martes, decembro 27, 2005

A xornada dun escrutador

Image hosted by Photobucket.com

Vaia por diante a miña sorpresa pola traducción do título. Eu coñecera de sempre esta obra de Italo Calvino como “A xornada dun interventor electoral”, pero a traducción de Ángel Sánchez-Gijón para a edición de Siruela que veño de ler (Madrid, 1999) emprega o termo “escrutador” (maís fiel ó “scrutatore” do orixinal itialiano) no canto de “interventor electoral” (máis próximo á terminoloxía do noso sistema electoral).

Penso que a historia de Amerigo Ormea e o seu periplo como interventor electoral no Cottolengo son ben coñecidos. A súa conducta durante o proceso electoral ven a demostrar que a profundidade das conviccións non conduce á rixidez nos actos, senón precisamente ó contrario: á relativización das certezas, á moderación nos xuizos e á sensatez nas decisións. A súa primeira reacción fronte a actuacións inequívocamente fraudulentas que van no perxuízo do partido que representa (o Partido Comunista) é a permisividade. Non quere discutir accións concretas porque cuestiona o conxunto da maquinaria, déixaas pasar baixo o pretexto de que “debemos impugnar toda a votación”. Máis adiante tomará algunhas iniciativas puntuais que serán aceptadas sen discusión polos restantes membros da mesa electoral. O creto gáñase con serenidade e moderación.

Pero alén do estrictamente político están as cuestións existenciais que se lle plantexan a Amerigo durante a súa estadía no Cottolengo. Cales son os límites da humanidade, a partires de qué punto un enfermo (físico, mental) pode considerarse humano, a partires de qué punto gaña ou perde os seus dereitos políticos, como ser útil sen caer na caridade. As súas dúbidas distánciano da conxuntura que vive e fan que a súa conducta sexa prudente, mesmo distraída.

Emocionalmente, Amerigo amósase como unha persoa indecisa e desconcertada. A súa fonda racionalidade desmóntase cando transitamos por este terreo, se cadra precisamente porque ésta deixa de ser un mapa fiable cando se abordan cuestións sentimentais.

Di Calvino que tardou perto de dez anos en elaborar este relato longo (ou novela curta) debido á proximidade temporal das experiencias persoais que deron lugar á idea da narración. E sen embargo a prosa do autor semella puramente casual, sinxela, mesmo descoidada nalgúns casos. A demora coa que a corrente principal da historia entra no relato demostra que ésta non é unha novela de feitos senón de ideas. Ideas que a día de hoxe teñen un arrecendo antigo, en boa medida condicionado pola admiración que cara esta obra profesa certa progresía que resultou non estar á altura de Amerigo Ormea. En calquera caso, trátase duna fermosa lectura, inzada de ideas para reflexionar e, sen dúbida, dun sólido punto de apoio ó que recurrir para fundamentar posturas persoais.

Ningún comentario: