Todo va bien

Alberto Madrigal, cuxo nome comezara a soar tras o seu debut Un trabajo de verdad (Norma, 2014), regresa con Todo va bien (Norma, 2016), obra que pretende ser unha fotografía do momento que está a atravesar un determinado sector da mocidade europea. Ambientada en Berlín, a obra debulla as dificultades dun grupo de mozos para acadar a autonomía en medio da actual crise económica. O autor presenta dúas alternativas: a de Sara, que ten un proxecto de negocio peculiar, persoal e creativo pero de viabilidade dubidosa; e a de Daniel, cuxa maior aspiración é erguerse cedo pola mañá para ir traballar a unha oficina. Ela representa un certo idealismo, que concibe o traballo coma unha fonte de satisfacción; el é pragmático, non quere ser músico malia ter talento senón acadar a estabilidade económica que lle permita manterse. Ademais da súa dialéctica co mercado laboral, Madrigal explora as relacións persoais que se establecen entre eles dous e o seu grupo de amigos/parellas.

Este novo traballo confirma a Madrigal coma un debuxante elegante, de trazo fino e estilizado semellante ao de autores coma Cyril Pedrosa, Gipi ou Tyto Alba, pero adozado, sen as asperezas que aqueles adoitan amosar. As súas imaxes puramente contemplativas, sen texto nin mesmo acción, son dunha beleza indiscutible e contribúen a dotar o relato dun ritmo pausado sen dúbida buscado polo autor. Sen embargo, hai algo que non funciona. A descrición da actitude vital que representa cada personaxe é calquera cousa menos sutil. Sobran subliñados como sobran escenas estereotipadas (ese guindar obxectos en plena rifa de parella). Pero por riba de todo, o que lle falta a Todo va bien é contexto. Os personaxes de Madrigal parecen vivir nun baleiro. En ningún momento se aventuran as causas da situación que lles afecta, de feito, nin sequera se alude, sequera implicitamente, á existencia dun conflito. O mundo é como é, as cousas están así, veñen mal dadas. O problema, xa que logo, é dos protagonistas. Madrigal conta a historia duns mozos estudados e limpos, que probablemente se asemellan bastante aos lectores da obra, e que parece ser que non están a ser vítimas do sistema de organización social senón que teñen problemas puramente persoais. Especialmente significativa é a frase final, que funciona coma corolario e chave de interpretación para todo o precedente. Se como afirma o autor, estar "ocupados con la mierda" nos impide decatarnos de que "la vida está llena de oportunidades", a conclusión é que, efectivamente, todo va bien. Non hai por que mudar as cousas, tampouco cuestionalas. Abonda con procurar as oportunidades que a vida ofrece, seica, a esgalla. Pode concibirse unha mensaxe máis conservadora?

O discurso de Madrigal está despolitizado no literal pero resulta inevitablemente ideolóxico no fondo. O seu retrato do presente resulta ser unha polaroid nostálxica, que se recrea na beleza duns rapazotes tristes ao tempo que renuncia a afondar nas forzas que os abanean. A obra convida a buscar saídas individuais xa que o problema (pero hai realmente algún problema?) non é colectivo. Tudo bem.