O home araña), errática e desleixadamente publicados por Vértice. A súa lectura supuña para min un claro contraste co máis semellante que eu lía daquela, os cómics superheroicos convencionais. Fronte á vistosidade formal e a planicie moral dos personaxes de Marvel e DC, éstes tiñan un aspecto estrafalario, acentuado polo acabado en branco e negro, mentres que as conviccións polas que se movían non estaban totalmente claras. Intúo que a calidade daqueles cómics non era excesiva, anque o seu poderío iconográfico parece pouco discutible. Agora ben, ó pertenceren o territorio da miña infancia adquiren un valor engadido que trascende calquera análise razonable que se poida facer ó respecto.

De aí que sentise un belisco de emoción ó chegarme a noticia de que se estaba a preparar un proxecto que recuperaría a boa parte destes personaxes, emanados de enfermizas mentes británicas que influirían notablemente sobre auntores que hoxe consideramos primeiras figuras do medio: Alan Moore, Neil Gaiman, Warren Ellis, Jamie Delano, Garth Ennis… As expectativas alcanzaban a condición de inmellorables cando o nome de Moore se vencellaba ó proxecto. E despois do auxe a caída: a mosca acubillábase tras a orella ó saberse que Alan Moore era no mellor dos casos o inspirador e valedor deste Albion, pero a guionista serían Leah Moore, a súa filla, e John Reppion, o marido desta.

Sendo esto así e vendo a ostentosidade con que os nomes de Alan Moore (remoto tecedor de fíos) e Neil Gaiman (¡autor do prólogo!) presiden a portada deste especial que recopila os seis primeiros números da edición orixinal, podo dicir que as malas expectativas poden darse por cumpridas. A historia de Moore (Leah) e Reppion resulta moderadamente amena, pero carece de calquera encanto. En nengún momento, por máis que ese sexa o eixo fundamental da trama, os personaxes deixan constancia de posuiren un pasado (coa posible excepción da Araña) vista a simplicidade con que as súas personalidades son definidas. O percorrido que leva a cabo o axente norteamericano polas instalacións nas que estas rarezas superpoderosas se atopan recluidas parece ser un acertado resumo do resultado final da narración, un simple paseo, unha roda policial na que se presentan personaxes para unha escasa identificación visual. Pola súa banda, o traballo do debuxante Shane Oakley pode considerarse correcto, suplindo algúns momentos de confusión narrativa con planos imaxinativos e un tono escuro que lle acae ben á serie.

Carece de moito sentido elucubrar sobre o que este Albion podería ter sido e xa non será. Se cadra por iso, entre esta restauración defectuosa e un pasado engrandecido polas brétemas da infancia, prefiro o segundo.

sábado, novembro 17, 2007

Palomar (Vol. I)



Comparar a obra de Beto Hernández coa do seu irmán Jaime non deixa de ser arbitrario. Sen embargo, resulta interesante comprobar ata que punto nos atopamos ante dúas versións dun imaxinario compartido, tan próximas en certos aspectos como lonxanas noutros. Sendo a mesma a realidade retratada, a versión de Jaime Hernández en Locas parte dun cóctel excesivo e estrafalario (enxeñería prosolar, dinosauros, loita libre, música de garaxe) para ir derivando progresivamente cara un costumismo punk, menos extravagante nas formas pero máis intenso no emocional. Curiosamente, o punto de destino de Jaime achégase ó punto de partida de Beto en Palomar, no que esa mesma realidade fronteiriza se presenta na súa versión máis rural, espida e realista.

Ainda que a maior parte das historias que compoñen este primeiro volume recopilatorio editado por La Cúpula xiran en torno ó personaxe de Luba, parece clara a intención de Beto de darlle á obra un protagonista colectivo. As historias funcionan por acumulación, a medida que se avanza os personaxes van adquirindo corpo, moldeados pola ollada do autor, capaz de ser afectiva, humorística e comprensiva sen caer na compaixón, no folclorismo ou nun paternalismo moralizante.

Tamén no aspecto gráfico o traballo de Beto resulta incuestionable. O seu debuxo é directo e intuitivo, a metade imprescindible dun relato que pode considerarse hoxe, vinte anos despois da súa publicación orixinal, un clásico.

Entradas relacionadas – Beto Hernández
Preguiza

Entradas relacionadas – Jaime Hernández
Locas 1
Locas 2
Locas 3

luns, novembro 05, 2007

GØdland: Ola cósmico



Hai xa bastantes anos que Jack Kirby goza merecidamente da condición de mestre e figura fundacional imprescindible do mundo do cómic, en recoñecemento a unha longa e fecunda carreira que ainda hoxe segue a dar froitos. Este feito, xunto a outros factores como a cada vez máis elevada media de idade dos lectores de tebeos ou a definitiva implantación do revisionismo posmoderno tamén no mundo da historieta, permiten comprender fenómenos como a proliferación dos revival, a recuperación de clásicos do cómic ou o xurdimento dun subxénero consagrado á imitación do estilo das obras do grande mestre Kirby.

