sábado, febreiro 21, 2015

Qadriños: Xa hai data para o novo de Miguelanxo Prado

















Presas fáciles, o novo traballo de Miguelanxo Prado, así coma un segundo volume dos seus Papeles dispersos, verán a luz axiña. E máis adiante, o ano próximo, chegará unha ramificación do seu Ardalén. Máis información en Qadriños

mércores, febreiro 18, 2015

Skandalon

























Skandalon (Dibbuks, 2014) é a historia dunha estrela de rock que descobre o poder que lle confire o seu éxito. Poder sobre os seus seguidores, poder sobre os que o rodean, poder económico, poder de feito. Coma tantos outros músicos reais nos que o personaxe está difusamente inspirado, Tazane non goza co seu estatus de estrela, ao contrario, a situación frústrao e lévao a estar tenteando constantemente os límites da súa posición de dominio. Pero Julie Maroh non pretende contar só a historia dun rockeiro. Pretende ir máis aló e reflexionar sobre as normas, a transgresión, a natural insatisfación do ser humano, a corrupción do poderoso, o lado escuro da alma. E tamén pretende asegurarse de que todo lector interpreta isto correctamente e por iso conclúe a obra cun postfacio no que expón demoradamente os principios filosóficos que quixo poñer en xogo.

Imaxinade un cómico que conta un chiste e despois o explica.

Pois iso.

Maroh non confía no lector e tampouco na súa propia habilidade para darse a entender. De aí o título, a portada (os dous transcenden o texto e apuntan ao subtexto) e ese mini ensaio final (bastante tutti frutti, por outra banda) que impón ao lector unha interpretación auténtica do relato. A ver se o entendiches, parvo, Skandalon non é un conto, non vai dun rockeiro e tal, non. Skandalon é unha metáfora, é denso, é profundo. Que como es parvo, hai que explicarcho todo.

E por iso, porque Maroh non quere contar unha historia senón expoñer unha tese (moi profunda), constrúe un relato oco e forzado, con situacións acartonadas nas que os personaxes se comportan cun dramatismo impostado. Nada en Skandalon resulta auténtico ou real, todo semella  falso, histriónico. O propio Tazane asiste ao drama de ter por vida unha metáfora, vive en Matrix. Personaxe plano, tosco e sen matices, poderiamos aplicarlle a frase de Jessica Rabbit: non é malo, é que o debuxaron así. E iso son malas novas se consideramos que non hai en Skandalon máis personaxes que Tazane. Poucos aspectos representan tan acaidamente a torpeza de Maroh á hora de caracterizar o cantante coma os episodios sexuais que protagoniza. Pretendidamente escabrosos, son realmente unha mostra do candor da autora, que aspira a escandalizar o lector con ingredientes tan obvios como promiscuidade, ambivalencia sexual ou falta de empatía cara os demais. A afectación con que a autora pon en boca do seu personaxe alusións sexuais (cando fala de sodomizar a fans ou correrse na súa boca) equivale ao neno que berra "puta" para chamar a atención, un exercicio de inxenuidade que pretende pasar polo contrario. A tournée polos tópicos do anxo caído rockeiro fai parada tamén na autoviolencia e nas viaxes místicas. Que mellor peche para este despropósito que un final new age?

A incapacidade de Maroh para estar á altura das súas propias pretensións converten a Skandalon nun traballo dobremente fallido, vacuo onde pretende ser profundo, dunha solemnidade risible, facilmente parodiable. Como ela mesma sinala no postfacio, a palabra skandalon significa "a pedra na que se tropeza". Sen dúbida, diría eu.

martes, febreiro 17, 2015

Elipses e sombras: Novas aventuras da illa remeira

Marcopola, a illa remeira: Dragoneta!

Se a banda deseñada infantil conta hoxe cun referente en Galicia, ese é Marcopola, a illa remeira, serie creada polo vigués Jacobo Fernández Serrano que alcanza xa o seu terceiro álbum. Cun excelente pulso narrativo e un engaiolante desenvolvemento gráfico, a cabeceira demostra que o cómic para cativos pode cumprir cos mesmos estándares de calidade que o destinado a un lector adulto.

Dicía McLuhan que os medios de masas que deixan de selo ou se converten en arte ou desaparecen. Esa parece ser a encrucillada na que se atopa o cómic en xeral e o infantil en particular, a de reivindicarse coma un produto valioso e de calidade ou esmorecer lentamente. Hai xa tempo que os cómics deixaron de ser lidos de forma masiva polos máis cativos. Nas últimas décadas, as tradicionais revistas de historietas, os tebeos editados en grampa, foron desaparecendo dos quioscos a medida que eran substituídas por outras alternativas de ocio, fundamentalmente as tecnolóxicas. Mais iso non quere dicir que o cómic infantil desaparecera. Simplemente transformouse, deixou de ser un produto de consumo masivo e adoptou novas formas: os seus contidos tenden a ser máis sofisticados e están mellor editados, adoptando formatos de vocación máis duradeira e, por tanto, tamén máis caros.

