mércores, xullo 13, 2011

A Cousa do Pantano 2



Este segundo tomo recompilatorio da Cousa o Pantano de Alan Moore (Planeta, 2011) contén a saga Gótico americano, nome co que posteriormente se coñecería a un conxunto de capítulos nos que o escritor británico engade aos argumentos da cabeceira unha cadea de subtextos cos que aporta unha visión crítica da sociedade estadounidense: modelo enerxético e contaminación, racismo, sexismo, armamentismo... O pretexto é a viaxe da criatura verde por distintos lugares dos USA da man de John Constantine, creación de Moore cunha longa (e irregular) vida posterior e que nesta primeira aparición se nos presenta xa coma un personaxe enigmático e manipulador, ademáis de moi semellante a Sting. Supoño que debe entenderse como un acto de valentía que un artista estranxeiro e prácticamente debutante no mercado norteamericano opte por poñer a aquela sociedade diante das súas contradiccións, mais antes de acomodarnos no tópico do ianqui chauvinista e zoupón cómpre recoñecer que, alén das críticas que Moore puido recibir no momento, a súa obra gozou e goza do recoñecemento da crítica e do favor do público naquel país, o cal necesariamente revela unha certa capacidade autocrítica pola súa banda.

Coido que máis interesante que deternos no contido destas críticas é constatar canto de Moore hai naqueles argumentos, dada a presenza neles dalgúns elementos que o de Northampton recuperaría e desenvolvería posteriormente. Así, a explícita denuncia do sexismo que atopamos no célebre "A maldición" (capítulo 40) entronca directamente coa posición central, aínda que máis sutil, que ocupa a dialéctica de xénero en From hell, así como a crúa exposición das condicións de vida das mulleres de clase baixa na sociedade victoriana que contén esta obra, tal e como destacaba Ray Mescallado nun excelente artigo recollido no número 19 da revista U (1999). O debuxante Stephen Bissette láiase no limiar deste tomo de que a estrea do filme The company of wolves restoulle forza á escena da transformación de muller en lobo neste capítulo, que pretendía ser orixinal e impactante, mais coido que, nun caso de serendipia, as semellanzas sinalan na dirección correcta. E é que resulta doado establecer afinidades entre o argumento de Moore e a narrativa de Angela Carter, autora dos relatos nos que se basea a película ademais de coguionista da mesma, e en cuxa obra atopamos revisións de mitos e relatos fantásticos escritos dende unha perspectiva de xénero moi semellante á que atopamos neste episodio.

Por outra banda, a historia en dúas partes que recollen os capítulos 41 e 42, "Cambio sureño" e "Froitos estraños" respectivamente, baséase na idea de que certos acontecementos traumáticos deixan unha pegada emocional que fai que se proxecten cara adiante no tempo e sexan revividos unha e outra vez. O concepto, que Moore empregaría neste caso para tecer unha trama de implicacións raciais, estaría tamén no sustrato de From hell, obra na que os asasinatos de Jack o Destripador adquirirían unha dimensión ritual e unha finalidade trascendente, a de perpetuar o modelo de sociedade patriarcal. Estes sucesivos eventos conducirían a unha apoteose final, a do número 50, no que tería lugar unha apocalipse que anticipa a que anos máis tarde suporía o punto e final da magnífica serie Promethea, aínda que aquí plantexada e resolta dun xeito mais sinxelo que naquela.

Moore é quen de facer sentir a súa voz autorial aínda cando o seu traballo debe axustarse a diferentes limitacións, dende a estrutura clásica do cómic terrorífico (moi visible, por exemplo, no capítulo 45, inspirado na Winchester Mystery House) ata os macroeventos editoriais (como o crossover coa Crise do número 46), alterando a esencia do personaxe, reorientando a cabeceira e introducindo conceptos tan interesantes coma o do "verde" ou o parlamento das árbores.

Entradas relacionadas - A Cousa do Pantano
A Cousa do Pantano 1

Entradas relacionadas - Alan Moore
Promethea 2
Promethea 3
Promethea 4
Promethea 5
The League of Extraordinary Gentlemen: Century 1910
Tom Strong 2
Tom Strong 3
Tomorrow Stories 2
Tomorrow Stories 3
Top 10
Top 10: The Forty Niners
Terra Obscura 1
Terra Obscura 2
Lost Girls
O día do xuízo
Watchmen
WildC.A.T.S.
Wild Worlds

Ningún comentario: