xoves, xullo 30, 2009

Viúva Negra: As cousas que din dela



Ou as vendas da anterior miniserie protagonizada pola Viúva Negra foron moderadamente boas ou alguén en Marvel debeu de considerala un éxito creativo, visto que lle encargaron ao seu guionista unha continuación. En As cousas que din dela (Panini, 2009), Richard K. Morgan toma como punto de partida algúns aspectos que quedaron sen pechar na historia precedente e mantén o seu ton afectadamente tremendista. A Viúva compórtase totalmente fóra de personaxe, adoptando conductas máis propias dun Punisher feminino que do personaxe do universo Marvel que se supón que é. De fondo, unha rutinaria trama sobre capos da delincuencia e vinganzas persoais que se permite suxerir, tachán tachán, que o governo dos USA leva a cabo nas sombras actividades pouco presentables. Morgan crea un contexto nada superheroico que convirte a presenza dun Daredevil pésimamente escrito nunha estridencia perfectamente innecesaria.

Así as cousas, non é de estrañar que dous artistas tan talentosos como Sean Phillips e Bill Sienkiewicz se sumen con entusiasmo ao fiasco xeralizado, anulando recíprocamente cadansúas virtudes e ofrecendo unhas páxinas toscas e desganadas. Mención especial para a escena do pesadelo de Natasha, peluche asasino incluido. Terror onírico de qualité.

Entradas relacionadas – Viúva Negra
Viúva Negra: Volta a casa

Entradas relacionadas – Sean Phillips
Criminal: Covarde

martes, xullo 28, 2009

Astonishing X-Men: O don



Os Astonishing X-Men de Joss Whedon e John Cassaday poden considerarse expresión dunha certa contemporaneidade no que ao tebeo superheroico atinxe. É certo que o escritor plantexa xa no limiar da obra a súa débeda coa versión máis clásica do equipo mutante, con mencións explícitas ás etapas de Chris Claremont con John Byrne e Paul Smith, mais tanto o seu xeito de facer coma o de Cassaday adoptan as formas predominantes hoxe no mainstream norteamericano.

A contratación por Marvel do creador de Buffy para dar a súa versión dos X-Men supuxo un evidente golpe de efecto que a compañía quixo fornecer cun debuxante de primera liña. De aí que lle desen todo tipo de facilidades a un John Cassaday moi considerado artísticamente dende que acadara sona con Planetary, mais pouco fiable nos prazos de entrega. A comparación entre o antes e o agora do debuxante norteamericano amosa unha evolución cando menos cuestionable. Todos os seus esforzos parecen hoxe concentrados na caracterización de personaxes, a diferenciación anatómica e a expresividade facial, aspectos que manexa con solvencia. Porén, a narrativa e o deseño de espazos amosan a un Cassaday apático, que repite coma un solo de tambor un esquema de páxina máis propio dun storyboard que dun cómic e que, sen a eficacia da colorista Laura Martin, carecería por completo de profundidade. Boa mostra da deixadez deste “novo” Cassaday son as súas portadas, deseños tan elementais que, pretendendo ser síntese de algo máis complexo, deixan tras de si a sospeita de que o rei está espido.

Algo semellante pode dicirse dun Whedon centrado no tratamento duns personaxes que recuncan na súa caracterización máis clásica, con Kitty Pryde, a inspiración confesa da súa Buffy, como vehículo da narración. Algo debeu de mudar na poética superheroica cando o miolo da cuestión non é o como se adquiren e exercen os superpoderes senón o por que se adopta o rol de superheroe en pixama. O cuestionamento que partiu de Watchmen e se espallou polas marxes do xénero (Wanted, Powers, Supreme, Kick-Ass…) alcanzou xa o cerne mesmo do mainstream (a recente Guerra Civil sería outro exemplo), aínda que cunha comprensible prudencia nas conclusións.

Polo demáis e a partir de alicerces tan escasamente orixinais coma a xenreira antimutante ou a rivalidade entre membros do grupo, Whedon desenvolve unha trama correcta, que combina a tabula rasa co pasado da franquicia con chiscadelas para os amantes da continuidade. Formas vellas en corpos novos, como diría Ovidio. Na fin do traxecto fica a sensación, xenuinamente contemporánea, de que se fixo un camiño moi longo para percorrer unha distancia moi curta. Viñetas grandes, diálogos breves, páxinas que voan… o signo dos tempos.

Entradas relacionadas – X-Men
Novos X-Men: E de Extinción

Entradas relacionadas – John Cassaday
Eu son lexión: O fauno danzante - Vlad

venres, xullo 17, 2009

A marca marela



Máis de medio século despois da súa publicación orixinal, non pode dicirse que A marca marela (Grijalbo, 1984) siga plenamente vixente. Pola contra, son moitos os elementos da que probablemente sexa a aventura máis célebre de Blake e Mortimer que evidencian o tempo transcurrido: dende os rasgos xerais dunha trama que hoxe se revela inxenua e previsible, ata a megalomanía do antagonista, pasando por algunha solución deus ex machina. Iso sen entrar en cuestións de xénero (a invisibilidade da muller), socioculturais (o arquetípico servinte hindú do “colono” Mortimer) ou formais (a molesta redundancia duns textos de apoio que describen, unha e outra vez, o que se pode ver nas viñetas).

Dito iso, ainda é moito o que esta obra, debidamente contextualizada, pode ofrecer. Blake e Mortimer son o punto de encontro de diversas figuras tradicionais da cultura popular, dende a parella investigadora que parte de Holmes e Watson, ata os aventureiros pulp, arquetipos que se ven así trasladados a un novo eido, a banda deseñada de orientación xuvenil. As súas historias son unha celebración do espíritu aventureiro presentado mediante o contraste de dúas personalidades matizadas: un Blake flemático e cerebral fronte un Mortimer afouto e impulsivo. A súa é a camaradería viril de tantos heroes do seu tempo e que hoxe dá lugar a tantas suspicacias.

Fronte a outras entregas da mesma saga, de ambientación exótica (Exipto ou a Atlántida; o mundo era aínda un lugar misterioso e inexplorado a mediados do século pasado), A marca marela transcurre nunha cidade de Londres que se describe cunha vocación realista que hoxe semella un tanto inocente. Non só se fai parada nos escenarios máis pintorescos da capital, senón que hai unha identificación obsesiva de cada un dos espacios nos que se sitúa a acción, no que semella un intento de convencer ao lector da veracidade dun relato, por outra banda, repleto de científicos tolos, hipnose e seudociencia.

O debuxo de Edgar P. Jacobs, coa súa perfección xeométrica e o seu colorismo pop, define a liña clara como só outro xigante do seu tempo foi quen de facer: Hergé, do que foi amigo e colaborador. De feito, as páxinas deste álbum revelan a promiscuidade artística destes dous autores, con imaxes das que podemos atopar réplicas exactas en álbumes de Tintin. Se no temático, Jacobs recolle e prolonga unha tradición, no gráfico é, xunto con outros, o pai dunha tendencia que sería seguida, revisada e homenaxeada (tamén parodiada) ata os nosos días.

mércores, xullo 15, 2009

Diario dunha pantasma



Diario dunha pantasma (Ponent Mon, 2007) sitúa o canón de luz nos aspectos da actividade creativa que normalmente permanecen nas sombras. Nicolas de Crécy plantexa ao lector unha complexa reflexión sobre o feito mesmo de escribir e debuxar e faino cunha personificación (ou cousificación?) simplificadora: a pantasma do título, un peculiar personaxe de forma e personalidade imprecisas, representa o carácter inacabado da obra artística que se atopa en proceso. A pantasma é plástica e permeable, pode adoptar formas e transmitir ideas. A narración avanza ao tempo que o fai a súa propia metáfora, este personaxe cuxo propósito vital é o de acadar un carácter de seu, a forma definitiva que a definirá como ser/obra acabado.

A irrupción do autor a metade de narración corrixe o curso da mesma. De Crécy opina en voz alta sobre as viaxes e o turismo, as obras de encargo, a ollada do estranxeiro. Hai un vicio de orixe, parece dicir, en calquera proxecto que pretenda presentar ao lector unha realidade lonxana. Toda posición asumida polo narrador é impostada, parcial, sesgada; no mellor dos casos, autoconsciente. A pantasma desaparece ou se cadra transfórmase, de acordo coa súa natureza, en relato. O autor xoga coas estruturas do medio, as viñetas aparecen e desaparecen, o branco e negro puro enriquécese con sombras ocres.

