venres, marzo 31, 2017

Un mes, tres viñetas: Marzo 2017

Imaxe de David Rubín para Ether (reproducida aquí con fins informativos)















16 de Marzo. Un pirata candoroso. En Twitter, un lector gababa onte Ether, o novo traballo de David Rubín en colaboración con Matt Kindt, e convidaba ao debuxante ourensán a visitar a páxina dende a que difundía o propio cómic traducido ao castelán por el mesmo. O caso deste candoroso pirata, tan orgulloso coma inconsciente do seu delito, ilustra claramente ata que punto a combinación da ignorancia en materia de dereitos de autor coa xeneralización de Internet e as redes sociais conduce a resultados explosivos. O catálogo de excusas do que estes garduños botan man cando son cachados ten xa os seus clásicos, sendo "yo no me lucro" e "si lo pones en Internet deja de pertenecerte" as máis populares. Por iso, dado que hoxe os rapaces acceden á cultura case exclusivamente a través da Rede, non estaría de máis que a educación que reciben incluíse tamén unha formación elemental en materia de dereitos de autor, para que quen rouba saiba que está roubando e para que piratas como o que se dirixía a Rubín buscando a súa aprobación se poñan un anteface de apandador en lugar dunha diana na cachola.

Fragmento da cuberta do Island #15 por Dilraj Mann



















20 de Marzo. Un mondo difficile. Clara Mae: "If the artist is black my reservations are lessened, but if the artist is Asian, I do have questions about what he’s trying to say by using this particular skin tone coupled with drawing the lips that way". Melissa Brinks: "Despite my initial positive response to the colors, as I look more at the image, those stark contrasts I like so much feel like othering rather than a celebration of color. (...) this cover seems to scream that nobody considered the implications of this art style at all or found the style to be more important than the message it sent. (...) nobody thought to question if this was appropriate?". Claire Napier: "This piece uses (...) motifs special to racialised humiliation, which have been used directly in the belittlement of black people in the eyes of their peers, for the profit of people who are not black". J.A. Micheline: "The argument, maybe, is that this is meant to make the politically undesirable into something desirable, that it is subversive. But I’m looking at it and feeling laughed at–almost independent of the creator’s intent. It’s not that I feel specifically that he is laughing at me, so much as I feel that the world has laughed at me for these things for so long that I simply do not trust that he isn’t laughing.(...) Black women are punished for these things so I don’t know what it means to take them in an image and have an audience assume that you mean well. (...) I’m angry that this non-black person feels that they have the right to wield this. (...) What makes you think you can play with this?". Ardo Omer: "Everything about this is deliberate, and it’s in the details. (...) It’s not a knowing smirk or a powerful straight mouth filled with conviction. It instead feels like she’s moronic with the upturned exaggerated lip. Disclaimer: I’m a black woman, and I feel like I’m the joke". Stepahnie Tram: "The raised fist indicates black power and resistance, but that message is undermined when combined with the blackface-esque coloring". Imaxe completa aquí. Artigo completo aquí. Vostedes mesmos.

Para isto fixemos unha guerra?
















23 de Marzo. Unha relación tóxica. Hai xa un tempo que non hai Saló sen polémica. Este ano os fanzineiros andan rebotados porque Ficomic situou a chamada Zona de Fanzines e o Artist Alley nun pavillón afastado do miolo do festival. Con independencia dos reproches que se poidan facer as partes, todo parece indicar que a do Saló e os fanzineiros é iso que hoxe se chama unha relación tóxica. Simplemente non pode funcionar porque cada vez teñen menos cousas en común. O Saló leva anos escorado cara unha desprexuizada visión comercial que integra mundos alleos ao cómic coa mesma alegría coa que ignora fenómenos xenuinamente historietísticos de perfil máis discreto. Pola súa banda, a chamada autoedición atravesa unha época dourada, con eventos a rebulir en todo o Estado e unha xeración de autores que non é xa canteira doutra cousa senón expoñente dunha forma particular de concibir o cómic. É comprensible que uns e outros queiran quedar como amigos pero están nunha fase na que só poden facerse dano. Este ano, mentres os fanzineiros reciben aos seus incondicionais no quinto carallo, Florencia Sofen (?), que de maior quería ser Supergirl (??), paseará polas zonas perito do Saló rodeada de avións, Stormtroopers e personaxes de Nintendo. En vinganza, os fanzineiros non a convidarán ao Graf, nin ao Tenderete, nin ao Autoban, nin ao Fun, Fun, Fun. Unha e outros pertencen a planetas distintos e ningún deles é Krypton.

