luns, novembro 30, 2009

Bo tempo



Joe Matt percorre en Bo tempo (La Cúpula, 2005) os territorios da súa infancia autoficticia. Ambientada nun barrio residencial estadounidense (casiñas con xardín), a historia sustánciase nunha fin de semana de verán (melancolía). Os protagonistas son un par de rapaces adolescentes (ou pre) que van de acó para aló en bicicleta (máis melancolía). Cortar o céspede si ou non e a cambio de que (casiñas con xardín) elévase á condición de cuestión conflitiva; tamén a amizade ou as relacións paterno-filiais. Hai matóns que ameazan, curiosidade sexual e moito teenage angst.

Ata que punto pode a persoal ollada de Matt matizar un relato que parece íntegramente escrito a partires dos elementos que o compoñen? A resposta non é doada. É certo que a caracterización do personaxe protagonista (young Joe Matt) ofrece unha visión menos amable da infancia preadolescente do que adoitan as ficcións máis convencionais. Mais abonda coa simple presentación dun rapaz egoísta, mesquiño, perrenchudo e caguetas, probablemente demasiado pouco amable para unha peli de Hollywood, para considerarmos que o texto cuestiona o discurso dominante ao respecto? Supoñen a súa afección aos tebeos e aos monster shows televisivos matices relevantes ou tan só o reconducen a unha categoría tan propia do discurso dominante como a de freakie?

Aínda considerando que Matt é quen de alonxarse do convencionalismo nalgúns destes aspectos, non é menos certo que as propias características do relato condicionan a súa voz e non en menor medida. E así, malia que insiste na visión pexorativa de si que o autor sostén no resto da súa obra, a condición infantil suaviza o efecto ata desembocar nun final sorprendentemente redentor, dando a sensación de que a narración, irreprochable dende moitos puntos de vista, non alcanza a ser o que podería.

mércores, novembro 25, 2009

Obsesionado



Philippe Dupuy é coñecido fundamentalmente polas súas colaboracións con Charles Berberian e en particular pola que é a creación máis popular de ambos, o Señor Jean. O peculiar modus operandi destes autores, responsables ambos de guión e debuxo, dificulta a correcta distribución entre eles de méritos e deméritos (correspondendo máis o primeiro que o segundo), non quedando outro remedio que o recoñecemento conxunto. A recente publicación de Obsesionado (Astiberri, 2009) concede ao lector a oportunidade de achegarse ao traballo de Dupuy como autor total e único, podendo intuir así a cantidade e cualidade da súa aportación ao dúo.

Obsesionado é unha heteroxénea compilación de reflexións, imaxes oníricas, fábulas e relatos que o seu autor semella ter recollido por unha vía semellante á escritura automática. Con trazo nervioso e apresurado, Dupuy expón un catálogo de ideas en bruto, coa forza mais tamén coas eivas do que non se someteu a refinado. A intención semella ser a de atrapar o pensamento fuxidío e partillar co lector non tanto unhas conclusións canto unha materia para a reflexión. Dupuy aporta un tratamento próximo ao nonsense que matiza a natureza íntima dos contidos e aporta unha ollada humorística, probablemente o máis acertado da obra.

A opción por un debuxo tan inacabado coma os pensamentos que reflicte resulta congruente co plantexamento da obra, mais resulta pouco favorecedor, especialmente na medida en que se recoñece, aínda que sexa remotamente, ao artista naif e colorista de Señor Jean. Porén, é de supoñer que tamén ese alonxamento do rexistro habitual daba sentido a este álbum.

Entradas relacionadas
Señor Jean: Un certo equilibrio
Señor Jean: Hora de facer balance
Señor Jean: A teoría dos solteiros
Señor Jean: Como quen oe chover

venres, novembro 20, 2009

Barrio afastado




Barrio afastado (Ponent Mon, 2004, 2006) parece responder ao propósito de Jiro Taniguchi de reescribir O almanaque do meu pai (Planeta, 2001) de acordo cun plantexamento diferente. Se O almanaque… propoñía a redescuberta da figura paterna polo protagonista a través do testemuño dos outros (a familia, os amigos), en Barrio lonxano Taniguchi recurre a un inexplicado e irrelevante artificio sobrenatural para concederlle ao protagonista a oportunidade de revivir con psique de adulto as experiencias da nenez, especialmente de novo no que atinxe á relación co pai. O feito de seren ambas obras sucesivas ademáis de tan semellantes parecería revelar unha certa insatisfacción de Taniguchi co primeiro intento, así como unha necesidade de matizar ou completar os seus logros.

A obra funciona ben grazas á habelencia dun Taniguchi soberbio no debuxo, capaz de falar de sentimentos sen caer no sentimentalismo e que imprime ao relato unha lentitude narrativa que arroupa o seu ton nostálxico. Aínda así, a obra non supera ao seu referente nin en emotividade nin en congruencia. O fantástico, imprescindible como desencadeante da trama, aparece supeditado á reflexión sobre as vivencias infantís, ao que se engade o incómodo didactismo que implica devolver ao protagonista á súa vida anterior cunha lección moral ben aprendida.

Entradas relacionadas
O almanaque do meu pai
Seton: “Lobo”, o rei

luns, novembro 16, 2009

Ocean



Planetary e The Authority, obras das que deriva grande parte da popularidade do escritor Warren Ellis, compartían algúns elementos dentro da súa disparidade: ambas participaban da idea de abrir novos camiños para o imaxinario superheroico, mediante un diálogo coas tradicións doutros medios e xéneros no primeiro caso, ou mediante unha hiperbolización que incorporaba elementos do cinema de catástrofes ou da ficción científica no segundo.

Esa ollada aperturista e superadora dos límites de xénero que marcou unha liña despois seguida por moitos é precisamente o que se bota en falta en Ocean (Norma, 2006), miniserie desenvolvida en colaboración co debuxante Chris Sprouse e eivada só pola súa falta de ambición. O achado extraordinario como premisa ou a chegada do novo sheriff á vila (desta volta “o sheriff” é un alto cargo de Nacións Unidas e “a vila” é Europa, a lúa xeada de Xúpiter) expresan a vontade de Ellis de recuperar formas narrativas clásicas. Mais desta volta non hai cuestionamento nin cambio de perspectiva. Pola contra, a trama sustánciase coa lóxica que un agardaría dun estudio de Hollywood antes que da traxectoria do seu autor. A medida que o relato avanza o predominio dunhas escenas de acción típicamente cinematográficas apenas deixa espazo para o ton melancólico ou as escasas pingas de ironía (unha macrocorporación tecnolóxica que patentou un sistema operativo chamado “Doors”?) que ata ese intre salferiran a narración. Estraña e ata certo punto decepciona que Ellis opte decididamente por manter o relato dentro dos límites que se lle supoñen, por máis que esta sexa prácticamente a única crítica que se lle pode facer a este traballo.

Entradas relacionadas – Warren Ellis
Desolation Jones: Made in England
The Authority Vol.1

Entradas relacionadas – Chris Sprouse
Tom Strong 1
Tom Strong 2

venres, novembro 13, 2009

Adèle Blanc-Sec: O afogado de dúas cabezas



O afogado de dúas cabezas (Norma, 1985) arranca como o fan outros tantos enigmas detectivescos, coa aparición dun cadáver. Porén, Tardi comeza axiña un xogo a dúas bandas, no que a fidelidade á tradición do xénero resulta máis aparente que real. De feito, o interese narrativo non se centra tanto en plantexar unha resolución en clave detectivesca das mortes que se van producindo canto en amosar unha paisaxe repleta de aconteceres extravagantes en cuxo fondo latexa unha visión crítica, próxima á parodia, do final da Primeira Guerra Mundial. O absurdo e certa ollada surreal apenas deixan espazo para a racionalidade que adoita rexir o relato detectivesco e así o corrobora unha Adèle Blanc-Sec que non esclarece o misterio, senón que asiste á súa resolución case espontánea tras ser arrastrada pola marea de acontecementos. Tardi explora as fronteiras dos seriais de misterio e aventura clásicos da BD franco-belga (hai, de feito, unha microparodia de Blake e Mortimer), forzando as súas estruturas ata levalas un paso máis aló. O apartado gráfico revela a un autor no seu mellor momento, preocupado pola ambientación, que inunda as páxinas cunha narrativa torrencial e detallista, alonxada aínda da simplificación que experimentaría anos máis tarde. No fondo, Tardi é como Adèle: todo carisma.

luns, novembro 09, 2009

Berlín e o século XX



A casualidade quixo que a publicación da Paisaxe de papel adicada a Berlín coincidise co vixésimo aniversario da caída do Muro. Berlín e o século XX recolle algunhas das aproximacóns da banda deseñada aos eventos que a capital alemana afrontou na centuria pasada, do punto de partida ineludible que é Jason Lutes a autores imprescindibles da BD europea como Emmanuel Guibert e Miguelanxo Prado.

venres, novembro 06, 2009

Tom Strong 2



Os primeiros capítulos de Tom Strong podían interpretarse, entre outras cousas, como unha reivindicación do formato comic-book. Alan Moore plantexaba neles unha cadea de historias autoconclusivas, que nalgún caso se continuaban, pero sempre coa vontade de recuperar as formas seriais do tebeo norteamericano. Os números recollidos neste segundo volume da serie (Norma, 2007) establecen unha certa diferencia, ao recurrir a formas aínda menores en extensión e máis propias das revistas de cómic tipo MAD que dos xenuinos comic-books norteamericanos. Con menos espacio, Moore tenta compensar a perda de sustancia cunha esaxeración nas formas que achega á parodia o que antes eran textos fondamente codificados. O resultado desnaturaliza en certa medida unha cabeceira que apuntaba a outros fins e agora podería confundirse coas Tomorrow Stories que o de Northampton desenvolvía nese mesmo tempo.

Rompe esta nova liña a minisaga de Terra Obscura (capítulos 11 e 12), que combina algúns tópicos do imaxinario superheroico (os supergrupos, as terras alternativas e os doppelgängers heroicos) cun plantexamento de ciencia ficción. O resultado non deixa de decepcionar alén da curiosidade que supón a recuperación dun fato de personaxes publicados nos anos 40 por Nedor Comics que pasaron ao dominio público tras varias décadas sen que se renovara o seu copyright.

Xa que logo, neste segundo recopilatorio a cabeceira resíntese dunha certa indefinición nos seus propósitos, por máis que no plano formal todos os artistas participantes (ao debuxante “titular” Chris Sprouse súmanse nomes como Kyle Baker, Alan Weiss, Paul Chadwick ou Hillary Barta) rindan a un excelente nivel.

Entradas relacionadas – Tom Strong
Tom Strong 1

Entradas relacionadas – Alan Moore

luns, novembro 02, 2009

Ventiladores Clyde



Ventiladores Clyde (Sins entido, 2003) estrutúrase en dúas metades: unha primeira, na que un ancián Abe Matchcard fai balance da traxectoria do negocio familiar que dirixiu (os Ventiladores Clyde que dan nome ao relato) e reflexiona sobre a arte de vender; a segunda, na que se narra unha breve peripecia de Simon Matchcard, irmán do anterior, no seu intento de traballar como vendedor na empresa da familia. As dúas partes transcurren en momentos diferentes: o relato de Abe é retrospectivo, abranguendo, entre outros, o tempo no que transcurre a historia de Simon. A información que as dúas metades proporcionan non é abertamente contraditoria, mais si complementaria: a narración en clave obxectiva do vivido por Simon matiza as apreciacións subxectivas do seu irmán.

Seth mantén un auténtico tour de force na narración do monólogo inicial de Abe Matchcard. A escena tería moito de teatral (realmente é un soliloquio) de non ser pola creba deliberada dun principio dramático tan esencial como a unidade de espacio: Abe está en movemento continuo, desprazándose pola súa vivenda, desenvolvendo unha cadea de accións aparentemente irrelevantes que acompañan a expresión en voz alta das súas lembranzas. Por máis que abrir o relato co monólogo poida responder á propia lóxica da historia (presentar primeiro unha visión dos feitos a posteriori, pechada, reflexiva, para despois poñela en cuestión mediante a exposición dun breve capítulo da mesma) hai un divorcio entre o gráfico e o literario (Abe fai unha cousa mentres fala doutra) que non deixa de supoñer un certo desafío para o lector, que a partires dun certo momento debe asumir que “non pasará nada”, senón que coma moito “se dirá algo”. O alivio da segunda parte, a historia do irmán Simon, chégalle só aos superviventes da primeira metade do volume.

As vidas mínimas dos personaxes de Seth poden lembrar aos slice of life, mais tal asociación parece errónea. Non hai en Ventiladores Clyde un relato minimalista senón precisamente o contrario, un balance vital e un anaco de vida que son metáfora de todo: de dúas traxectorias profesionais, de dúas personalidades, de dúas vidas, dunha relación familiar. A (enganosa) sinxeleza de Seth non se esgota en si mesma, senón que apunta ao máis alto con indiscutible acerto.