A obra supera o principal risco da metaficción, a frialdade, chegando o lector á fin da viaxe plenamente inmerso na lectura. Chama a atención ata que punto se pode empatizar cun personaxe coma esa pantasma que non deixa de ser unha tabula rasa. Ou se cadra é o eco da simpatía que sentimos polas mascotas comerciais, os personaxes de debuxos animados e os funny animals, panteón de divinidades para unha pantasma que aspira a convertirse nun deles. O último truco do autor, que presenta este personaxe como a pílula que lle permitirá ao lector dixerir un relato que, abordado doutro xeito, resultaría moito máis árido.

venres, xullo 10, 2009

As rúas de area



O de Engurras (Astiberri, 2007) foi un caso sen moitos precedentes no noso país: obra multipremiada, varias edicións vendidas, sorprendente repercusión nos medios, merecido Premio Nacional de Cómic ao seu autor, adaptación ao cinema… Un pode imaxinar a vértixe de quen debe asumir que ese será o parámetro polo que se medirá toda a súa produción posterior. As rúas de area (Astiberri, 2009) é a primeira obra que publica Paco Roca dende Engurras. Semella errado interpretar as claras diferencias entre as dúas obras, moi notables no argumental, como froito dunha vontade de Roca de se afastar do seu exitoso precedente. Non só o proxecto estaba xa en marcha cando a obra anterior se publicou en España, senón que ademáis, as claves fantásticas deste novo álbum resultan plenamente coherentes coa restante obra previa do autor valenciano.

A tradición literaria na que se inscribe As rúas de area resulta ben evidente e, de feito, aparece explícitamente mencionada na introdución de Vittorio Giardino que acompaña o álbum. Na historia, con evidentes ecos de Alicia e do pesadelo kafkiano, o protagonista cruza inadvertidamente a fronteira da realidade e se introduce nun mundo onírico que, malia a súa aparente anarquía, si se atopa rexido por normas. É na procura da lóxica fuxidía que domina esa nova realidade que o autor presenta unha imaxe invertida do noso mundo e o seu absurdo cotián.

Só o apartado gráfico abonda para xustificar sobradamente o tempo invertido na lectura desta obra. As páxinas que a compoñen amosan a un Roca que ten depurado o seu delicadísimo estilo ata extremos que están fóra do alcance da maioría dos seus contemporáneos. O lector que se asome a este libro atopará nel un mostrario de imaxes dondas e fascinantes, nunha disposición xenuinamente persoal e sempre harmoniosa, ademáis de algunhas curiosas referencias visuais tan explícitas comas as literarias. Mesmo a elección dunha paleta de cores algo máis escura do que un podería, a priori, considerar acaído para un relato destas características termina resultando un evidente acerto.

Dito iso, debo confesar unha certa decepción tras a lectura do álbum. Recoñezo que este tipo de relatos non adoitan estar entre os meus favoritos, se cadra porque as súas posibilidades ficaron xa ben definidas nos clásicos da tradición. Pero aínda facendo abstracción diso, o plantexamento de Roca non chega a convencerme. O punto de partida, o desencadeante da caída (fuxida?) a ese novo universo de significados, é un episodio simbólico (a cita nun banco para a eventual sinatura dunha hipoteca) obvio e torpe. A presentación demorada da paisaxe onírica e os seus quiméricos habitantes ten, ao meu entender, máis de recreación autocompracente que de contido sustancial. E finalmente, a conclusión do relato pode interpretarse como unha chamada a reorganizar os nosos valores e prioridades, mais tamén como unha máis discutible reivindicación do refuxio fantasioso e a irresponsabilidade infantil.

Xa que logo, e para convencerme de que non participo dese popular deporte que consiste en lapidar ao triunfador, animo a todo lector a que se achegue a esta obra e a xulgue por si mesmo. Porque por talento e traxectoria, Roca segue a ser o autor a seguir.

Entradas relacionadas
Engurras

mércores, xullo 08, 2009

Long John Silver: Lady Vivian Hastings



Analizándoo só dende un punto de vista comercial, este primeiro álbum de Long John Silver ten dous elementos ao seu favor. Por unha banda, o seu protagonista é un dos personaxes máis carismáticos dun clásico da literatura universal como é A illa do tesouro de Robert L. Stevenson. Por outra, a ilustración da capa non só resulta de seu atractiva, senón que é representativa do principal punto de interese do álbum. Que retrato farán Xavier Dorison e Mathieu Lauffray dese personaxe que se nos presenta en sombras e de costas ao lector?

