mércores, xaneiro 27, 2010

Adéle Blanc-Sec: Adèle e a besta



En Adèle e a besta (Norma, 1981), álbum inaugural das Aventuras de Adéle Blanc-Sec, atopamos xa algunhas das claves que caracterizarían o ciclo protagonizado por esta creación do artista francés Jacques Tardi. Percíbese unha vontade explícita de participar da tradición franco-belga dos álbums de misterio e aventura, mais a obra presenta tamén peculiaridades abondo para reclamar unha indiscutible entidade dentro dese contexto. É probable que sexa o propio personaxe de Adèle quen capitalice as diferenzas cun modelo no que a presenza feminina era, ata ese momento, prácticamente indetectable, resultando aínda máis insólita a súa caracterización: forte e decidida, mais tamén seria ata o hieratismo, flemática e malhumorada.

A trama parte dun misterio plantexado nos termos propios da novela detectivesca, aínda que non precisamente co obxectivo de exhibir as bondades do método inductivo-deductivo, senón máis ben ao contrario. O argumento de Tardi é xeneroso en elementos fantásticos (seres prehistóricos que cobran vida, maquinaria futurista) que se xustifican escasamente e con argumentos pseudo-científicos, todo para poñer en marcha unha engranaxe aventureira desbocada e repleta de xiros, na que a racionalidade cede protagonismo á resposta imaxinativa.

Tamén no debuxo de Tardi atopamos unha síntese de tradición e modernidade. Se por unha banda, a planificación de páxina (abundantes viñetas distribuidas con xeométrica exactitude) resulta claramente debedora do seu tempo, por outra, a súa liña gráfica amosa un perfil máis solto e desleixado que os referentes clásicos da BD europea. Co tempo iría alonxándose aínda máis dese canon, aumentando o tamaño das viñetas e o grosor do trazo, mais a elegancia e a minuciosidade que Tardi exhibe nestas páxinas invitan a unha lectura demorada e atenta ao detalle.

Entradas relacionadas
Adéle Blanc-Sec: O afogado de dúas cabezas

venres, xaneiro 22, 2010

Pinocchio



Supoño que o Pinocchio (ou Pinocho) que se impuxo no imaxinario colectivo se asemella máis ao da película de Disney que ao do relato escrito por Carlo Collodi. Aínda que pulindo algunhas das arestas do relato orixinal, a versión animada transmitía con sutil entusiasmo o seu cargamento moral, do que non podería desfacerse por completo sen desnaturalizar o relato. Se cadra é por iso, pola explicitude da súa intención moralizante, que o boneco de madeira non só segue a ser recordado, senón tamén periódicamente revisitado, unhas veces coa finalidade de renovar e actualizar a súa mensaxe, outras con intencións máis próximas á parodia.

O Pinocchio (La Cúpula, 2009) de Winshluss, tendo moito de visión deformante, non pode entenderse como unha simple parodia da fábula orixinal. Se no texto de Collodi a viaxe do protagonista servía para moldear o seu carácter e dotalo dun sentido moral que era o que finalmente o humanizaba, o Pinocchio de Winshluss sae intacto da súa interacción cun contexto inzado de ocasións para a aprendizaxe ética. Lonxe de desmontar, ridiculizar ou invertir o discurso moral, Winshluss opta por negalo, facendo do seu Pinocchio un suxeito activo pero non reflexivo, funcionalmente autista. Pola súa banda, o grilo Pepiño preséntasenos coma unha cascuda de moralidade dubidosa que habita ao pequeno golem pero non interactúa con el: como facelo, se non ten conciencia? Non habendo transformación interior tampouco a hai exterior; cando o relato conclúe, Pinocchio fica atrapado nun espellismo de final feliz do que se mantén tan arredado coma dos avatares previos. Boneco, robot, inhumano sempre, de principio a fin.

Mención aparte merece o debuxo de Winshluss, magnífica síntese gráfica que conecta aos precursores da banda deseñada coas correntes underground dos anos 60. Atopamos nos seus lápices a pegada dos grandes debuxantes norteamericanos da primeira metade do século XX (Herriman, McManus ou o primeiro Disney), pasada pola peneira dos independentes dos anos 60 (Crumb, Shelton) e cunhas cores que lembran aos caricaturistas do século XIX. O seu dominio narrativo permítelle prescindir das palabras na maior parte do relato sen que a lexibilidade se resinta e mesmo adoptar diferentes rexistros gráficos. Todo un alarde visual engrandecido pola feitura dunha excelente edición a cargo de La Cúpula.

mércores, xaneiro 20, 2010

As viaxes de Guy Delisle



A nova entrega de Paisaxes de papel está adicada ao debuxante canadense Guy Delisle e ao retrato do totalitarismo asiático que atopamos na triloxía que compoñen Shenzhen, Pyongyang e Crónicas birmanas: As viaxes de Guy Delisle.

sábado, xaneiro 16, 2010

Powers: Lendas



Co paso dos anos, a metahistorieta de superheroes comeza a consolidar os seus propios tópicos. Un dos máis recurrentes é o da prohibición legal dos superpoderes, presente xa no Watchmen de Moore e Gibbons e con antecedentes tan significados coma o X-Men: Días de futuro pasado de Claremont e Byrne. A ilegalización do superheroe resulta coherente co propósito de poñer en cuestión unha figura que ata entón se presentara como moralmente irreprochable. A Guerra Civil marvelita de hai uns anos certificou a asunción polo mainstream da corrente revisionista, que ata entón avanzara polas marxes do mercado. Non estraña, xa que logo, que quen segue a promover unha visión distanciada dos superheroes vaia agora un paso máis aló e pretenda sentar as bases da reaceptación social da icona, o recoñecemento da súa necesidade ou cando menos da súa inevitabilidade no medio.

En Powers: Lendas (Panini, 2009), Brian M. Bendis deixa atrás o paréntese que foi Powers: Para sempre e retoma a historia onde a deixara no último arco argumental publicado por Planeta. Se daquela se nos situaba outra volta no escenario da prohibición, a resposta de Bendis decántase agora pola recuperación dos valores superheroicos a través dunha aceptación social entusiasta e inxenua, alonxada dos receos con que se adoita representar á opinión pública na actualidade e tamén, con toda probabilidade, do correlato real desa imaxe. Se cadra é por iso, porque non se pretende retratar ningunha realidade, senón de analizar un fenómeno puramente cultural, polo que Bendis se adhire agora a este discurso, co paradoxo que supón que sexa precisamente nunha cabeceira tan irónica e heterodoxa como Powers onde se defenda a recuperación dunha ollada inocente.

Entradas relacionadas
Powers: Para sempre

venres, xaneiro 08, 2010

Astonishing X-Men: Perigoso



Dende a chegada de Chris Claremont á cabeceira orixinal dos X-Men nos anos 70, as relacións do grupo co entorno pasaron a estar presididas pola idea de histeria antimutante, metáfora da intolerancia que se podía intuir na etapa anterior do grupo pero que apenas fora desenvolvida. Pode dicirse que foi este concepto o que deu entidade ao grupo mutante no imaxinario superheroico e o que posibilitou a súa transformación en exitosa franquicia.

Alén diso, Claremont dotou aos personaxes dunha profundidade psicolóxica inusual no seu tempo, debido en boa medida a que no paradigma de entón os heroes debían confrontar dilemas para os que abondaba cunha caracterización máis simple. Esta nova dimensión permitiulle enriquecer os argumentos, especialmente nas interaccións entre personaxes, que pasaban a un primeiro plano en detrimento da eterna confrontación ben-mal.

É neste segundo aspecto no que máis evidente se fai a débeda dos Astonishing X-Men de Joss Whedon coa etapa de Claremont. O creador de Buffy prefire incidir na dinámica interna do equipo antes que na relación de este co seu contorno, situando en primeiro plano as relacións persoais entre membros xa dende os primeiros capítulos da cabeceira. Non deixa de chamar a atención o discreto papel que Whedon lle reserva a Lobezno, personaxe omnipresente e sobredimensionado editorialmente pola súa popularidade, e que se nos presenta agora apenas como un lacónico espectador da acción principal.

Elexindo a Sala de Perigo como o antagonista deste segundo arco argumental, Whedon orienta de novo ao grupo cara a si mesmo e o seu pasado, ao tempo que reincide na caracterización do Profesor Xavier coma filántropo cunha faciana escura. Perigo representa os danos colaterais do soño de Xavier, o peón que se resiste a ser sacrificado a prol dun ben superior. A idea é brillante por máis que perda algo de forza cando un ente tan abstracto coma un recinto teña que tomar forma corporal por esixencias da narración.

O traballo do debuxante John Cassaday en pouco difire do desenvolvido no arco anterior, combinando unha lúcida caracterización gráfica dos personaxes cun plantexamento narrativo monótono e conservador.

Entradas relacionadas
Astonishing X-Men: O don