A explosión Marvel. Historia de Marvel nos 70

Sabemos que a Marvel moderna renace nos anos 60, cando a visión de Stan Lee coincide co talento gráfico de autores como Jack Kirby ou Steve Ditko, dando lugar a unha serie de creacións (Spiderman, Hulk, os Catro Fantásticos, o Doutor Estraño...) que lle permitirían á compañía facerse un oco de mercado cada vez maior grazas a un xénero que recuperaba o favor do público, os superheroes. A explosión Marvel. Historia de Marvel nos 70 (Dolmen, 2012), de José Joaquín Rodríguez, céntrase na etapa inmediatamente posterior a esta, cando a posición da editorial se consolida e comeza a medrar ata disputarlle o liderado no mercado a DC comics. Nun periodo que abrangue aproximadamente a década dos 70, Marvel non só experimentou un notable ascenso en ventas, senón que foi quen de marcar as tendencias creativas a seguir, facendo que as historias de superheroes se arredaran da pétrea estrutura dos tebeos DC da época, ao tempo que cómics doutros xéneros (Conan, Star Wars, Drácula, Sang-Chi) acadaban un éxito de público notable.

Segundo Rodríguez, este despegue foi posible grazas ao o talento dos autores que naqueles anos traballaron para Marvel, algúns novos e cun longo percorrido posterior, outros máis veteranos pero que asinarían algún dos seus traballos máis salientables. Pero outro factor se cadra aínda máis importante foi a vontade de ofrecer un retrato da sociedade máis aproximado ao mundo real ca o dos cómics da competencia. Determinados conflitos sociais propios daquel tempo (antibelicismo, a drogadicción, racismo...) foron aparecendo como telón de fondo, ao tempo que xurdían personaxes negros e as mulleres gañaban forza e carácter. Rodríguez apunta a Stan Lee como un dos principais responsables de que os tebeos Marvel adoptaran esta tendencia. Lee pasara de escribir practicamente todos os títulos da compañía a exercer labores de editor, seleccionando autores, propoñendo novas publicacións e marcando liñas a seguir. Sen embargo, Rodríguez destaca que o control editorial durante aqueles anos foi de feito moi livián, gozando os autores dun notable grao de liberdade. Lee abandonou o cargo de editor xefe para adicarse a outros labores de representación e os seus sucesores (Roy Thomas, Len Wein, Marv Wolfman, Archie Goodwin, todos eles por períodos moi breves) non se arredaron excesivamentge do seu estilo pouco intervencionista. Este contexto de liberdade daría como resultado historias como a Saga do Imperio Secreto, a morte de Gwen Stacy ou a Guerra Kree-Skrull, ao tempo que xurdirían produtos estraños e adiantados ao seu tempo como Omega o Descoñecido ou o Pato Howard. Sen negar o que de certo pode haber nesta tese, bótase en falta un certo contraste coa etapa inmediatamente posterior, na que Jim Shooter pasaría a exercer un férreo control creativo dende a súa posición de editor xefe e que, aínda que con demisións e abandono de autores, daría lugar a obras non menos memorables.

O relato de Rodríguez non se alonxa en exceso do retrato da compañía que xa coñeciamos por outras obras semellantes. Ademais de por ser moi completo, o traballo destaca por recoller abundantes testemuños dos autores que protagonizaron esta etapa, algúns tirados de entrevistas en medios escritos ou dixitais, outros de blogs persoais dos propios autores e non poucos de cómics da época (como a columna Stan's Soapbox). O esforzo do autor por darlle soporte documental ao seu texto resulta evidente e dá o seu froito. As maiores críticas a esta obra apuntan a aspectos formais, concretamente a un deseño e maquetación que lle dan ao libro un aspecto amateur. Coincido, pero coido que resulta bastante menos grave que os abundantes erros tipográficos (incontables palabras mal separadas ao final de liña) e as grallas, que aínda que en menor cantidade, hainas tamén. Aspectos a mellorar  pola editorial de cara a futuras obras.