Jacobo Fernández Serrano representa entre nós a mellor versión desta nova forma de facer cómic infantil. A súa carreira como historietista parte da revista Golfiño, para a que creou a serie Os amigos de Archimboldo Roque, posteriormente compilada en álbum. En anos seguintes colaborou con outras cabeceiras coma Retranca, BD Banda ou Dos veces breve, ao tempo que se ía consolidando coma un dos máis recoñecidos ilustradores de literatura infantil do país. Mesmo probou sorte con éxito coma escritor, con varias novelas publicadas, entre elas Mil cousas poden pasar, pola que lle sería concedido o Premio Merlín en 2009.

Hai xa uns anos que Fernández Serrano lanzou Marcopola, a illa remeira, serie de banda deseñada dirixida aos lectores máis novos. O primeiro álbum, As orixes de Marcopola, foi publicado inicialmente en castelán e tivo versión galega en 2012, inaugurando a colección Merlín Cómics de Xerais. Despois chegarían Os piratas da lúa (2013) e o máis recente Dragoneta! (2014), ambos publicados xa orixinalmente en galego. A serie ten coma protagonista a Marcopola, unha illa que se desprende do fondo mariño e se dedica a viaxar polo mundo en compañía do seu amigo Libro. Como suxire o nome do personaxe, os de Marcopola son relatos viaxeiros, que xiran arredor da descuberta de terras descoñecidas, da interacción con novos personaxes e das aprendizaxes que a protagonista vai tirando das súas vivencias.

En Dragoneta!, terceiro álbum da serie, o alquimista Bisgovius transforma en dragoa a Demoneta, a malvada serpe mariña que aparecía na aventura inaugural da cabeceira. Para conservar o seu novo estado, a dragoa deberá cometer unha boa acción, algo que lle resultará máis complicado do que pode parecer. O encontro con Marcopola e Libro nos mares do Ártico resultará decisivo para ela. Como é habitual nas súas obras, Fernández Serrano crea unha narración cun claro sentido didáctico mais combinado con elementos lúdicos, coma a exaltación da aventura, da amizade e da experiencia vital. A serie conta xa cun nutrido grupo de secundarios e non renuncia a manter unha continuidade difusa, incorporando elementos de aventuras anteriores que resultarán recoñecibles ao lector habitual.

Boa parte da forza da serie reside no seu exquisito acabado gráfico. Fernández foi quen de desenvolver un imaxinario visual tan atractivo coma accesible para os lectores máis novos. De trazo fino e lineal, os seus debuxos semellan ser froito dun proceso de estilización moi consciente, simplificando as formas, eliminando os trazos superfluos e economizando nos fondos. As súas figuras son esquemáticas pero moi expresivas, perfectamente matizadas pola dozura das cores. O tamaño dos cadriños e a sobria posta en páxina axudan a guiar aos lectores máis novos e tamén a aqueles pouco familiarizados coa linguaxe da banda deseñada.

O álbum péchase anunciando unha cuarta aventura da illa remeira, Avoa power, confirmando a boa saúde da que goza a serie. Unha ledicia, considerando as escasas alternativas de BD galega infantil existentes no mercado actual.

luns, febreiro 09, 2015

Imaxes do abismo











"Sus páginas rezuman expresividad y están siempre llenas de matices. Pero más allá de la belleza de sus planchas está su aliento narrativo. Gipi es un maestro en el arte de contar historias, austero en sus planteamientos y franco con el lector, al que se dirige siempre sin aderezos. Apuesta por las emociones pero sin caer en la sensiblería ni recurrir a artificios. No lo necesita. Tampoco suele recurrir a planteamientos formales excesivamente complejos. La suya es una forma de narrar directa, simple".

O pasado 2014, coincidindo co centenario do inicio da I Guerra Mundial, tivo lugar unha revitalización dos contidos relacionados co conflito, dende aproximacións historiográficas e documentais, ata achegamentos dende a ficción. A banda deseñada non foi unha excepción, sendo varios os cómics relacionados coa Gran Guerra publicados ao longo de todo o ano (La Gran Guerra, Degenerado, La muerte blanca, Ambulancia 13...), algúns moi notables. Entre todos eles, as miñas preferencias están con unahistoria, o máis novo traballo de Gipi, unha confirmación do seu enorme talento e da orixinalidade da súa voz no contexto europeo actual. Disto falo en Imágenes del abismo, texto aparecido no novo número da Revista Ábrete Libro.