mércores, marzo 29, 2017

É que ninguén pensa nos nenos? Reflexións sobre censura e liberdade de expresión

A próxima fin de semana celébrase no espazo Nave 1839 da Coruña a nova edición do Autobom, versión invernal/primaveral do Autoban, minifestival de fanzines, autoedición e BD de autor. Entre as moitas actividades programadas para o sábado 1, día único do Festival, haberá unha mesa redonda ás 18:30 na que se falará de liberdade de expresión e censura, un clásico do bizantinismo dialéctico que nunca pasa de moda no país da Lei Mordaza. A charla terá como título É que ninguén pensa nos nenos? e nela intervirán Alberto Guitián, artista especializado en carteis de Entroido, o humorista gráfico Leandro Barea e o deseñador gráfico e grafiteiro Sekone, cun servidor facendo as veces de moderador. Estades todos cordialmente convidados.

sábado, marzo 04, 2017

Elispses e Sombras: As cousas máis estrañas

Paper Girls 1-5

A nova proposta de Brian K. Vaughan recupera o espírito do cinema xuvenil dos anos 80.

Entre 2013 e 2015, Brian K. Vaughan autoeditou en formato dixital The Private Eye, un relato de ciencia ficción que calquera lector podía descargar da rede pagando o prezo que considerase xusto ou mesmo de balde. Un dos atractivos desta obra, un dos mellores traballos do escritor norteamericano, era a vistosa representación por parte do debuxante Marcos Martín e a colorista Muntsa Vicente do entorno futurista (ano 2076) no que transcorría a acción. Sen embargo, un xiro argumental habilmente situado na cerna do relato permitía identificar o conxunto da trama como unha elíptica alusión ao noso presente e, máis concretamente, á irremediable transformación que supuxo para as nosas vidas a irrupción de Internet. Paper Girls, a nova serie dun Vaughan de volta ao cómic impreso, inverte este esquema. Enfaticamente ambientada a finais dos anos 80 do pasado século, a serie mira cara o tempo actual a través dun argumento que inclúe viaxes no tempo. Se en The Private Eye un móbil era un obxecto vintage, en Paper Girls un microprocesador Apple é un trebello futurista.

Vaughan é un autor cunha extensa carreira que inclúe traballos para Marvel e DC, series da súa creación para Vertigo ou Image e a participación en proxectos televisivos como Lost ou Under the dome. O éxito de títulos como Y the last man ou Saga confírmano como un dos escritores que mellor interpreta o cómic comercial non superheroico, grazas en boa medida ao seu dominio dos recursos propios das producións seriais. O que levamos visto de Paper Girls non supón unha excepción. As protagonistas, catro adolescentes repartidoras de xornais, asisten a unha serie de acontecementos que transformarán a súa vida nun argumento de ciencia ficción: a aparición de figuras encapuchadas no barrio, o achado dunha máquina futurista no soto dunha vivenda, a desaparición dos habitantes da veciñanza. A partires de aí, o relato discorre con axilidade, ben engraxado por un enxeñoso uso dos diálogos, pola sabia administración de sorpresas argumentais e por un uso intelixente dos finais en suspense.

Paper Girls non semella ter máis pretensións que a de ser un entretemento de calidade para un público maioritario, un produto equiparable á vaga de series de televisión que veñen acaparando a atención dos medios nos últimos tempos. De feito, non resulta difícil atopar coincidencias entre esta cabeceira e Stranger Things, un dos éxitos da campaña televisiva do ano pasado. Ambas producións partillan un espírito de aventura xuvenil tinxido de elementos de ciencia ficción que ten como referentes películas como E.T. (1982), Explorers (1985) ou The Goonies (1985), e representan paradigmaticamente a tendencia actual a recuperar os anos 80 do pasado século como escenario chic para as ficcións de masas. Lonxe de pretender ofrecer un retrato fiel daquela década, os dous produtos restauran un imaxinario cheo de fetiches visuais (bicis BMX, walkie-talkies, posters de películas, camisetas de grupos musicais...) que se lle presentan ao lector como obxectos pracenteiros en si mesmos. Malia a clara explotación deste factor nostálxico, a transparencia argumental da serie faina apta para calquera lector, mesmo para un lector xuvenil incapaz de identificar o collage referencial.

