Por obvio que poida parecer, a evolución do Perramus de Juan Sasturain e Alberto Breccia define a evolución do totalitarismo en Sudamérica a finais do século pasado. As primeiras historias da serie, recopiladas baixo o título O piloto do esquecemento, adoptan formas moi propias do seu tempo: un posicionamento abertamente crítico exposto nunha clave metafórica perfectamente obvia, sen apenas espazo interpretativo. Perramus (o personaxe, a saga) nace cando o protagonista elixe escapar da ditadura do seu país pola vía da desmemoria; canda el coñecemos aos cadavéricos mariscais no poder ou a ese “inimigo” que só exerce como tal unha vez ao ano e ante a ollada pública, co fin de lexitimar todo un sistema político. Todos eles exemplifican un xeito de narrar que hoxe pode parecer visceral, pouco sutil, mesmo torpe, pero que a primeiros dos 80 funcionaba como eficaz palanca reivindicativa ao tempo que abría a banda deseñada a unha nova utilidade, a denuncia política.
A cabeceira, publicada inicialmente por entregas de 8 páxinas na primeira etapa da revista arxentina Fierro, experimenta o seu xiro definitivo cando dá entrada ao personaxe de Borges. Dende ese intre a narración adquire unha dirección definida, co escritor arxentino coma grande catalisador. Resulta revelador o tratamento que Breccia e Sasturain fan da figura de Borges, autor acreedor da admiración xeral malia o seu desafiante conservadurismo. O Borges de Perramus é unha versión mellorada, hoxe diriamos que políticamente correcta, do orixinal. Mantéñense a súa erudición e o seu enxeño, ao tempo que se depura o seu exhibicionismo antidemocrático e se substitúe por un improbable afán libertario. O de Perramus é un Borges sen arestas, reconciliado co mundo; un Borges que gañou o Nobel.
A existencia do desleixado grupo de protagonistas (Perramus, Canelones, o Inimigo) cobra sentido arredor da figura de Borges, o grande mestre, o patriarca. Coma unha caste de Charles Xavier metaliterario, o escritor embarca ao seu “supergrupo” en misións tan cruciais para a humanidade como conservar o espíritu de Buenos Aires (identificada como Santa María no segundo volume, denomindo A alma da cidade) ou recuperar a dentadura de Carlos Gardel (no cuarto e derradeiro, Dente a dente). Entremedias, deberán confrontar a nova faciana do totalitarismo nun terceiro volume, probablemente o menos lúcido da saga, A illa do Guano.
Xa que logo, a cabeceira transita dende a denuncia frontal dos primeiros episodios cara o pulo aventureiro do seu tramo final, revelando non só as novas facianas que adquire o totalitarismo senón tamén o noso xeito de achegarnos a el. Se nos últimos capítulos se percibe un certo distanciamento non é por un cambio de actitude dos autores, senón porque éstes se dirixen a un novo lector, menos idealista, máis descreído.
A cabeceira, publicada inicialmente por entregas de 8 páxinas na primeira etapa da revista arxentina Fierro, experimenta o seu xiro definitivo cando dá entrada ao personaxe de Borges. Dende ese intre a narración adquire unha dirección definida, co escritor arxentino coma grande catalisador. Resulta revelador o tratamento que Breccia e Sasturain fan da figura de Borges, autor acreedor da admiración xeral malia o seu desafiante conservadurismo. O Borges de Perramus é unha versión mellorada, hoxe diriamos que políticamente correcta, do orixinal. Mantéñense a súa erudición e o seu enxeño, ao tempo que se depura o seu exhibicionismo antidemocrático e se substitúe por un improbable afán libertario. O de Perramus é un Borges sen arestas, reconciliado co mundo; un Borges que gañou o Nobel.
A existencia do desleixado grupo de protagonistas (Perramus, Canelones, o Inimigo) cobra sentido arredor da figura de Borges, o grande mestre, o patriarca. Coma unha caste de Charles Xavier metaliterario, o escritor embarca ao seu “supergrupo” en misións tan cruciais para a humanidade como conservar o espíritu de Buenos Aires (identificada como Santa María no segundo volume, denomindo A alma da cidade) ou recuperar a dentadura de Carlos Gardel (no cuarto e derradeiro, Dente a dente). Entremedias, deberán confrontar a nova faciana do totalitarismo nun terceiro volume, probablemente o menos lúcido da saga, A illa do Guano.
Xa que logo, a cabeceira transita dende a denuncia frontal dos primeiros episodios cara o pulo aventureiro do seu tramo final, revelando non só as novas facianas que adquire o totalitarismo senón tamén o noso xeito de achegarnos a el. Se nos últimos capítulos se percibe un certo distanciamento non é por un cambio de actitude dos autores, senón porque éstes se dirixen a un novo lector, menos idealista, máis descreído.
Ningún comentario:
Publicar un comentario