É de aí de onde xurden as maiores eivas deste cómic. Porque o seu Long John Silver aparece caracterizado sen excesiva convicción, cunha personalidade que carece da forza e carisma do seu referente literario e, o que semella aínda máis estraño, sen que haxa apenas referencias explícitas ou implícitas á novela de Stevenson. Non penso que os grandes clásicos deban ser intocables, mais entendo que si cómpre algunha xustificación para facer uso deles. Xustificación que, neste caso, non existe.

Unha mágoa que os autores sometan á pesada sombra do clásico de Stevenson un primeiro álbum, Lady Vivian Hastings (Norma, 2009), correcto dentro das súas pretensións, cun guión directo e ameno, ben afianzado nos tópicos do xénero e claramente mellorado polo debuxo espectacular e preciosista de Lauffray. Sen sorpresas nin grandes achados, Dorison introduce os elementos principais dunha trama que desenvolverá, a priori, en tres álbumes máis. Resistirá o galeón o peso con que os autores decidiron cargalo?

martes, xullo 07, 2009

Tomorrow Stories 2



Tras a lectura completa dos 12 números de que constou a serie Tomorrow Stories podemos dicir que a nota predominante foi a da irregularidade. Nas súas páxinas atopamos a partes iguais enxeño e ideas fallidas, humor intelixente e chistes fáciles, experimentación fértil e improductiva. O segundo tomo (Norma, 2009), sen o factor sorpresa das primeiras entregas, pode deixar unha certa sensación de decadencia, o que non impide que se rexistren aínda momentos salientables.

A recuperación do serial protagonizado por Jack B. Quick reivindica á creación de Alan Moore e Kevin Knowlan como o personaxe máis memorable da cabeceira. Moito menos referencial que os seus compañeiros, Moore usou a este pequeno inventor da América profunda como vehículo para ideas delirantes, dende a inversión da lóxica da abducción extraterrestre á concepción das etapas madurativas do ser humano como lugares físicos (é dicir, supoñer que Adolescencia é unha vila que conduce a outra chamada Un Bo Lío). Greyshirt, o heroe pulp desenvolvido coa complicidade de Rick Veitch, foi o outro grande beneficiario do talento de Moore. Neste volume temos dende un capítulo que narra hábilmente unha historia mantendo constante a perspectiva visual do conductor dun taxi ata unha parodia de musical, cun hilarante capítulo no que as personalidades senlleiras do nazismo se reencarnan en cascudas.

No lado negativo, a ollada paródica sobre a industria do cómic que pretendía ofrecer o serial de Splash Brannigan non chega a funcionar en ningún momento, malia o correcto labor de Hillary Barta; a figura do superheroe patriótico ben merece unha parodia máis intelixente co humor zoupón e por momentos escatolóxico que atopamos no First American de Moore e Jim Baikie, algo que fica probado no capítulo no que se nos narra a orixe do heroe como acumulación de orixes tópicas, apenas o único intre en que o serial sobrevoa o seu propio nivel; por último, The Cobweb, o personaxe creado xuntamente con Melinda Gebbie, mantén unha atonía constante en todas as súas entregas.

Visto con perspectiva, un proxecto de viabilidade tan complicada como Tomorrow Stories fica na extensa produción de Moore como un experimento tan imperfecto como interesante no intento de reconstrucción do tebeo popular norteamericano que foi a súa liña ABC.

Entradas relacionadas – Tomorrow Stories
Tomorrow Stories 1

Entradas relacionadas – Alan Moore
Promethea 1

venres, xullo 03, 2009

O Perdición: Os canóns de ouro




Van alá catro anos dende a publicación de O Perdición: Os canóns de ouro (Dib·buks, 2005) sen que haxa constancia algunha da súa eventual continuación máis aló dunhas planchas colgadas polo debuxante Carlos Puerta na súa páxina persoal. Unha mágoa, xa que este que se prevía como álbum inicial dunha serie de catro deixa unha moi boa impresión.

A proposta do veterano guionista Lorenzo F. Díaz axústase perfectamente aos canons das historias clásicas de piratería, con mapas do tesouro, abordaxes e duelos a espada. Sen máis pretensións que a de construir un sólido relato de aventuras, o escritor traza unha narración lineal e directa, presidida polos principios de acción e intriga e que conta coa dose axeitada de interrogantes para xustificar unha continuación. O estilo artístico do debuxante Carlos Puerta semella máis proprio de ilustración, actividade que tamén desenvolve profesionalmente, que de cómic, a pesar do cal o seu plantexamento narrativo é impecable; unha mágoa que a calidade da reprodución non permita apreciar nas mellores condicións o seu traballo.