O debuxo Cliff Chiang serve eficazmente á vocación maioritaria do título. As páxinas de Paper Girls revelan a un narrador conciso e hábil na caracterización, de estilo persoal pero facilmente dixerible por calquera lector. As cores de Matt Wilson aportan un chisco de liserxia sen restarlle dozura. Polo de agora, o equipo creativo está sendo quen de manter o interese da serie, mais non é a primeira vez que Vaughan estraga unha boa premisa por prolongala en exceso. O tempo dirá.

venres, marzo 03, 2017

Un mes, tres viñetas: Febreiro 2017

Javier Coma en 1996. Foto: Joan Sánchez














14 de Febreiro. Un pioneiro. Nos anos 80 resultaba practicamente imposible atopar artigos sobre banda deseñada en prensa xeral. Dos poucos que aparecían, moitos levaban a sinatura de Javier Coma, cuxo labor durante aqueles anos debeu de parecerse bastante ao dos primeiros cristiáns, espallar unha nova fe entre unha audiencia non excesivamente interesada no tema. Coma posuía dúas armas: un amplo coñecemento do medio e unha prosa hábil e convincente. Tamén tiña os seus defectos. A súa cruzada pola dignificación do cómic levábao a desprezar as súas manifestacións máis populares, negándolle valores ao cómic infantil ou ao tebeo de consumo nas súas diferentes versións.El foi un dos promotores daquel absurdo manifesto contra a exposición "Tintin en Barcelona" en 1984, un episodio dificilmente comprensible hoxe e que debería poñerlle as orellas encarnadas aos Cueto, Torres, Gubern e demais progres de El País que o asinaron. Mais ninguén pode discutir o esforzo de Coma por abordar a banda deseñada cun rigor equiparable ao propio das demais disciplinas artísticas. Vaise un pioneiro pero deixa unha obra que dá testemuño dun tempo no que tomarse o cómic en serio era ir contracorrente.


Os cartaces de Guitián. Que volva Petaco!











17 de Febreiro. Je suis Guitián (et vous êtes ISIS). Mirade, eu comprendo que haxa quen se ofenda polo cartel que fixo Guitián para o Entroido coruñés, cada quen xestiona a súa sensibilidade como pode e, por certo, algúns fano de forma bastante selectiva. Dito iso, hai que ser un badoco ou un oligofrénico para inferir unha vontade explícita de ofender nunha imaxe que ademais de pavera é fiel retrato do que acontece na rúa no tempo de Entroido. De entre os benpensantes que estes días andan a exhibir as súas carnes fendidas pola dor, os meus favoritos son eses que din que no hay huevos de debuxar a Mahoma, un clásico do argumentario casposo. Son eles mesmos os que se sitúan no nivel de tolerancia do terrorismo jihadista pero, iso si, marcándose o detallazo de non pular pola execución dos debuxantes. Xente pía, xente bondadosa.

O debuxo de Farghadani, de esquerda a dereita: un cura, unha monxa, un guardia civil...















18 de Febreiro. A quen queremos parecernos? Ademais de considerar o cartaz de Guitián altamente ofensivo, a Presidenta da Asociación de Viúvas de Lugo opina que nin sequera en Entroido deberían permitirse os disfraces "de cura, de monja, de guardia civil, de policía y de militar". Ademais de co apoio do PP coruñés, a señora debe de contar coa aquiesciencia do Lider Supremo de Irán, baixo cuxo réxime a debuxante Atena Farghadani foi condenada a doce anos e nove meses de prisión por atentar contra a honra das autoridades iranianas... cun debuxo. Cómpre coñecer ben a historia de Farghadani, que foi condenada tamén por relación sexual ilícita ao darlle a man ao seu avogado en público. O libro She changed comics recolle o seu caso e o doutras moitas autoras que abriron camiños novos para a banda deseñada e tamén para as mulleres, e en non poucas ocasións foron denunciadas, perseguidas e sinaladas por inmorais en lugares como India ou Líbano, pero tamén en países bastante menos exóticos como Estados Unidos ou Xapón. Toca escoller afinidades, decidir a quen queremos parecernos. A Presi das Viúvas luguesas e a caterva reaccionaria téñeno claro. E nós?