GØdland, a serie creada para Image Comics por Joe Casey e Tom Scioli, insírese sen complexos nesa tendencia. Concebida coma unha obra de ciencia ficción e superheroes case ó cincuenta por cento, vocacionalmente intrascendente e divertida, a serie válese do recurso á síntese gráfica de Kirby para apelar directamente a un xeito de narrar proprio doutra época. Non deixa de ser un paradoxo que sexa en boa medida a mesma ollada desmitificadora que lle roubou a inocencia ó tebeo popular norteamericano a que agora dé lugar a unha obra como ésta, que postula unha desprexuizada volta ás orixes. Non sabería dicir se a facilidade con que se dixire esta caste de pastiche se debe á vixencia de Kirby, á fonda interiorización persoal da súa obra ou a pervivencia da mesma coma sustrato de grande parte do que dende a súa retirada e posterior pasamento se ten publicado. Pero o certo é que a opción gráfica funciona como unha perfecta declaración de intencións por parte dos autores respecto do tono que lle pretenden imprimir á serie.

Polo demáis, o mellor que se pode dicir destes primeiros seis números de GØdland, recopilados nunha correcta edición en tomo por Saturno Edicións baixo o título Ola cósmico, é que dan o que prometen: aventuras grandilocuentes, personaxes básicos e cun punto estrafalario, epopea cósmica, colorismo pop, acción, algo de humor e a inocencia consciente de quen se nega a medrar. A trama engade un acabado superheroico a unha premisa que non se pode desvencellar de 2001, odisea no espacio, película que Kirby adaptou ó cómic no seu día e que deu lugar a unha serie ó seu cargo libremente baseada nela. Agora ben, agradécese que o festival revisionista se limite ó tono e ambientación do relato, sen apenas incorporar referencias concretas a personaxes e historias clásicas, o cal non deixa de ser un rasgo diferencial deste proxecto respecto doutros da mesma tendencia. Nen os debuxos de Tom Scioli acadan a elegancia de Steve Rude ou José Omar Ladronn (artistas que en distintos momentos teñen xogado a imitar a Kirby), nen o guión de Joe Casey destaca pola súa perspicacia, o que non impide que o resultado final sexa congruente coas súas pretensións.

sábado, novembro 03, 2007

S



S pertence a esa estirpe de historias na que a biografía individual participa da biografía colectiva, de xeito que un testemuño familiar, neste caso anecdótico e apenas relevante alén da familia implicada, convírtese en reflexo de como afectan os grandes acontecementos históricos á xente normal. S é tamén unha historia de historias, a exposición de feitos que foron previamente narrados e cuias contradiccións poñen de manifesto a ineludible interposición do narrador e os seus propósitos. S é un relato sinxelo, capaz de sobrepoñerse á linealidade que impera noutros campos sen facer do súa propria estructura o cerne da narración. Non busca provocar nen facer alarde dunha complexidade vacua, simplemente respeta ó lector ata o punto de esperar del unha correcta interpretación dos seus recursos. Tampouco se recrea na gravedade nen pretende deixar constancia da súa trascendencia. Pola contra, acada unha complicada síntese entre o cotián e o excepcional.

É difícil expresar a sensación que provoca a lectura desta obra. Un simple folleo das súas páxinas permite advertir que o seu autor, Gipi, ten unha indiscutible capacidade para crear beleza cos seus pinceis, beleza que, por máis que se subordina á narración dunha historia, termina por ser un factor esencial daquela. Xa que logo, a ledicia sensorial que transmiten as imaxes supón o éxito de Gipi non só como ilustrador, senón como narrador ou simplemente autor. E, en definitiva, o que un pode dicir ó respecto resulta válido sempre que se poida interpretar por quen o lea como unha invitación a achegarse a esta obra e desfrutar todo o que de fermoso hai nela.

venres, novembro 02, 2007

O Escapista



Rematado o libro de Kavalier e Clay, parecíame lóxico achegarme ás aventuras do personaxe creado por aqueles nos anos 40, O Escapista, por máis que a súa estrea real non se producise ata o século XXI de mans de Dark Horse. O Escapista constitúe de seu unha homenaxe non a unha época, senón a varias, da historia do cómic. Autores do prestixio de Jim Starlin, Howard Chaykin ou Kyle Baker poñen a súa peculiar ollada ó servizo da recuperación dun personaxe que, de feito, nunca existiu, con historias breves que se poderían ubicar en distintas épocas da súa tamén imaxinaria evolución.

O capítulo inaugural é, como non podería ser doutro xeito, a adaptación case literal da orixe do Escapista tal e como se recolle en As asombrosas aventuras de Kavalier e Clay. Michael Chabon consta como guionista, anque descoñezo se escribiu un guión específico ou se o debuxante Eric Wright se serviu directamente da información que proporciona a novela. Ségueno varias aventuras do superheroe en tonos diversos, supostamente característicos de distintas formas históricas de aproximación ó personaxe e ó imaxinario superheroico en xeral, con textos intercalados que fan referencia a un pasado creado ex novo para o personaxe.

O resultado final é no seu conxunto bastante irregular. O mencionado Eric Wright, debuxante que eu non coñecía, amósase como un artista certamente limitado e cunha narrativa que entorpece ás veces a correcta lectura dos acontecementos. O capítulo de Jim Starlin é unha historia muda sobre outro personaxe da factoría Kavalier & Clay, Polilla Luna, lineal e sinxela, simplemente correcta. Algo semellante pode dicirse da escrita e debuxada por Howard Chaykin, mentres que a debida a Kyle Baker se beneficia do peculiar sentido do humor do autor, sen chegar a destacar abertamente sobre o resto. Kevin McCarthy escribe as historias restantes sen dar mostras dunha excesiva inspiración. Pódese dicir que o resultado, ainda sendo unha lectura agradable, está por debaixo do que se podería agardar, tanto en canto o enfoque pulp que se lle pretende dar á obra, como respecto duns autores cuio coñecido talento anima a esixir máis.

xoves, novembro 01, 2007

As asombrosas aventuras de Kavalier e Clay



Reparemos no caso de Siegel e Shuster, uns mozos xudeus de orixe humilde que crearon un personaxe, Superman, que a día de hoxe é un icono coñecido case universalmente. Lembremos como a industria editorial daqueles anos se aproveitou do seu talento sen recoñecer nen case retribuir a súa autoría. E pensemos que esa industria tivo que enfrontarse anos máis tarde á súa propria caza de bruxas, mercede á célebre Seducción dos inocentes do doutor Fredric Wertham. A historia do cómic norteamericano e a súa industria nos anos 40 e seguintes ofrece, sen apenas necesidade de licencias artísticas, un escenario perfectamente novelable, probablemente sorprendente para quen non o coñeza, ó que parecen acomodarse fácilmente as estructuras dramáticas de auxe e caída.

O novelista Michael Chabon, que pasa por ser un dos autores máis interesantes da narrativa estadounidense contemporánea, foi quen de intuir as posibilidades deste contexto e darlles forma de novela. As asombrosas aventuras de Kavalier e Clay é a historia de dous rapaces que fan carreira no mundo do cómic norteamericano durante a Idade de Ouro, seguindo o ronsel de Siegel e Shuster. Inspirándose na popularidade de Houdini e os artistas do escapismo, crean unha figura superheroica, o Escapista, rodeado da cofradía característica dos personaxes da época (axudantes, mentores, intereses románticos), cuia popularidade lles permite facerse un sitio e mesmo un nome na industria do tebeo. Engadindo a inevitable dose de ficción ós feitos e figuras reais (polas páxinas da novela desfilan personaxes como Jack Kirby, Will Eisner, Gil Kane ou Salvador Dali), o autor deixa extensa constancia (a novela ten 600 páxinas) da peripecia vital dos seus protagonistas ó tempo que demostra a súa devoción polas orixes do tebeo popular e os seus autores.

É sabido que o que determina a condición superheroica dun personaxe, polo menos ata Watchmen, non son os seus superpoderes (que tamén posúen os villanos) senón a súa supermoral, isto é, o seu inquebrantable compromiso de facer sempre un uso correcto do seu talento. Nese senso, Kavalier e Clay son, sen dúbida, superheroes. Chabon delimítaos como personaxes moralmente inmaculados que deben enfrontarse a problemas que nunca derivan da súa conducta, sempre irreprochable, senón da maldade allea, da hipocresía social ou da voracidade dos homes de negocios. A súa camaradería viril convérteos en heroe e sidekick, ós que se incorpora un interese romántico (incapaz de dividilos), unha garida secreta e mesmo unha figura antagónica, un desdebuxado supervillano. Coma unha caste de Forrest Gumps da historieta, o autor fainos desfilar por diante dos principais acontecementos da historia do medio: o auxe dos superheroes; a súa posterior perda de popularidade en favor do tebeo romántico, de vaqueiros ou de terror; as denuncias entre editoriais; as queimas de cómics; a concepción da novela gráfica…

A obra é, xa que logo, unha epopea, de feito unha epopea norteamericana, coa súa historia de superación persoal, de profunda moralidade e de éxito se non material, si ético e vital. Non é de estrañar, xa que logo, que lle fora concedido o premio Pulitzer, se cadra recompensando a exemplaridade duns personaxes que, de correctos que son, chegan a resultar desagradables.